Gulik otu, baharın gelmesini müjdelercesine doğadan kendiliğinden yetişen lezzetli ve yararlı bir bitkidir. Her yörede farklı adlarla tanınan ota Gülük, Sarı çiriş, Nünü, Kirkiş Otu, Çivriş, Kirgiç, sarızambak gibi isimlerde verilmiştir. Birçok bölgede rastladığımız çirişin, çeşitli hastalıklara derman olduğuna inanılır. Yüksek rakımlı bölgelerde yetiştiğinden toplaması da zahmetli olan çiriş Nisan ayından itibaren toplanmaya başlanmaktadır. Çiriş bitkisi çok eskiden beri tedavi amacıyla da kullanılmaktadır. Eskiden çiriş köklerinden hazırlanan merhemler uyuz ve frengi hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktaydı. Ayrıca Anadolu’da çocuk düşürmek için de çirişin kullanıldığı gelen bilgiler arasında yer almaktadır.
Ayrıca idrar artırıcı özelliği bulunan otun bazı türlerinin köklerinden elde edilen kök ekstratlarının (glukomannazlar) anti-tümör etkisi olduğu tespit edilmiştir. Ülkemizin birçok yöresinde çiriş otundan çeşitli yemekler yapılmaktadır. Çok yönlü kullanım özelliği olan çiriş bitkisinin keskin bir kokusu var. Çiriş otunu kavurabilirsiniz, kıymalı yemeğini, salatasını veya böreğini yapabilirsiniz. Çiriş otundan yemek yapmak için önce zarları temizlenir. Yıkanıp doğranır ve haşlanır. Suyu süzüldükten sonra tereyağında kavrulur. Yumurtalı kavurması, pirinçli yemeği çok lezzetlidir.
Basur(hemoroid) ve romatizma tedavisinde, idrar söktürücü olarak, saçkıran tedavisinde,egzama tedavisinde, sivilce ve çıbanların iyileştirilmesinde kullanıldığı bilinmektedir.
Çiriş Otu Faydaları:
– Anne sütünü arttırıcı özelliği vardır.
– Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser.
– Memeli basuru tedavi eder.
– Mafsal ağrılarını dindirir.
– İdrar söktürücür.
-Saçkıran tedavisinde de kullanılır.
– Adet söktürücüdür. Adet düzensizliklerinde etkilidir.
– Kökünden 3 veya 4 gram kadar haşlayıp balla tatlandırıp içmek nefes darlığına ve öksürüğe iyi gelir.
– Çiriş otunun yapraklarını ve tohumunu haşlayıp, sirke ilave edip içmek akrep zehirini ve diğer zehirleri giderir.
