Ebegümeci

aImage via WikipedEbegümeci (Malva sylvestris)

Yöresel adları: Ebemgümeci

Bitki özellikleri: Büyük yapraklı ve küçük yapraklı olarak iki türü vardır. Mavimsi-eflatun çiçekleri olan bir bitkidir. Beş parçalı ve kenarları dişli yapraklarının her iki yüzü de tüylü, sapları uzundur. Yeşil renkli, yassı-yuvarlak, küçük meyveleri vardır. Haziran-ağustos aylarında çiçeklenir. İnsan yaşayan veya yaşamış olan her yerde ebegümeci de vardır. Her zaman insanın izini takip etmiştir ve edecektir de.

Bileşim: Başlıca etkin madde olarak, bolca müsilaj, biraz uçucu yağ ve tanen.

Toplama ve hazırlama: Çiçekler ve yapraklar haziran-ağustos döneminde toplanır ve gölgede kurutulur. Çiçekler çanakları ile birlikte, ama sapsız toplanmalıdır. Kullanımda, yaprak-çiçek karıştırılır. Taze iken daha etkilidir.

Kullanım alanları ve biçimleri: Bitki öncelikle sebze olarak tanınır. Ebegümeci yemeği, bekletilmeden yenirse, sindirim sistemini çok olumlu etkiler. Tedavi alanında ise, içten çay içimi, dıştan gargara, çalkalama ve lapa biçiminde kullanılır. Bitki öncelikle, iltihaplı veya tahriş olmuş mukozanın tedavisinde, çay içimi, gargara ve çalkalama olarak kullanılır. Sümüksel maddelerin mukozayı koruma altına alması ve tanen maddesinin sıkıştırıcı etkisi sayesinde, bitki çayı, ağız içi ve gırtlak iltihabında, hafif ishallerde başarılı olur. Bitki çayı, kabıza karşı da kullanılmalıdır. Bademcik iltihabı ve ağız kuruluğunda, bitki çayı ile gargaralar yapılarak ve içilerek olumlu sonuçlar alınabilir. Kaşınan ve yanan deri alerjilerinde yapılan yıkamalar rahatlatır. Kırıklardan veya damar iltihaplarından kaynaklanan yaraların, çıbanların, şiş ayak ve ellerin tedavisinde banyo katkısı olarak kullanılmalıdır. Özellikle, kırık ayak kemikleri nedeniyle oluşan şişlikler, bu banyolarla geçiştirilebilir. Öksürük, boğmaca ve astıma karşı, mürver çiçeği, papatya, ebegümeci çiçeği ve sinameki eşit karışımı ile yapılan buğu solunumu, başarılı bir yöntem olarak bilinir.

Taze bitkinin, kök, yaprak ve meyveleri ezilerek hazırlanan lapa, bezelerin ve çıbanların yumuşatılması için kompres olarak kullanılabilir.

Ebegümeci çayı: 1 tatlı kaşığı dolusu ince kıyılmış çiçek-yaprak karışımı, 1 bardak sıcak suya(50-60 derece) eklenir, arada bir karıştırılarak 5-6 dakika demlendirilir ve süzülür. İçten çay olarak, dıştan gargara ve çalkalamalarda kullanılır. Yalnızca, öksürüğe karşı kullanıldığında biraz bal ile tatlandırılır.

Ayak ve el banyoları: 2 avuç dolusu ince kıyılmış yaprak, 2-3 litre soğuk suya eklenir, 8-10 saat kadar bekletildikten sonra, dayanılabilecek kadar ısıtılır. Bu banyo suyu, yeniden ısıtılarak kullanılabilir.

Yan etkiler: Bilinen hiçbir yan etkisi yoktur.