Gyromitra Mantarinin Ozellikleri

Gyromitra Esculenta FRİES 1821 (Hafif Zehirli)

Mantarın Özelliği

Genel olarak kırmızı kahverenkli, şekil olarak beynin dış görünüşünde olduğu gibi girinti ve çıkıntıları olan, özel­likle çam ormanlarının kumlu topraklarında ve yarı gölge yerlerde yetişmeyi tercih eder.

Morfolojik Özellikleri

Şapka: Beyin gibi kıvrımları olan, genç mantarlarda kırmızı kahverenkli, gelişmiş mantarlarda, mantarın rengi siyahımsı kahverengiye döner. Çıkıntılı kısımlar parmaklar vasıtasıyla aralanınca araların kirli beyaz olduğu görülür. Mantarın üstüne dikkatlice bakılınca kadife gibi ince kahverengi basit tüylerle örtülü olduğu görülür. Mantar bü­tünüyle gayri muntazam şekillidir. Büyüklüğü: 2-10 cm. çapında olabilir. Sap: Gri beyazdan sarımsı beyaza kadar değişir, genç mantarlarda içi öz şeklinde dolu, gelişmiş man­tarlarda içi oyulur. Sapın üzerinde nokta şeklinde küçük çı­kıntıları 1 numaralı zımpara kâğıdına benzetebiliriz. Üstünde gayri muntazam oluklar görülür. Büyüklüğü: 3-6 cm. bo­yunda ve 1,5-3 cm. çapındadır. Sporları: Elips şeklinde 18-20×10 mikron büyüklüğündedir.

Yetişme Yeri Özellikleri

Mantar, Mart ayından Mayıs ayına kadar çam ormanla­rının, özellikle kumlu topraklarında, ışık alan yerlerde grup­lar meydana getirerek yetişmeyi tercih eder.

Diğer Özellikleri

Mantarı yukarıda hafif zehirli veya çiğ olarak yenmez diye vasıflandırdık. Kuzey Almanya’da bu mantarı konserve şekline getirip değerlendirmektedirler. Çünkü mantarın için­deki «Giromitrin» veya «Helvolik asit» diye isimlendirilen et­kin maddeler, normal tuzlu suda kaynatıp bu su dökülürse mantarın içindeki etkin maddeler atılmakta ve tehlikesizce yenmektedir. Bu şartlara riayet edilmeden mantar yenirse zehirleme yapar. Zehirlenen şahısta; Yorgunluk, bitkinlik, baş ağrısı, bulantı ve şiddetli istifralar 2 gün devam eder. Sulu ishalde kan ve sümüksü maddeler görülür. Vücut harareti 39 C° bulur, hastanın karaciğeri büyür, solunum ve dolaşım sisteminde aksamalar görülür. Baş tarafta yazılan ilk yar­dım ve klinik tedavisi yapılmazsa hasta 3-4 gün sonra ölebi­lir.