Yayg?n bir göz hastal??? olan glokom, halk aras?nda göz tansiyonu olarak bilinmektedir. Göz içindeki s?v? bas?nc?n?n, görmeyi sa?layan göz siniri hücrelerine zarar verebilecek düzeyde yükselmesi nedeniyle ortaya ç?kan glokom; tedavi edilmedi?i takdirde total görme kayb?na yol açmaktad?r.
Tüm dünyada kar??la??lan en s?k kal?c? görme kayb? nedeni glokom, 40 ya??n üzerindeki her 40 ki?iden 1’inde görülmektedir. Glokom, hastal???n ortaya ç?kt??? her 20 ki?iden 1’inin her iki gözünde kal?c? görme kayb?na, yani “total körlü?e” neden olmaktad?r.
“Glokom nas?l olu?ur?”
Gözdeki olu?umlar?n beslenmesi için göz içerisinde bir s?v? bulunur. Bu s?v?, sürekli olarak baz? kanallar vas?tas? ile d??ar? at?l?r. Göz içi s?v?s?n? d??ar? bo?altan kanallar?n yap?sal olarak t?kanmas? nedeniyle glokom ortaya ç?kar.
Kanallar?n t?kanm?? olmas? nedeniyle göz içi s?v?s? yeterli derecede d??ar? at?lamayaca?? için göz içerisindeki bas?nç yükselir. Yükselen bu bas?nç da görmeyi sa?layan göz siniri hücrelerine zarar verir. Hasar gören hücrelerin yava? yava? ölmeye ba?lamas? ile çevreden merkeze do?ru görme kayb? ortaya ç?kar. Hücrelerin tümü öldü?ü zaman da kal?c? total görme kayb? olu?ur.
“Sinsi seyreden hastal?k glokom!”
Glokomun en önemli özelli?i, hiçbir belirti vermeden yava? yava? çevreden merkeze do?ru görme kayb?na neden olmas?d?r. Ço?u hastada belirgin bir görme kayb? yarat?ncaya kadar hastal???n varl??? anla??lamaz. Bugün, dünyadaki en ileri ülkelerde bile glokom hastalar?n?n yar?s?ndan ço?u, hastal???n varl???ndan habersiz olarak ya?amaktad?r.
Erken dönemde fark edilebilecek baz? belirtiler:
• Ba? a?r?s?
• Çevredeki baz? bölgeleri görememe
• Göz önünde renkli ???k haleleri görme
Glokom kimlerde daha s?k görülür?
Glokom herkeste ve her ya?ta görülebilmekle beraber; baz? ki?ilerde hastal?k riski daha yüksektir.
Bu ki?iler:
• 40 ya??n üzerindekiler
• ?eker, yüksek tansiyon ve miyopi ile damar hastal??? olanlar
• Ailesinde glokom öyküsü bulunanlar
• Özellikle ailesinde glokom öyküsü bulunan ki?iler, di?er ki?ilere göre 8 kat daha fazla risk alt?ndad?r.
“Glokom tedavisinde kontrol ve erken tan? çok önemli!”
Günümüzde herkesin 40 ya??na kadar en az 3 y?lda bir, 40 ya??ndan sonra ise en az 2 y?lda bir glokom kontrolünden geçmesi önerilmektedir. Hastal?k riskini ta??yanlar?n -ailesinde göz tansiyonu öyküsü olan; ?eker, yüksek tansiyon ve miyopi ile damar hastal??? bulunanlar?n- ise y?lda bir kez düzenli olarak kontrolden geçmesi tavsiye edilmektedir.
Hastal?k, herhangi bir belirti vermedi?i ve olu?an görme kayb? geri döndürülemedi?i için glokomda erken tan? çok önemlidir. Hastal?k ne kadar erken tespit edilirse, görme kayb? da o derece az olur.
“Glokom tan?s? nas?l konulur?”
Glokom tan?s?n?n konulmas?nda uzman bir göz hekimi taraf?ndan yap?lan detayl? göz muayenesi çok önemlidir. Bu muayenede görme keskinli?inin belirlenmesi ve rutin göz kontrollerinin yap?lmas?n?n yan? s?ra göz içi bas?nc?n?n yani göz tansiyonunun ölçümü de de?erlendirilmektedir. Glokoma neden olan göz içi s?v?s?n?n d??a bo?ald??? kanallar?n yer ald??? bölge ile göz siniri hücrelerinin kontrol edilmesi de büyük önem ta??maktad?r.
Göz tansiyonu 21 mm Hg’ya kadar normal kabul edilmekle birlikte; 21 mm Hg üzerindeki de?erler, yüksek olarak kabul edilmektedir. Glokom tan?s? için göz tansiyonu tek kriter olmay?p; göz tansiyonu normal de?erlerde olmakla beraber, göz siniri hassas olan ki?ilerde de glokom hastal??? görülebilmektedir.
Göz tansiyonunun normal ya da normalden yüksek de?erler ta??mas? halinde ve göz sinirinin hasar gördü?ünden ?üphelenildi?i olgularda; bilgisayarl? görme alan? ve göz siniri analiz yöntemleri ile taramalar gerçekle?tirilmektedir. Bu tetkikler, göz siniri hasar? varl??? ile derecesinin belirlenmesi ve ayr?ca zaman içindeki de?i?imin saptanmas? aç?s?ndan önemlidir.
“Glokom tedavisi”
Glokom tedavisinde amaç; göz tansiyonunu dü?ürerek, göz siniri hasar?n? durdurmak ve görme kayb?n?n ilerlemesini engellemektir. Bu amaçla uygulanabilecek yöntemler; ilaç tedavisi, lazer tedavisi ve cerrahi tedavi olarak üçe ayr?lmaktad?r.
Günümüzde genellikle tan? sonras? seçilen ilk yöntem ilaç tedavisi olmakta; ilaç tedavisine yeterli derecede yan?t vermeyen hastalarda lazer veya cerrahi tedavi yöntemleri uygulanmaktad?r. Ancak özellikle geç dönemde tan? konulan ya da sürekli ilaç tedavisinin uygun olmad??? olgularda do?rudan lazer ya da cerrahi yöntemler de kullan?lmaktad?r.
?laç tedavisinde son y?llarda önemli geli?meler sa?lanm?? ve yeni ilaçlar, tedavinin ba?ar?s?n? büyük ölçüde art?rm??t?r. ?laç tedavisinde önemli olan, hastan?n ilaçlar? sürekli ve düzenli olarak kullanmas?d?r. ?laç kullan?lamayan veya ilaç tedavisi ile yan?t al?namayan vakalarda kullan?lan cerrahi yöntemlerin de ba?ar? oranlar? giderek artmaktad?r.
