Gece Dis Agrimasi Durumunda

Gece Ağrıyan Dişe Ne Yapmalıyız?

Hastalar dişlerinin gece ağrımasını, ağrıyan dişin münase­betsizliğine ve kendilerinin de şanssızlığına bağlar. Oysa gerçek bu yaklaşımın aksine bilimsel ve basittir. Gece ağ­rıyan diş ansızın ağrımaz. Dişin yakın geçmişine şöyle bir bakarsanız onlar sıcak ve soğuk gıdalar aldığınızda hafif hafif ağrılar yapmış, size; “Mine çürüğüm var, bir hekime gitsek de şu dolguyu yaptırsak,” demek istemiş ama sizden ilgi görmemiştir. Sonra da ağrıları kesilmiştir. Belki bir oyuk oluşmuş, madde kaybı belirginleşmiştir; hatta bir ara yine sıcak ve soğuk, gıdalarda ya da bir basınç nedeniyle şiddetle ağrımış, ağrı kesici ile kesilmiştir. Ancak bu olay bile bir diş hekimine gitmenizi sağlamamıştır. Çürük bu arada boş durmamış, ilerlemiş ve nihayet diş özü pulpaya kadar gelmiş, damar ve sinirlerler bakımından zengin olan dişin bu canlı dokusunu iltihaplandırmıştır. Mikroplarla buluşan pulpada apse odaklan oluşmuş, sert dokularla ka­palı olduğu için de kapalı kalmıştır. Gece uyuduktan 1-2 saat sonra vücut ısısı ile kanal içindeki cerahat genleşir, çı­kacak yer bulamaz ve canlı kalmış sinirlere basınç uygula­maya başlar. Sonuçta “kabir azabı” dediğiniz diş ağrısı başlar. Peki bu durumda ne yapılmalıdır? Yataktan kalkıp kuvvetli bir ağrı kesici alın. Ağız ortamının ısısını biraz düşürmek için dişlerinizi fırçalayın. Hemen yatmayın, bir süre dolaşın. Vücut ısınız biraz düşünce ağrı kesicinin de etkisiyle ağrınız 20 dakika içinde azalır ya da geçer. Ağrı geçerse çok şanslısınız demektir. Ertesi gün bir doktora gi­dip -ki büyük olasılıkla kanal tedavisi olacaktır- tedavinizi yaptırın. Hastaların çoğu geceki korkunç ağrının bir daha geri gelmeyeceğini sanır ve ertesi günü ya da günleri “lay lay lom” geçirir. Genellikle bir sonraki ağrının önceki ağrı­yı aratacağı gerçeğini bilmeyecek kadar iyimser ve vur­dumduymazdır. Bu tür ağrılarda çoğu kez ağrı kesiciler bi­le bir yarar sağlamaz.

Ağrı kesici olarak, tercih şansınız varsa aprol, apranax, novalgin, baralgin gibi kuvvetli bir ağrı kesici alın. Ciddi mide sorununa sahipseniz parasetamol içerikli (minoset, parol, vermidon vs,) bir ağrı kesici tercih edin. İlacı aldık­tan sonra yaklaşık 20 dakika kadar sabredin. 20 dakika sonra hafiflemeye başlar. Hâlâ hiçbir değişiklik olmuyor­sa; başka cins bir ağrı kesici alın. Örneklersek, ilk olarak apranax aldınız ve ağrı kesilmedi. 20 dakika sonra tekrar apranax yerine minoset alın. Diğer önlemlerin yanında iki ayrı cins ağrı kesiciye rağmen ağrınız kesilmiyorsa size sa­bır diliyorum. Çok uykusuz da olsanız tekrar sıcak yatağı­nıza dönmeyin. Biraz dolaşın, TV izleyin. Sakın dişinize kolonya, aspirin, antibiyotik, tütün basmayın. Dişinizi tü­fekle vurmayın. Ağzınızı gres yağıyla çalkalamayın. Tüm bu saydığını uygulamalar hastalar tarafından denenmiş yöntemlerdir. Hiçbiri ağrıyı kesmediği gibi dişetinde harabiyet yapar. Bazılarında dişeti acısı o kadar fazladır ki, 1 -2 dakika diş ağrısını maskeler. Sonra ağrı aynı şiddetiyle tekrar başlar.

Bir yanlış da ilaç paketlerinin üstü doğru okunmadığı için yaşanır. Hasta ağrı kesici yerine evde bulduğu antibi­yotikten iki tane alır ve ağrım kesilmedi diye sızlanır. An­tibiyotik ağrı kesmez mikropları yok eder.

Bazı hastalar ise her şeye rağmen direnir, doktora git­mez. Artık apse ve cerahat o kadar çoğalmıştır ki yanağın içinde bulduğu bir dokuya akarak yüzün şişmesine neden olur. Apse doku içine drene (boşaldığı) olduğu için yüzü şişen hastaların ağrısı kesilebilir. Bu durumda antibiyotik tedavisi ile birlikte kanal tedavisine başlanmalıdır. Kanal yapılamayacak durumdaysa çekim yapılacaktır. Uygun bir antibiyotik tedavisi ile çekim yapılmaya karar verilmişse apse doktor tarafından drene edilmelidir. Yani boşaltılma­lıdır. Drenaj, çekim yapılana kadar ağrınızın kesilmesini sağlar. Apsenin organize olup, sertleşmesini engeller. Kor­sanlar ise drenajla uğraşmaz, antibiyotiği verir, hastayı yollar. Drenaj, küçük çaplı cerrahi bir müdahaledir. Bu müdahalede kesim yerleri ağrıyabilir. Drenaja rağmen ağ­rı kesilmeyebilir.

Eğer yüzünüz şiştiyse ve ağrınız varsa hekimden orayı açıp drene etmesini isteyiniz. Antibiyotik ve drenajla daha çabuk ve ağrısız bir süreç yaşarsınız ve hemen kanal teda­visini yaptırın. Eğer kanal hemen yapılacaksa, drenaja ge­rek olmayabilir. Zaten apse, açılan kanaldan drene olacak­tır, yani akacaktır. Kesin çekim kararı verilmişse apsenin kronikleşmesi, şişin inmesi beklenir. Drenaj o sürecin ağrı­sız geçmesini ve daha sağlıklı bir iyileşmeyi sağlar.