Sirkenin yemekler, salataları, turşular dışında birçok amaçlı kullanıldığını biliyoruz. Özellikle elma sirkesinin birçok özelliği biliniyor. Ev yapımı olan sirkenin sağlığımıza daha fazla yararları var.
Son yıllarda organik ürünlere olan ilginin artmasıyla birçok kişi ev sirkesi yapar, ya da ev sirkesi arar oldu. Evde de kolaylıkla ev sirkesi yapılıyor.
Endüstriyel sirkelerin hijyenik koşullarda üretildiğinden, sağlıksız şartlar içermiyor. Ancak sirkeyi evde yaparak koruyucu olarak kullanılan kimyasallardan kaçınmak mümkün. En basit sirkeyi doğal yollarla üretmek için en az iki-üç ay gerekiyor. Elma sirkesi et soslarında özel bir tat veriyor, eti yumuşatıyor.
Sirke yaparken meyvenin içindeki şekerin yararlı bakterilerce fermente olup, önce alkole sonra da asetik asite dönüştürülmesi sağlanıyor. Bu işleme kısaca sirkeleşme deniyor. Tatlı meyvelerin sirkesi daha hızlı sirkeleşiyor. Bu sebepten kış elmalarından çok daha lezzetli sirke oluyor. Bakteriler bol hava alan ortamda daha kolay ürer, o yüzden sirke kurulacak kavanozun geniş ağızlı olması tavsiye ediliyor. Havanın rahat hareket etmesi, ama meyve sineklerinin içeri girmemesi için kavanozun ağzına çift kat tülbenti bir ip veya lastikle bağlayın. Sirkeyi plastik kaplarda yapmayın. Meyve sirkeleştikçe asetik asite dönüşeceğinden, kabını eritmemeli. En ideal kap eskiden kullanılan topraktan yapılan özel küpler, ancak günümüzde artık sadece köylerde kullanılmaya devam ediliyor. Evde sirke yaparken meyveleri iyice yıkayıp, kurulayın. Meyvelerin üzerine eklediğiniz suyun da kalitesi önemli. Şehir suyu klorlu olduğundan yumuşak temiz bir içme suyu kullanılması iyi sonuç verir.
Meyveleri parçalayıp, üzerine su koyduğunuzda sirkeleşme başlar. Ancak bu sürecin hızlandırmak ve lezzetini arttırmak için doğal bir sirkenin üzerinde oluşan tortusu yani sirke mayasından eklemek gerekir. Bazı yerlerde buna ‘sirke anası’ veya sirke mayası ya da dalak deniyor. Pastörize olmamış sirke kullanarak mayalama yapınca daha başarılı sonuç alırsınız. Ne kadar sirke yapacaksanız yüzde 5 kadar maya sirkesi eklemeniz yeterlidir. Meyveleri, suyu, sirkeyi koyup tülbentle kapattıktan sonra bekletme süreci başlıyor. Ilık ve karanlık bir ortamda bekletin. Sirke oluşumu için verilen ideal sıcaklıksa 15-25 derece arası. Bakteriler 15 derecenin altında üreyemiyor. Sirke kavanozunun içinde başka reaksiyonların olmaması için bu işlemler gölgede yapılmalı. Fırından uzak gölge bir mutfak dolabı veya gıdalardan uzak bir eşya kileri yada kapalı bir balkon uygun. Sirkenizin üzeri üç hafta içinde ince bir tabakayla kaplanmaya başlayacaktır. Evde sirke yapmak için bütün elmanın yanısıra kullanılan elmanın kabuklarını da değerlendirebilirsiniz.
Kullanılan en yaygın ve pratik yöntem budur. 2 kilo Amasya elmasını iyice yıkayıp, kabuklarıyla beraber dörde, beşe doğrayın ve 5-6 litre kapasiteli cam kavanoza koyarak, üzerini kapatacak kadar içme suyu ekleyin. Bir çay bardağı kadar sirke anası ve doğal sirke karışımı koyup üzerini kapatın. Artık elma parçalarını kullanmak isterseniz ilk 10 gün bu karışıma her gün çıkan elma kabuklarını ve çökeleklerini ekleyebilirsiniz. Üzerini tülbentle kapatıp doğal süreci bekleyin.