Hong Kong’taki bir firma tarafından üretilen ve hem nikotin bağımlılığından kurtulmanın yolu olarak, hem de “Her yerde içebilirsiniz” reklamıyla piyasaya sürülen elektronik sigara alarm veriyor. Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Daire Başkanı Prof. Dr. Murat Tuncer, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nı da uyararak, “Elekronik sigara, sigara içmeye özendiriyor” uyarısı yaptı; pazarlama taktikleriyle sigarayı bırakmak isteyenlerin “kandırıldığını” söyledi.
Prof. Tuncer, elektronik sigarayı tamamen “sigara reklamı” olarak nitelendirdi ve “Sigara hareket özentisi ile başlar. Bir tarz, tavır, davranış kalıbıdır bu. Elektronik sigara, sigara içen insan davranışını besliyor. Toplumsal davranışı negatif ölçüde etkiliyor. Toplumu sigaraya itiyor. Sigarayı bırakanlar evde bununla avunabilir, ancak dışarıda içmemeli. Çünkü bu şekilde sigara reklamı yapıyorlar” eleştirilerinde bulundu.
TUTLUOĞLU: PAZARLAMA TAKTİKLERİNE ALDANMAMALI
Elektronik sigarayı hastaları üzerinde deneyen ve özellikle “kararsız” grupta etkili olduğunu anlatan Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Tutluoğlu da, pazarlama taktiklerinin “kandırıcı” etkisine ve özendirici olduğuna dikkat çekti. Prof. Tutluoğlu şunları söyledi:
“Burada amaç sigarayı bıraktırmaktır. Bu amacın dışında yapılan, ‘istediğiniz zaman ve istediğiniz yerde kullanın’ şeklindeki telkinler pazarlama ve satış taktiğidir. Elektronik sigaranın piyasa değeri 250-500 YTL arasında değişiyor. Üstelik yeterince denetlenmediğini görüyoruz. Onlarca elektronik sigara markası var, tamamen kontrolsüz ve birbirlerine girmiş vaziyetteler. Mesela Ruyan denilen marka orjinal ürün olduğunu söylüyor ve diğer firmalara dava açmış durumda. Elektronik sigarayla ilgili firmalar, ‘bunu hayat boyu kullanın, uçakta, kapalı alanlarda istediğiniz yerde kullanın’ gibi pazarlama yöntemleri kullanıyorlar. Bunun kabul edilmesi mümkün değil. Yöntem olarak ancak sigarayı bırakmak amacıyla kullanılırsa işe yaradığını üzerine basa basa vurgulamak istiyorum. Ama pazarlama taktiklerine de aldanmamak gerekiyor. Bunun için de önlem alınması gerekiyor.”
ELEKTRONİKTEN NORMAL SİGARAYA GEÇİŞ OLABİLİR
Türkiye’de bir yılda sigaradan ölenlerin sayısının yaklaşık 100 bin olduğunu söyleyen, “Yani 1 sene içerisinde bir şehir nüfusunu sırf sigaradan dolayı kaybediyoruz” diyen Tutluoğlu, son yıllarda sayıları giderek artan sigarayı bıraktırma metotları için de “kandırma etkisi” olabileceği uyarısı yaptı. Bu konularda hiçbir bilimsel araştırma olmadığını, tıpta yeri olmayan yöntemler uygulandığını kaydeden Tutluoğlu, elektronik sigara için de “Bu ürünün ancak sigara tiryakiliğinden kurtulmak için ve belirli bir süre kullanılması durumunda zararlı olmayacağını” kaydetti.
Prof. Tutluoğlu, yöntemin özellikle kararsız kişilerde işe yaradığını belirterek şöyle devam etti: “Eğer profesyonel yardımla birlikte yapılırsa olumlu sonuç alındığını da söyleyebilirim. Asıl önemli olan sigaranın bırakılmasıdır. Dezavantajı ise el ve ağız alışkanlığı devam ettiği için elektronik sigaradan normal sigaraya tekrar geçiş olabilir. Bir de normal sigarayı çağrıştırdığı için çocuklar için özenti nedeni olabilir.”
KÜÇÜKUSTA: KALBE NORMAL SİGARA ETKİSİ YAPAR
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta da ‘yarar- zarar’ ilişkisinde kullanım süresine dikkat çekti:
“Elektronik sigara, normal sigarayı bırakmaya yardımcı bir yöntem. Ancak burada insan yine nikotin almış oluyor. Sigarada esas bağımlılık yapan şey zaten nikotindir. Sigarayı bırakmakta güçlük çekenlerin esas sorunu da nikotin eksikliğidir. Vücut nikotine alışmış olduğu için onu kesince sinirlilik, çarpıntı, tansiyon değişiklikleri gibi durumlar ortaya çıkıyor. Nikotinin kendisi sonuçta kimyasal bir madde ve bunun fazla alınması tabi ki özellikle kalp ve damar sistemi üzerinde son derece zararlı. Dolayısıyla eğer fazla içilirse tabii ki zararlı olur. Ancak sadece sigarayı bırakmak için ve belirli bir süre kullanılması söz konusu olabilir.”