Eklem kireçlenmesine kaplıca tedavisi
50 yaş üzerinde en sık görülen hastalıklardan biri olan eklem kireçlenmesi, zamanında önlem alınmaması durumunda adeta kabus dolu günler yaşatıyor
MEZİN TANRISEVEN Kıkırdağının altındaki kemik dokusunda da değişiklikler sonucu kemikte büyümeler ve eklem kenarında çıkıntılar gelişmesine yol açan eklem kireçlenmesi kıkırdağının yapısının bozulmasına yol açtığı gibi, kaybına bile neden olabiliyor. Eklemlerin normal yapısını bozarak, hareketlerde kısıtlanmaya ve ağrıya neden olan bu durum, ülkemizde yaklaşık 5 milyondan fazla kişide görülüyor. Sonuçta; eklem kireçlenmesi toplumların yaş ortalaması arttıkça görülen bur durum olup ileride kişilere büyük mali yük bindirebiliyor. Toplumun büyük bir kesimini ilgilendiren eklem kireçlenmesi hakkında tüm bilinmesi gerekenleri Fizik Tedavi Uzmanı Dr. Elif Gürkan cevapladı.
İlerlemesini kolaylaştıran faktörler nelerdir?
Kireçlenme ileri yaş hastalığıdır. Kırk yaşından önce görülmesi çok nadirdir . Yapılan araştırmalara göre, 60 yaş civarındaki insanların yaklaşık yarısında kireçlenme bulguları vardır. Hastalık kadınlarda yaklaşık 3 kat daha sık görülür. Fazla kilo ve şişmanlık ekleme binen yükü artırarak özellikle dizde kireçlenme gelişme olasılığını yükseltmektedir. Kilo artışı hastalarda şikayetlerin ortaya çıkmasına veya artmasına neden olabilmektedir. Orta derecede bir kilo verilmesi bile kireçlenme riskinde azalmaya yol açar. Bazı ailelerde çok daha sık olarak ve daha erken yaşlarda ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu da ailevi yatkınlıktan kaynaklanmaktadır. Özellikle el parmak eklemlerinde şişlere neden olan türünde kalıtımın katkısı çok belirgindir. Eklemlerde doğuştan görülen (örneğin kalça çıkığı, kalça eklemi ile yuvası arasındaki uyumsuzluklar) veya sonradan kaza, darbeler gibi nedenlerle gelişen yapısal bozukluklar, eklemin işleyişini aksatarak hastalık gelişme riskini artırmaktadır.
Kişinin mesleği kireçlenme riskini arttırır mı?
Mesleki nedenlerle (tarım işçileri, inşaat işçileri, tekstil işçileri, gemi çalışanları gibi) veya yaşam tarzına bağlı olarak, belirli eklemlerin aşırı kullanılması hastalık riskini artırmaktadır. Bazı sporların belirli eklemlerde kireçlenme gelişimini hazırladığı ileri sürülmektedir (güreş, boks, beyzbol, bisiklet, paraşüt, kriket, jimnastik, bale, futbol vb). Fakat haftada iki kez düzenli koşmanın kireçlenme riskini 12 yıla kadar geciktirdiği bilinmektedir. Uygun ve yeterli egzersiz yapılmadığında normal olan eklemlerde kireçlenme riski artar. Bozuk olan eklemlerde ise tekrarlayan hafif egzersizler bile kireçlenme gelişme riskini arttırır.
Eklemlerde kısıtlılığa yol açar mı?
Hastalar en sık olarak, kireçlenme gelişen eklemlerinde ağrı ve hareketlerinde kısıtlanmadan yakınırlar. Ağrı genellikle hareket sırasında ya da günün ilerleyen saatlerinde görülürken, yakınmalar dinlenmeyle rahatlar. Eklem kıkırdağındaki bozukluklar ve aşınma ilerledikçe, istirahat sırasında da ağrı görülebilir ve eklem hareketleri günlük yaşam faaliyetlerini aksatacak düzeyde kısıtlanabilir. Hareket sırasında eklemde çıtırtı ve ses duyulabilir. Uzun süren dinlenme sonrası, sabahları veya oturur durumdan harekete geçince, hareketlerde kısa süren bir tutukluk olabilir. Genelde sabahları olan bu durum 30 dakikadan fazla sürmez. Kireçlenme olan ekleme komşu kaslarda zayıflama ve güçsüzlük dikkati çeker.
Teşhisi nasıl konur?
Belirli eklemlerde gelişen kemik çıkıntılara bağlı şişler, hareket sırasında kısıtlanma ve kaba çıtırtıların hissedilmesi doktorun osteoartrit tanısını koymasında oldukça yararlı bulgulardır. Eklemlerin röntgen filmlerinin çekilmesi de, osteoartrit teşhisini koyarken çok yardımcı olur.
Sıcak soğuk farketmez
Kaplıca tedavisinin yararı var mıdır?
Hastalığın dönemine göre sıcak ve/veya soğuk uygulamaları, fizik tedavi modaliteleri, kaplıca tedavisi de ağrıları azaltılmasında ve fonksiyonel durumun düzeltilmesi hastalığın ilerlemesinde yararlı olur. Ayrıca hastanın yaşadığı ve çalıştığı ortamın hastanın şartlarına göre düzenlenmesi ve sandalye boyunun arttırılması, gerekir. Bunlar hastanın kendisini daha iyi hissetmesini sağlar. Kireçlenme, eklemde ileri derecede tahribat yaparak kişinin günlük ihtiyaçlarını bile yapamaz hale gelmesine neden olduğunda, bu eklemin cerrahi yöntemler kullanılarak bir protez ile değiştirilmesi gerekebilir.
Kilo vermek çok önemli
Eklem kireçlenmesinin tedavisi zor mudur?
Tedavinin temel amacı, ağrı, tutukluk ve şişliği gidermek, hareketteki kısıtlanmayı düzeltmek ve günlük yaşam faaliyetlerinin sorunsuz yapılmasına yardımcı olmak ve hastalığın ilerlemesini engellemektir. Kireçlenmenin tamamen düzelmesini sağlayan bir tedavi yoktur. Aşınmış kıkırdağı yenilemek mümkün değildir. Vücut ağırlığının ideal kiloya inmesi oldukça yararlı olmaktadır. Günlük işlerin ve önerilen egzersizlerin gün içerisine dengeli bir şekilde dağıtılması çok önemlidir. Eklem ağrısı için öncelikle basit ağrı kesiciler, bunlara yeterli cevap olmazsa, kortizon dışı iltihap giderici romatizma ilaçları kullanılmaktadır.
Hareket kaybına neden olur
Hangi eklemlerde görülür?
En sık diz, kalça, el parmak eklemleri, ayak başparmağı ve omurgada görülür. Diz osteoartriti özellikle bayanlarda sıktır ve şişmanlık ile görülme olasılığı artar. Kalça osteoartriti erkeklerde de kadınlar kadar sık görülür. El parmaklarında, özellikle en uçta bulunan eklemlerde ve baş parmak kökünde görülen osteoartrit, kemik çıkıntılara bağlı olarak eklem şişliklerine neden olabilmektedir. Genellikle ilk ortaya çıktıklarında ağrılı, kızarık ve şiş olmakla beraber, bir süre sonra kızarıklık ve ağrı geriler ve genellikle el parmak işlevlerini aksatacak düzeyde şekil ve hareket bozukluğuna neden olmazlar. Ayak başparmağında görülen osteoartrit, başparmağın dışarı doğru eğrilmesine ve/veya hareketlerinin tama yakın kaybına neden olur. Osteoartrit, omurganın en hareketli bölgeleri olan boyun ve belde de görülebilir. Kemik çıkıntıların sinir kanallarını ya da omurilik boşluğunu daraltmasına bağlı olarak şikayetlere neden olabilir.
Kaynak :http://www.yenisafak.com.tr/saglik/?t=14.12.2006&c=9&i=18811
