Hentbol terimleri ve anlamları

Sözlük anlamı “eltopu” olan Hentbol ülkemizde çok fazla ilgi gören bir spor dalı değildir. Türkiye’de hentbol federasyonu 1976 yılında kurulmuştur. Hentbol iki takım arasında özel topla oynanan yedi veya on bir kişilik takımlar halinde oynanır. Futboldaki gibi oyunun amacı topu rakip kaleye sokmak, rakip takımın da gol atmasını engellemektir. Futboldan farklı olarak hentbolde top elle atılır, yakalanır, yumruklanır. Hentbol kurallarına göre vücudun dizden yukarıdaki herhangi bir bölümüyle de topa vurulur. Topa ayakla sadece kaleci vurabilir. Hentbol karşılaşmaları 30’ar dakikalık iki devre halinde oynanır. Devreler arasında bir kez mola verilir. Oyuncuların, top ellerindeyken üç adımdan fazla koşması ve topu elinde üç saniyeden fazla tutması yasaktır. Hücum oyuncuları rakip kaleye atışlarını, rakip kalenin kale alanı çizgisinin dışından yapmak zorundadır.

Türkiye’de ilk olarak hentbol, 1927 yılında İstanbul’da oynanmıştır. 1942 yılında İstanbul’da bölge turnuvaları düzenlenmeye başlanmıştır. Türkiye çapında ilk ulusal turnuva 1945 yılında düzenlenmiştir.

Hentbolda Kullanılan Terimler nelerdir?

BİLEKTEN PAS

Top bel yüksekliğinde iki elle tutulur. Ayaklar omuz hizası açıklığında olmak üzere top atılacak yöne bir adım atılır. Dirsek hedefi gösterecek şekilde kaldırılır. Top pas atılacak elin parmakları tarafından kavranır. Dirsek gerginleştirilerek, top bilekten itilerek pas yapılır. Kol ve bilek topu gidiş yönüne doğru takip eder.

TOP TUTMA

Top tutmanın dört temel prensibi vardır. Birincisi, iki el açık ve pas gelecek yöne dönük olmalı. İkincisi, topu takip etmek. Üçüncüsü, kollar gergin vaziyette ve topu karşılarken, kollar dirseklerden hafif bükülü vaziyette ve topu yumuşatarak kavramalı. Dördüncü prensip ise, topu yakaladıktan sonra, çabukça şut, pas, aldatma veya top sürme yapılmalıdır. Temel olarak bel üstü ve belaltı tutuş olmak üzere iki türlü tutuş vardır.

TOP SÜRME (DRIBLING)

Hentbolde top sürmeyle basketboldakinin arasındaki iki farkın dışında hemen hemen aynıdır. Birinci farklılık, hentbolde top sürme öncesi ve sonrası üç adım atılabilir. İkincisi, top süren el topa temas ederken açık olmalıdır.

Top sürmeye karar verildiğinde, el top üzerinde açık olarak yer alır. Top süren elin dirseği yaklaşık 90 derece bükülür ve gerginleşir. Parmaklar direk topla temastadır. Baş yukarıda olmalıdır.

ŞUT

Hentbolda şut, atakları skora dönüştürebilmek için sonuç hareketidir. Hentbolda dört temel şut çeşidi vardır. Bunlar temel şut, sıçrayarak şut, kanattan şut (Yana bükülü şut) ve düşerek şut’tur. Herbirinin kulanım durumu ve zamanına göre değişik avantajları ve teknikleri vardır.

TEMEL ŞUT

Bu şut şekli tamamen elüstü (temel) pas gibidir. Top parmaklarla kavranarak atış elindedir. Bu durumda atış eli dirseklerden 90 derece geri bükülüdür. Sağ elini kullanan oyuncunun sol ayağı yere destek olarak öne alınır.  Ağırlık arka bacaktadır. Atış sırasında sağ ayak öne hareket ettirilerek vücut topun gidiş yönüne doğru hareket ettirilerek top elden çıkarılır. Atış el omuzu geriden atış yönüne doğru döndürülür. Atış eli topu takip eder.

SIÇRAYARAK ŞUT

Koşar durumda üç adım kullanılır. Atış elinin tersi ayak yerden son olarak kesilir. Şut eli yukarı ve geriye çekilir. Diğer destek kolu hafifçe vücudun önüne getirilir. Destek kolu geriye doğru alınırken aynı zamanda şut omuzu da şut yönüne doğru döndürülür. Atış kolu öne doğru kamçı gibi hareket ettirilerek top elden çıkarılır. Vücut ve atış kolu topu gidiş yönüne doğru takip ederken, destek ayağı yere konur.

YANA BÜKÜLÜ ATIŞ (Kanat Şutu)

Genellikle bu atış, savunma oyuncusu kaleyi kapattığında, hücum oyuncusunun en etkili şekilde kullanabileceği bir atış şeklidir. Bu atış genellikle kanat pozisyonlarında kullanıldığından, öbür adı da kanat şutudur. Sağ elini kullanan bir oyuncu için, savunma yapan oyuncunun sağından atar gibi yaparken, vücudunu sol dayanma ayağının üzerinde yana büker. Top, kolun baş arkasından iyice bükülerek, atış kolunun aksi yönünden elden çıkarılır.

DÜŞEREK ATIŞ

Düşerek atış genellikle, yana ve öne olmak üzere iki formda yapılabilir. Düşerek atışın öne doğru yapılan formunda, oyuncu, başlangıçta bacaklar hafif açık, dizler bükülü ve kalça öne alınmış şekildedir. Oyuncu, dizlerin ve kalçanın öne doğru getirilmesi anında ve bununla birlikte atış omzunun geriye alınmasıyla beraber düşme hareketine başlar. Bu sırada top gövdenin ön yanında tutulur. Düşme sırasında gövdenin üst kısmı yukarı doğru gerginleştirilir. Bu gerilmede omuzun öne doğru çok hızlı alınması ve atış kolunun savurma şeklindeki hareketiyle top kuvvetli olarak elden çıkarılır.

PİSTON HAREKETİ 

Oyuncu hücumdayken topu öne doğru hareket içerisinde alır ya içeriye dalar ya da pas verir. Buna hentbolde piston hareketi denir.

Hentbolde Üç: Üç (3: 3) Bölge Savunması

Oyunculardan üç tanesinin savunma çizgisi üzerinde, diğer üç tanesinin ise hafif önde yaptığı bölge savunma türü.