Göğsümde Kitle Var, Ne Yapmalıyım?

Doktorun Cevabı:

İyi Huylu Kitleler

Kistik Hastalık (Fibrokistik Meme Hastalığı)

Kadınlarda en çok görülen meme kitlesi sebebidir. Bu kistlerin içleri sıvı dolu olup adet öncesi dönemde sıvı miktarı artar, memede gerginlik ağrı ve hassasiyet ortaya çıkar. Her iki memede de yaygın olup büyüdüklerinde yuvarlak düzgün hareketli sertçe kitleler halinde ele gelirler. Genellikle menopozdan sonra kaybolmaya başlarlar.

Yağ bezeleri (Lipomlar)

Değişik büyüklükte tek, ağrısız, yuvarlak değişik büyüklükte meme kitleleridir. İçerisinde yağ dokusu bulunur. Vücudun birçok yerinde de görülebilirler.

Fibroadenomalar

Daha çok gençlerde görülen, genellikle tek, yuvarlak, oval, sert, hareketli, çoğu zaman ağrısız meme kitleleridir. Tesadüfen fark edilirler.

Papilloma ( İntraduktal Papilloma)

Meme başı arkasındaki ana süt kanalı duvarında gelişen siğil benzeri yapılardır. Meme başından kanlı bir akıntıya neden olurlar.

Travma Sonucu Oluşan Kitleler

Kaza, çarpma, sonucu meme dokusu içinde kan toplanarak (Hematom), veya yağ dokusunun parçalanması sonucu yağlı dokuda sertleşme (Yağ nekrozu) gelişerek kitle hissi verebilirler. Bu durumlarda meme cildinde de kızarıklık, ateş, ağrı hissi olabilir.

Meme Başı Akıntıları

Birçok kadın yaşamı boyunca meme başı akıntılarla karşılaşmıştır. Bu tek veya her iki memede olabilir. Bunların çoğunluğu önemsiz akıntılardır. Berrak ve az miktarda bir meme başı akıntısı normal kabul edilir ve herhangi bir inceleme gerektirmezler. Devamlı ve bol miktarda olması incelemeyi gerektirir.

Meme başından koyu kıvamlı ve renkli akıntılar mutlaka araştırılmalıdır. Koyu sarı yeşil akıntılar iltihaba bağlı olabileceği gibi, kanlı akıntılar süt kanalı papillomlarına veya meme kanserlerine bağlı olabilirler.

Emzirme dönemi memeden süt gelmesi doğaldır. Ancak diğer zamanlarda kendiliğinden memeden süt gelmesi (Galaktore) doğal olmayıp mutlaka araştırılmalıdır.

Kötü Huylu Kitleler

Meme basitçe;

• Süt yapımını sağlayan bezlerin oluşturduğu LOBÜLLER
• Sütün boşaltılmasını sağlayan kanallar ( DUKTUSLAR) 

Bu dokuların arasını dolduran bağ dokularından oluşmuştur.

Memenin kötü huylu kitleleri bu oluşumlardan gelişebilirler.

• Süt kanallarından: İNTRADUKTAL KANSERLER (en sık)
• Lobüllerden: LOBÜLER KANSERLER
• Ara dokulardan (nadir)

Meme Kitleleri:

• Ele gelen kitleler (Palpabl) Kendi kendini muayene veya hekim muayenesi ile tesbit edilir.
• Ele gelmeyen kitleler (Nonpalpabl) Mammografik taramalar sırasında tespit edilirler. Bu nedenle belirli bir dönemden sonra meme muayenesi yanında periyodik olarak radyolojik inceleme de önerilmektedir.

Meme Kitleleri Nasıl Değerlendirilir?

Palpasyon (Elle Muayene):

Kişinin kendi kendini veya hekim tarafından yapılan elle muayenedir.

Aspirasyon (İğne İle Sıvı Çekme):

Hekim tarafından yapılır. Memedeki kitle içine enjektörle girilir ve eğer sıvı varsa enjektör içine çekilir. Bu yöntemle kitlenin kist veya katı olup olmadığı tesbit edilmiş olur. Aynı zamanda alınan sıvı patolojik incelemeye gönderilir. Kistik kitleler bu yöntemle boşalırlar ve aynı zamanda tedavi edilmiş olunurlar.

İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi:

Yukarıdaki yöntemde kitlede eğer sıvı yoksa katı kitleden enjektöre hücre emilir, bu hücreler cam üzerine püskürtülüp patoloji uzmanı tarafından incelenir.

Mammografi:

Memenin röntgen ile incelenmesidir. Erken dönemde meme kitlelerinin tanısını sağlar. Kitlenin iyi veya kötü huylu olduğunu belirleyebilir. Bazen kitle ele gelmeden tanı koydurabilir.

Ultrasonografi:

Memenin ses dalgaları ile incelenmesini sağlar. Memedeki kitleleri, kitlenin kistik veya katı olup olmadığını belirlemede faydalıdır. 

Biyopsi:

Kitlenin lokal veya genel anestezi ile cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Kitle tamamen (exizyonal) veya kısmen (insizyonal) olarak çıkarılıp patojik incelemeye gönderilir.

Memede kitle tespit edildiği zaman hekim bu yöntemlerin bir veya birkaçını uygulayarak kitleyi incelemeye alır, ve kesin tanıya varılır.

Meme Kanserlerinin Belirtileri Nelerdir?

• Meme başında çatlamalar, yaralar, sertlik , içeri çekilme,
• Meme başından kanlı akıntı gelmesi,
• Meme başının asimetrik şekil bozukluğu,
• Meme şeklinin bozulması, asimetrik görünüm, çukurlaşma, tümsekleşme, ele gelen ağrısız veya ağrılı kitleler,
• Meme cildinin renk şekil yapı değişiklikleri, portakal kabuğu görünümü alması, kabalaşma,
• Meme üzerinde yaralar ortaya çıkması,
• Meme cildinde damarlarda belirginleşmeler, kızarıklık, ateş, şişlik
• Koltuk altında ele gelen kitleler, v.s.

Bu belirtilerden herhangi birisi tek başına meme kanseri olarak değerlendirilemez. Diğer bulgular ve incelemelerle birlikte ancak kesin bir tanıya varılabilir.

Meme Kanserlerinde Tedavi

• Cerrahi Tedavi
• Radyoterapi
• Kemoterapi
• Hormonal tedavi

Cerrahi tedavi ve radyoterapi vücudun bir bölümünü ilgilendiren tedavi yöntemleri olduğundan lokal tedavi, kemoterapi ve hormonal tedavi tüm vücüdu ilgiledirdiği icin sistemik tedavi olarak kabul edilir. Bu tedavi yöntemlerinden hangilerinin uygulanabileceği birçok faktörlere bağlıdır. Bunlar arasında tümorün tipi, tanı konulduğunda hastalığın yayılım dururmu, yaş ve hastalık hikayesi sayılabilir. ayrıca tedavi konusunda kişinin tercihleri ve yaşam biçimi de önem taşır. Ancak küratif tedavi yöntemi seçimi esas olmalıdır.

Periyodik Meme Bakımı

• Her ay kendi kendini muayene.
• Yılda bir kez hekim muayenesi, (eğer daha önce geçirilmiş meme hastalığı varsa 3 ayda bir)
• Mammografi: 40 yaşından sonra 2 senede bir, 50 yaşından sonra yılda bir yapılmalıdır.

Yüksek Risk:

• 50 yaş ve üzeri,
• Anne ve babasında meme kanseri bulunanlar.
• Daha önce meme kanseri nedeniyle tedavi görmüş olanlar.

Diğer

• Prekanseröz meme hastalığı olanlar
• Memede aspirasyon veya biyopsi ile kanıtlanmış kist veya kitle hikayesi.
• Hiç çocuğu olmayan kadınlar.
• İlk çocuğunu 30 yaştan sonra doğuranlar.
• İlk adetini 12 yaştan önce görenler.
• 55 yaştan sonra geç menopoza girenler.
• Şişmanlık.
• Aşırı alkol kullananlar.