GASTRO-ÖZEFAGEAL REFLÜ HASTALIĞI

Yemek sonrası kalp yanması şeklinde bir ağrı olması, boğaza ekşi tatlar gelmesi, yutma güçlüğü, “Gastroözefageal Reflü Hastalığı” (GÖRH) olarak bilinen hastalığın en sık karşılaşılan bulgularıdır. Gıcık tarzı öksürükler, ses kısıklığı, nefes darlığı, boğazda yanma hissi, yabancı madde varmış gibi takılmalar, yutma güçlükleri reflünün diğer bulguları arasında yer alır. GÖRH basit yaşam biçimi değişiklikleri ve ilaç tedavisi ile kontrol edilebilir. Cerrahi son seçenekdir.

Yemek yediğinizde yiyecekler ağızdan yemek borusu yani özefagus ile midenize iner. Yol boyunca yiyecekler midenizin girişi olan Alt yemek borusu sfinkteri denen tek yönlü bir kapaktan geçer. Normalde yuttuğumuz zaman burası açılır ve yiyeceklerin mideye girişine izin vererek hızla kapanır. GÖRH’nda çalışması bozulmuştur. Buradaki kapak mide asidinin yemek borusuna geri kaçışına izin verir. Kaçan mide asidi yemek borusunu tahriş eder. Fıtık yani diaframın zayıf bir noktasından midenin yukarıya doğru çıkması halinde GÖRH hastalığı daha şiddetli seyredebilir.

Üst üste görülen göğüs yanması birden çok tıbbi problemin belirtisi olabilir. GÖRH tanısını doğrulamada doktorunuz tam bir fizik muayene yapabilir ve tanısal testleri isteyebilir. Bu testlerin sonuçlarına göre doktorunuz tedaviyi en uygun şekilde yönlendirecektir. Ciddi kalp problemlerinin sebep olduğu göğüs ağrısı yada rahatsızlık GÖRH sebep olduğu rahatsızlığa benzer hissedilebilir.

Sindirim Yolunun Tetkiki

– Baryum görüntülenme yöntemi sindirim sürecinin hareketini gösteren bir dizi x-ışını filmidir. Baryumla karışmış sütü içtiğinizde, x-ışınları baryumun mideye geçerken yaptığı herhangi bir geriye kaçış olayını film üzerinde görüntüler. X-ışınları ayrıca fıtık varsa gösterebilir. Bu kısa ağrısız testten önce 6-8 saat boyunca herhangi bir şey yiyip içmemelisiniz.

– Özefageal endoskopi yutturulan ince bir kameradan görüntüler elde edilmesidir. Yuttuğunuz çoğu yiyecekten ince bir boru olan yumuşak yapıda bir boruyu daha kolay yutabilmeniz için boğazınıza bir uyuşturucu sprey sıkılabilir. Bu girişim esnasında doktorunuz gerekli görürse biopsi alabilir. Bu testten önce 6 ila 8 saat boyunca hiç birşey yiyip içmeyin. Testten sonraki gün boğaz ağrınız olabilir.

– Özefageal manometri ile kas gerginliğinin ölçülerek alt yemek borusu kapağının durumu belirlenir. Bu test ayrıca yemek borusundan geçen gıdaların ne kadar iyi sıkıştırdığını gösterir. Cerrahi girişim gereken hastalarda işe yarayabilen bir yöntemdir. Yumuşak yapıdaki tüp burundan midenize yönlendirilir. Ölçümler tüp yavaşça mideden yemek borusuna çekilirken yapılır. 30 dakika süren bu testten 8 ila 12 saat önce hiçbir şey yememelisiniz

– pH moniterizasyon testi asit kaçışına bağlı pH değişiminin 24 saat boyunca kaydedilmesidir. Tanı yöntemleri arasında en güvenilir olanı bu girişimdir.

– Ultrason safra taşları tetkikinde kullanılabilir zira fıtığı olan insanlarda sıklıkla safra taşları vardır. GÖR’de kullanımı çok kısıtlıdır.

TEDAVİ

Böyle bir hastalığın belirtileri görüldüğü anda doktorunuza başvurmanız gereklidir, zira bu hastalık çok ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Tedavi hastalığınızın derecesine bağlı olarak yaşam biçiminizi düzenleme, ilaç tedavisi ve cerrahi girişim şeklindedir.

Yaşam Biçimi Değişiklikleri

– Yatak başucunu 20-25 cm yükseltmek.

– Uyku saatine yakın yemekten kaçınmak

– Yemek sonrası yürüyüşler yapmak

– Reflüyü arttırdığı bilinen yiyeceklerde uzak durmak: Kafeinli İçecekler, Baharatlı Yiyecekler, Kızartmalar, Alkol, Soğan Çikolata, Narenciye Domates, Nane

– Sigara: Tütünde bulunan nikotin mide asidini ve buna bağlı tahrişi arttırır

– Sık ve az yemek yiyerek mideyi fazla doldurmaktan kaçınmak

– Basıncı azaltmak: Midenizin üzerinde çok fazla basınç reflüye sebep olabilir. Basınçtan kurtulmak için ideal kilonuzu koruyun, kemerinizi gevşetin ve dar giysiler giymeyin, öne eğilmekten kaçının.

– Kesinlikle Kaçınılması Gereken İlaçlar: Aspirin ve İboprufen gibi antienflamatuar ilaçlar midenin koruyucu tabakasını azaltıp, daha çok tahrişe yol açabilirler.

İlaç Tedavisi

Mide Asidini Nötürleştirmek: Antiasit ilaçlar mide asidini nötralize eder yada zayıflatabilir. Bu antiasidleri doktor tavsiyesine göre almalısınız. Yan etki olarak kabızlık ve ishal sık görülebilir . Eğer yüksek tansiyonunuz varsa önce doktorunuza danışın, antiasidler sodyumca zengin olup tansiyonu etkileyebilir.

Mide Asidini Azaltmak: Eğer tek başına antiasidler işe yaramıyorsa, doktorunuz daha güçlü ilaçlar önerebilir. Bu ilaçlara H2-Blokerler denir. Simetidin, ranitidin, famotidin ve nizalidin jenerik adı altında satılan bu ilaçlar midenin asit üretimini baskılarlar. H2-Blokerler yaşlı hastalarda sersemliğe neden olabilir. Simetidin ve ranitidin alkolün etkilerini arttırabilir.

Antiasitlerle beraber simetidin bir saat arayla alınmalıdır, çünkü antiasitler simetidinin etkinliğini azaltırlar. Eğer erkek iseniz uzun süreli H-2 kullanımının sperm sayımındaki olası etkilerini doktorunuza sorabilirsiniz.

Mide kaslarını güçlendirmek: Özefagusun sıkıştırıcı etkisini güçlendiren ve kapağı daraltan ilaçlar GÖRH’yı iyileştirebilirler. Bunlar sadece reçete ile sisaprid, metoklopramid ve betanekol klorid jenerik adı altında satılır. Bu ilaçlar genellikle uzun süreli olarak H-2 blokörlerle kullanılır. Metoklopramid ek olarak midenin boşalmasını hızlandırdığı için ayrıca yararlıdır. Sisapridin en sık görülen yan etkileri karında kramplar, kabızlık, ishal ve aşırı sinirliliktir.Metoklopramid bazı insanlarda yorgunluğa neden olur ve daha şiddetli yan etkiler yapabilir. Yemekten hemen sonra betanekol klorid alındıysa bulantı ve kusma görülebilir.

Mide asidini ortadan kaldırmak: Eğer diğer ilaçlar artık etkili değilse, doktorunuz omeprazol ve lansoprazol gibi proton pompa inhibitörlerini verebilir. Bu ilaçlar mide asidi üretimini tamamen durdurur ve GÖRH şikayetlerinin kontrolünde çok etkilidir. Omeprazolün mide veya karın ağrısı gibi yan etkileri vardır. Lansoprazol ishal ve bazen mide ağrısı ile bulantıya neden olabilir.

Cerrahi Tedavi:

GÖRH tedavisinde diğer çabalar sonuç vermezse siz cerrahi için aday olabilirsiniz.

KAYNAK:kbb.uludag.edu.tr