Dünyada Görülen İklim Tipleri ve Bitki Toplulukları
Makroklima: Yeryüzünde geniş alanlarda görülen büyük iklim tipleridir.
Mikroklima: Büyük iklimler içinde farklı özellikleri taşıyan daha dar alanlı iklimlerdir.
Türkiye’de İklim Tipleri Nelerdir ve İklimi Belirleyen Etmenler
a) Enlem
b) Denize göre konum
c) Atmosferdeki genel hava dolaşımı
d) Okyanus akıntıları
e) Yerşekilleri ve yükselti
İklim – Doğal Bitki Örtüsü İlişkisi
Nemli İklimler
Sıcak bölgeler – Geniş yapraklı orman
Soğuk bölgeler – İğne yapraklı orman
Ilıman bölgeler – Karışık orman
Kurak İklimler
Sıcak bölge – Kurakçıl çalılar – kaktüs
Soğuk bölge – Otsu – yosunsu bitkiler
Türkiye’de ve Dünya’da Görülen İklim Tipleri
Ekvatoral İklim Tipi nedir
Görüldüğü yer: Amazon ve Kongo havzaları, Güneydoğu Asya adalarında görülür.
Ekvatoral İklim Özellikleri: Her ayın ortalaması 20°C’nin üstündedir. Yıllık ve günlük sıcaklık farklarının en az olduğu iklimdir.
En çok yağış alan iklimlerdendir. Yıl boyunca bol yağış alır. Ekinoks dönemlerinde yağışlarda artış gözlenir.
Bitki örtüsü: Geniş yapraklı gür ormanlardır.
Savan İklim (Yazı Yağışlı Tropikal İklim)
Görüldüğü yer: Ekvatoral iklimi çevreleyen alanlarda (15 – 20° enlemleri civarı) görülür.
Özellikleri: Her mevsim sıcaktır. Kışlar Ekvator’a göre daha serin, yazlar ise Ekvator’a göre daha sıcaktır.
Yağış Ekvatoral iklime göre daha azdır. Yazlar yağışlı, kışlar kurak geçer.
Bitki örtüsü: Uzun boylu sık ot toplulukları olan savanlar görülür.
Muson İklimi
Görüldüğü yer: Güney ve Güneydoğu Asya kıyılarında görülür.
Muson İklimi Özellikleri: Her mevsim sıcaktır (Ancak, Japonya ve Kore’ye doğru kuzeye gidildikçe sıcaklıklarda azalma görülür).
Yaz mevsimi çok yağışlı, kışlar kurak geçer. En çok yağış alan iklimlerdendir.
Bitki örtüsü: Geniş yapraklı gür ormanlar, yer yer savanlar görülür.
Çöl İklimi
Görüldüğü yer: 30° Dinamik yüksek basınç kuşaklan ile kıtalann denizden uzak dağlarla çevrili iç kısımlannda görülür.
Çöl İklimi Özellikleri: Gece – gündüz sıcaklık farklarının en fazla olduğu iklimdir. En yüksek sıcaklıklar çöl ikliminde ölçülür.
Yıllık yağış miktarı çok azdır (200 mm. nin altında). Belli bir yağış rejimi yoktur.
Bitki örtüsü: Kurakçıl çöl bitkileri görülür.
Akdeniz İklimi
Görüldüğü yer: 30°-40° enlemleri arasında; Akdeniz ülkeleri, (Mısır, Libya kıyıları hariç) Amerika’da Kaliforniya, Şili kıyıları, Afrika’nın güney ucu (Kap) ve Avustralya’nın güneydoğu ve güneybatısında görülür.
Özellikleri: Kışlar ılık ve yağışlı, yazlar sıcak ve kurak geçer.
Yağışların çoğu kış mevsiminde ve yağmur olarak düşer.
Kar yağışı ve don olayı nadir olarak görülür.
Bitki örtüsü: Yaz sıcaklığı ve kuraklığına dayanıklı, soğuğa dayanıksız bodur ağaççık ve çalılardan oluşan makilerdir. Dağların yükseklerine çıkıldıkça ormanlar görülür.
Orta kuşak Okyanus İklimi
Görüldüğü yer: Orta kuşak karalarının batı kıyılarında (Batı Avrupa, Kuzey Amerika’nın batısı) görülür.
Özellikleri: Kışlar ılık, yazlar serin geçer. Yıllık sıcaklık farkları azdır.
Batı rüzgârları ve sıcak su akıntıları nedeniyle en çok sonbaharda olmak üzere her mevsim bol yağış alır.
Bitki örtüsü: Karışık orman ve çayırlar doğal bitki örtüsünü oluşturur.
Step İklimi
Görüldüğü yer: Karaların iç kesimleri ve çöllere geçiş alanlarında görülür.
Özellikleri: Kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar sıcak ve kurak geçer. Yıllık sıcaklık farkı fazladır.
Yıllık yağış miktarı az olup (300 – 400 mm. civarı) en çok yağış genellikle ilkbaharda düşer.
Bitki örtüsü: Yağışlı mevsimde yeşeren, diğer zamanlarda kurumuş halde kalan seyrek cılız ot toplulukları olan bozkırlardır.
Orta Kuşak Karasal İklimi
Görüldüğü yer: Orta Kuşak karalarının iç ve kuzey kısımlarında (Sibirya, Doğu Avrupa, Kanada ve ABD’nin iç kısımları) görülür.
Özellikleri: Kışlar uzun ve çok sert, soğuk, karlı, yazlar kısa ve serin geçer. Yıllık sıcaklık farklarının en fazla olduğu iklimdir.
En fazla yağış aldığı mevsim yazdır.
Bitki örtüsü: İğne yapraklı ormanlar (Sibirya’da tayga) ile yer yer çayırlar görülür.
Tundra İklimi
Görüldüğü yer: Sibirya’nın, iskandinavya’nın ve Kanada’nın kuzeyi ile Grönland kıyılarında görülür.
Özellikleri: Her mevsim soğuktur. En sıcak ay ortalaması genellikle 10°C’nin altındadır.
Yağış miktarı az olup, genellikle kar şeklindedir.
Bitki örtüsü: Soğuğa dayanıklı, cılız otsu, yosunsu bitkilerden oluşan tundralardır.
Kutup İklimi
Görüldüğü yer: Kutup bölgeleri ve Grönland’ın iç kesimleri
Özellikleri: Yıl boyunca sıcaklık ortalamaları O C’nin altındadır. Yıllık yağış miktarı çok azdır.
Bitki örtüsü: Buzullarla kaplı olduğundan bitki örtüsü yoktur.
