Daha Nadir Görülen Toksisiteler, Toksisite Nedir
Yakıcı ve vezikül oluşturan zedelenmeler
Vezikül oluşturan ajanlar vezikant olarak bilinir. Vezikül yapan böcekler soktuğunda vezikant (kantaridin bunlardan biri) salgılarlar. Halk arasında “İspanyol sineği” olarak bilinen bu böcek, aynı zamanda afrodiziyak olarak isimlendirilen maddeleri de salgılar. Hardal olarak bilinen DNA’ya etki ederek hücre bölünmesini engellen ama aynı zamanda deriye temas ettiğinde ağır veziküllere ve erozyonlara neden olan bazı vezikantlar kimyasal savaş ajanları olarak da kullanılmaktadır.
Akneiform cevap
Bazı maddeler kıl folliküllerini irrite ederek komedon ve akne benzeri fol-likülite neden olur. Kakao, tereyağı, parafin gibi kalın yağlı materyaller ve özellikle de izopropil miristat gibi maddeler duyarlı kişilerde suçlanan etkenlerdir. Kozmetik ürünler bir zamanlar çok suçlanmalarına rağmen, günümüzde sıkı güvenlik araştırmalarından dolayı nadiren bu döküntüye neden olurlar. Yağlar makine ile çalışanlarda deriye temas yerinde “yağ folliküliti” veya ‘yağ aknesi’ yapabilir.
Toksik maddelere bağlı gelişen pigmentasyon bozuklukları
Bazı maddeler melanositlere zarar vererek vitiligoya çok benzeyen depigmente alanlara neden olabilir. Silgi endüstrisinde kullanılan maddelerden, özellikle paratertiar-bütil-fenol’un bu tip problemlere neden olduğu bilinmektedir. Depigmentasyon irritan dermatit veya diğer yangısal hastalıklardan sonra, geçici bir süre için ortaya çıkabilir. Yangısal deri hastalıklarından sonra hiperpigmentasyon görülebilir. Hasar gören keratinositler tarafından serbest kalan melanin partikülleri, makrofaj-lar tarafından tutularak kalıcı “dövmelere” neden olabilir.