Guatr Nedir Guatr Hastaligi Nedenleri

Guatr Nedir, Guatr Hastalığı, Guatr Nedenleri

Tiroit bezinin herhangi bir nedenle büyümesine guatr diyoruz. Tiroit bezinin bü­yüklüğü sağlıklı kişilerde de bazı farklılıklar gösterir. Bu farklılıkların nedenleri aşağıda verilmiştir:

Tiroit bezi büyüklüğünü belirleyen faktörler:

Beyinde bulunan hipofiz bezinden salgılanan TSH hormonu tiroit bezinin büyümesini etkiler. Aşırı salgılanan TSH hormonu tiroit bezini uyararak büyümesini sağlar; buna karşılık TSH az salgılanırsa bu defa tiroit bezi küçük kalır.

Kişinin gıda veya içilen sularla aldığı iyot miktarı da tiroit bezi büyüklüğünü etkilemektedir. İyot alımı yetersiz olunca tiroit bezinde büyüme olmaktadır.

Selenyum minerali de tiroit hormon metabolizmasında önemli rol oynar. Se­lenyum mineralinin az alındığı durumlarda, kanda TSH ve T4 hormonu yükselir, fa­kat T3 hormonu düşer. İyot yetmezliği ile birlikte selenyum eksikliği varsa, iyot yet­mezliğine bağlı hastalıklar daha şiddetli olarak ortaya çıkmaktadır.

Vücut ağırlığı veya büyüklüğü ile tiroit hacmi arasında ilişki vardır. Özellikle vücudun yağsız kısmı ile tiroit hacmi arasında ilişki olduğu gösterilmiştir. Erkekler­de tiroit hacminin kadınlardan fazla olması ise erkeklerin vücut ağırlığının daha faz­la olması ile açıklanmaktadır.

Doğum sayısı da tiroit bezinin büyüklüğünü etkiler. Gebelikte tiroit hacminde artma olmaktadır. Doğum sayısı arttıkça tiroit bezinin hacmi (kitlesi) artmaktadır. Özellikle iyot yetmezliği görülen coğrafi bölgelerde bu duruma daha fazla rastlanır.

Sigara içenlerde tiroit bezinin daha büyük olduğu saptanmıştır. Sigara içenlerin kanlarında tiroit hormonu üretimini engelleyen tiyosiyanat isimli bir maddenin dü­zeyi artar. Artan tiyosiyanat hem kandaki iyodun tiroit bezi tarafından tutulmasını önler hem de tiroit hormon oluşumunu azalttığından hipofiz bezinden TSH salınışı artarak daha fazla hormon üretilmesi sağlanmaya çalışılır. Artan TSH hormonu ise bu defa tiroit bezinde büyüme yapar. Sigara içenlerde bu nedenle guatr sıklığı daha fazladır.

Adet döneminde tiroit bezinde değişiklikler olur. İki adet kanaması arasındaki dönemin ilk yarısında tiroitin hacmi yaklaşık %50 kadar artabilmektedir. İki adet arasındaki zamanın ikinci yarısında (luteal faz) bu artış geriye döner ve bez eski ha­line gelir. Bu hacim (kitle) değişiklikleri östrojen hormonunun tiroit bezindeki kan­lanmayı etkilemesine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
Genetik faktörler: Yukarıda sayılan nedenler içinde en önemlisi genetik fak­törlerdir. Tiroit bezindeki büyüklük %71 oranında genetik olarak belirlenmektedir. Guatrın bazı ailelerde sık görülmesi de bunu desteklemektedir. İyot yetmezliği ol­mayan coğrafi bölgelerde saptanan guatrın nedeni genetik faktörler yani anne ve ba­bamızdan gelen kalıtımdır.

Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda tiroit bezi hacmi daha küçük bulun­muştur.