Fungus Pnömonileri Nedir
Türkiye’de en çok teşhis edilen fungus infeksiyonları aspergillosis, moniliasis (kandidiasis) ve aktinomikosis’dir. Histoplasmosis, nokardiosis Türkiye’de nadir görülen fungus infeksiyonlarıdır. Diğer funguslar çok nadir hastalıklardır.
Aspergillosis
Bu fungus infeksiyonunun etkeni aspergillus fumigatus‘dur. Aspergillus sporlarının fazla bulunduğu tahıl tozlarını inhale ettiklerinden hastalık çiftçilerde daha sıklıkla görülür. Aspergilluslar bronkopnömoni veya basit bronşit, bazan da allerjik astmaya sebep olurlar. Kronik akciğer hastalarında ve kortizon kullananlarda aspergillus infeksiyonu şansı artar. Hastalığın başlıca belirtileri inatçı öksürük, pürülan, kanlı balgam, ateş ve kilo kaybıdır. Bazı hastalarda dispne, hırıltılı solunum gibi astma belirtileri de izlenir.
Radyografide homojen bir infiltrasyon ve sık olarak kavern görülür. Hastalık klinik ve radyolojik özellikleriyle tüberküloz, kanser ve bronşektaziye benzer. Aspergilluslar bazan yoğun yuvarlak kitleler husule getirir, tümöre benzerler, bunlara misetoma veya aspergilloma adı verilir. Mantar topları (fungus ball) adı ile de tanınırlar. Röntgen görünümü tümöre benzer, ancak kitlenin bir kavite yatağında bulunması ve kitle ile kavite duvarı arasında hava boşluğunun (halo) bulunması ayırıcı tanıda yardımcı olur. Balgamda aspergillus funguslarının görülmesiyle kesin teşhis konulur.
Aspergilloz hastalığının tedavisi için iyot, natamisin, nistatin, amlbterisin B ve 5 fluorositosin kullanılır. Natamisin’in %2.5 süspansiyonundan 2.5 mg günde 2-3 kez verilir. Bu tedaviye oral nistatin (günde 500.000-1.000.000 ünite) eklenirse daha iyi sonuç alınır.
Amfoterisin B ciddi fungus infeksiyonlarında kullanılan bir antibiyotikdir. 1000 mi %5 glükoz veya dekstroz solüsyonunda 6-8 saat İV verilir. Genellikle uygulanan amfoterisin B dozu: 1. Gün 1 Omg, 2. Gün 25 mg ve bundan sonraki günlerde 50 mg dır. Lokal venöz trombozu önlemek için amfoterisin B solüsyonuna 10 mg heparin konur. Bir ayda uygulanacak ilaç dozu 1 gm dan az olmamalıdır. 5 gm dan çok ilaç verilmesiyle böbrek bozukluğu oluşabilir. Sık sık idrar tahlili ve böbrek fonksiyonları, her hafta kan sayımı, serum elektrolitleri incelenmelidir. Amfoterisin B nin başlıca komplikasyonları nefrotoksik etki, bulantı, kusma, iştahsızlık, ateş, titreme, baş ağrısı, halsizlik, flebit, elektrolitlerde anormallik ve anemidir. Tedaviden hemen önce verilen klorpromazin (10-25 mg, İM) bu yan etkilerin bazılarını önler.
5 fluorositosin aspergillosis, moniliasis gibi bazı fungus hastalıklarında etkilidir. Ancak amfoterisin B kadar etkili değildir. Ciddi vakalarda amfote-risin B ile birlikte verilir. 5 fluorositosinin dozu 50-150 mg/kg gündür.
