Sağlık Bakanlığı Domuz Gribi
Domuz Gribi Virüsü Salgını ve Yeni İnfluenza A (H1N1)
Yakın zamanda Asya’da ortaya çıkan ve Tüm Dünyaya yayılan Kuş Gribi Virüsünün etkisi tam olarak geçmemişken, yeni olmasada insandan insana bulaşmaya başlamasıyla yeni durum olarak kabul edilen domuz gribi yada İnfluenza A virüsü tehditi doğmuştur.
Bilindiği gibi son beş yılda Asya’da ortaya çıkan kuş gribi hastaları, dünyada önemli bir endişe kaynağı idi. Endişenin başlıca nedeni yeni, daha önce insanda hastalık yapmamış bir virüs olması yanı sıra, çok ağır ölüm riski yüksek hastalık oluşturması idi. Esas olarak kuşlarla temas eden kişilerde gelişen ağır bir grip tablosu söz konusu idi. Nadir durumda oluşan insandan insana bulaşan yaygın hale gelebilmesi olasılığı dünyayı tehdit eden bir salgın olasılığını düşündürmekteydi. Bu da virüste oluşabilecek bir değişimle söz konusu olacaktı. Halen Asyada teker teker vakalar görülürken Mısır’da son dönemde görülen 75 kuş gribi vakası da endişeleri artırmaktaydı.
Domuz Gribi Bilgi
Tüm dünya bu konu ile ilgili gelişmeleri endişe ile beklerken Mart 2009’da Meksika yerel basınında Vancruz eyaletin La Gloria köyündeki 3000 kişilik toplumun % 60’mın gribal bir enfeksiyona yakalandığı ve 2 kişinin bu nedenle yaşamını kaybettiği bilgisi yer aldı. Bu konu ile ilgili bilgi dünya basınında 1 Nisan 2009 tarihinde yer aldı. Ardından 2 Nisan 2009’da bölgede bulunan Amerikalıların sahibi olduğu bir domuz çiftliğinin salgında payı olabileceği bilgisi verildi. 10 Nisan’da ise ‘Global Health Intelligence Netvvork’ Vancruz’da yayılan akut solunum yolu hastalığını Dünya Sağlık Örgütü’ne bildirdi. Bir yandan Dünya Sağlık Örgütü Küresel Salgın Alarmı ve Önlem Ağı, Pan Amerikan Sağlık Organizasyonu ve Meksika Sağlık Bakanlığı ile işbirliği içinde çalışırken diğer yandan yerel haber ajansları salgının Oaxaca, Boja California, Mexico City ve San Luis Potosi gibi Meksika’nın diğer bölgelerine yayıldığı haberlerini vermeye başladı. Ancak bu bilgiler 21 Nisan 2009 tarihinde Amerika’da hiçbirinde domuz teması olmayan iki çocukta hafif solunumsal belirtiler ve hafif ateş tablosu ortaya çıkıncaya İngilizce basına yansımadı.
Domuz Gribi Etkileri
30 Mart’ta San Diego’da 10 yaşında astım hastası bir çocukta ateş, öksürük ve kusma şikayetleri başladı. 1 Nisan’da başvurduğu acil serviste belirtilere yönelik tedavi aldı ve bir haftada iyileşti ancak bu başvurusu sırasında boğazından alınan örnekte saptanan influenza A virüsünün tam olarak tanımlanamaması nedeni ile ileri araştırma laboratuarına, burada da tanımlanamaması üzerine 15 Nisan’da Amerika Hastalık Kontrol merkezi (Center for Disease Control; CDC) labo-ratuvarına gönderildi. CDC’de bunun domuz kaynaklı bir H1N1 virüsü olduğu saptandı ve bölgesel birimlere bilgi ulaştırılarak insan ve hayvanlarda araştırmalar başlatıldı. Bu virüs aslında sadece Amerika’da domuzlarda saptanan influenza virüsü değil, Avrupa ve Asya’da domuzlarda saptanan influenza virüsü genleri de içeriyordu, yani daha önce saptanmayan yeni bir karışım idi.
İkinci hasta ilk hastayla teması ya da yakınlığı olmayan 9 yaşındaki bir kız çocuğu idi. Kaliforniya Imperyal bölgesinde yaşayan çocukta başlayan ateş, öksürük nedeni ile iki gün sonra grip salgın araştırma bölgesindeki bir polikliniğe götürüldü. Antibiyotik tedavisi verilerek boğazından sürüntü ile örnek alındı. Bu örnekte saptanan influ-enza A virüsü tam olarak tanımlanamadığı için gemi ile CDC laboratuarına gönderildi. 17 Nisan’da bu örnekte de gen analizi ile ilk hastadakinin aynısı olduğu belirlenen domuz kaynaklı influenza A (H1N1) virüsü saptandı. Her iki hasta da Uluslararası Sağlık Genelgesi gereğince 17 Nisan’da Dünya Sağlık Örgütü’ne bildirildi.
Domuz Gribi Son Durum
Domuz teması ya da Meksika’ya seyahat gibi özellikleri olmayan bu hastalardan sonra CDC, grip şüpheli olgularda tarama başlattı ve diğer olgular da bu şekilde teşhis edildi. CDC, hızla bu virüsü tanımlamak üzere yeni test geliştirdi. Ayrıca çeşitli eyaletlerden gelen örneklerden üretilen virüs üzerinde çalışmalar başlatıldı.
Hastalığa ait ilk bilgiler de Amerika’da saptanan ilk 642 olgu özelliklerinin değerlendirildiği tıbbi makalelerden elde edildi. Buna göre hastaların sadece % 18’inde hastalık belirtilerinin ortaya çıkışından önceki 7 gün içinde Meksika’ya seyahat etmişti. Dört ayrı okulda kümelenen olgular da ülkede ya-yılım olduğunu gösteriyordu.
Domuz Gribi Etkileri
Bu sırada Avrupa ve Asya’da çeşitli ülkelerden de benzer olgular bildirilmeye başlandı. Önce Meksika’dan dağılan bireyler, ardından toplumlar içindeki bulaşa bağlı hastalarla bundan sonraki dönemde hasta sayısı hızla artmıştı. 25 Nisan 2009’da Dünya Sağlık Örgütü, uluslararası düzeyde bir toplum sağlığı alarmı bildirdi, 26 Nisan’da da ABD acil durum bildirisinde bulundu. 29 Nisan’da Dünya Sağlık Örgütü Pandemik İnfluenza Evresini 4’ten 5’e yükselttiğini bildirdi. Faz 4 “dünyayı ilgilendiren bir salgın gelişebilir, önlem alınmalı” mesajını ifade ederken Faz 5 ise “iki veya daha fazla ülkede insandan insana bulaş söz konudur, yani dünyayı ilgilendiren bir salgın vardır, en az zarar için önlemler alınmalı” ifadesini içermekteydi. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 23 Mayıs 2008 tarihi itibari ile tüm dünyada 43 ülkede 12.022 hastada laboratuvar tetkiki ile kesin teşhis konmuş ve bunların arasında 86 yaşam kaybı gerçekleşmiştir.