Domuz Gribi Hakkında her şey

Son günlerde dünyayı panikleten hastalığın ismi Domuz Gribi.. Yaklaşık 6 ay önce Meksika’da ortaya çıkan ve halk arasında domuz gribi olarak adlandırılan A tipi H1N1 virüsü, kısa sürede 74 ülkeye yayıldı. Dünya Sağlık Örgütü’nün, hastalıkla ilgili alarm seviyesini 5’ten 6’ya çıkarması ise dünya genelinde endişeye yol açtı.

Dünyayı saran domuz gribinin semptom ve belirtileri nelerdir? İnsanlar bu virüse nasıl yakalanır? Hastalıktan korunma yolu nedir? İşte hastalıkla ilgili bilmeniz gereken tüm bilgiler..

H1N1 domuz, kuş ve insan influenza virüs yapılarından oluşan bir hibrid virüs. İnfluenza tip A virüsünün (ortomiksovirüslerin) insanlarda oluşturduğu solunum yolu hastalığına domuz gribi deniyor.

Hastalık, solunum yolu ile özellikle yakın temas, öksürmek ve hapşırmak suretiyle insandan insana bulaşıyor.

Amerikan Hastanesi Klinik Laboratuvar Bölümünden Dr. Erhan Palaoğlu ve Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Birsen Çetin, hastalıkla ilgili merak edilen noktalara açıklık getirdi.

MEVSİMSEL GRİPTEN FARKI

H1N1, kış aylarında görülen grip etkeni ile benzer özelliklere sahiptir. Hastalığın bulaşma yolu ve belirtileri de benzerlik göstermektedir. Ancak, yeni H1N1 tipinde virüs; insanları, kuşları ve domuzları etkileyen bir genetik özelliğe sahiptir.

DOMUZ GRİBİNİN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ

İnsanlar arasında domuz gribi enfeksiyonu, tek tek vakalar olarak ya da salgınlar halinde görülebilir. Klinik belirtileri gribe (mevsimsel influenzaya) benzerdir. Bunlar; ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, öksürük, genel vücut ağrısı, halsizlik ve bitkinlik şeklindedir. Ölümle sonuçlanan vakalar da vardır.

İNSANA DOMUZ GRİBİ VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR

İnsanlar domuz gribini genellikle enfekte olmuş domuzlardan almaktadır. İnsandan insana bulaşmada ise yakın temas ve hastalığı taşıyanlarla aynı ortamı paylaşmak önemli rol oynar.

DOMUZ GRİBİNİN BELİRTİLERİ

Domuz influenza A virüs enfeksiyonunda; ateş, öksürük, boğaz ağrısı, vucutta ağrı, yorgunluk/ kırgınlık, başağrısı, üşüme görülebilir. Bazı domuz gribi vakalarında kusma ve ishal de görülmektedir.

Mevsimsel gribe benzer şekilde, insandaki domuz gribinin şiddeti hafiften ağıra değişebilmektedir. Ağır vakalarda pnömoni, solunum yetmezliği ve bazen de ölüm görülebilmektedir. Hastalık özellikle genç ve orta yaş grubunu tutmaktadır. Kronik sağlık sorunu olanlar gibi bazı gruplarda domuz gribi ağır seyredebilmektedir.

DOMUZ ETİ VE DOMUZ ÜRÜNLERİNİ YEMEK GÜVENLİ Mİ?

Domuz gribinin, usulüne uygun hazırlanan domuz eti veya diğer domuz ürünlerinin yenmesiyle bulaştığına dair bulgu yoktur. Domuz influenza virüsü, 70 ºC derece ısıtılınca ölmektedir.

TEDAVİSİ NASIL YAPILIR

Bazı ilaçların kullanımı domuz gribinin önlenmesinde CDC tarafından tavsiye edilmektedir. İlaç kullanımı hastalığın seyrini hafifletmekte ve daha hızlı bir iyileşmeyi sağlayabilmektedir. Bunun yanı sıra ciddi komplikasyonların da gelişmesi engellenmiş olur. Antiviral ilaçlara, semptomların görülmeye başlamasından itibaren ilk iki gün içinde başlanması gerekir.

DOMUZ GRİBİ AŞISI

Virüs hızla yayılıyor ama aşı çalışmaları da hızla sürüyor. Şu ana kadar 3 ayrı şirket virüse karşı aşı geliştirdi. Aşı Türkiye de geldi. Aşıyla birlikte vakalar ayakta tedavi edilecek.

ÇOCUKLARDA ACİL TIBBİ YARDIM GEREKTİREN DURUMLAR

* Hızlı nefes alma ya da solunum güçlüğü,
* Mavimsi cilt rengi
* Yeterince sıvı alamama
* Uyanamama ya da uyaranlara cevap verememe
* Huzursuzluk
* Grip benzeri semptomlara ek olarak ateş ve şiddetli öksürük
* Döküntü

YETİŞKİNLERDE ACİL TIBBİ YARDIM GEREKTİREN DURUMLAR

* Solunum güçlüğü veya nefes darlığı
* Göğüs ya da karın içinde ağrı veya basınç
* Ani baş dönmesi
* Konfüzyon
* Şiddetli bulantı ve kusma

HASTALIKTAN KORUNMANIN YOLLARI

Halen Dünya Sağlık Örgütü yetkilileri, seyahatin ya da ticaretin kısıtlanması gerekmediğini bildirmektedirler. Genel olarak kişisel temizlik önlemlerinin alınması, kalabalık ve havasız ortamlardan mümkün olduğunca kaçınılması şu an için yeterli önlemlerdir.

EN ETKİLİ YÖNTEM

En etkili önlem el yıkamadır. Öksürürken ya da hapşırırken ağız ve burnunuzu tek kullanımlık mendil ile kapatın ve mendili atın. Özellikle hapşırma ya da öksürme sonrasında ellerinizi su ve sabunla yıkayın.

BOL SIVI TÜKETİN YETERİNCE DİNLENİN

Alkol bazlı el dezenfektanları kullanılabilir. Hastalığın başlıca insandan insana, hapşırma, öksürme gibi yollarla bulaştığı düşünüldüğünden, hasta kişilerle temastan kaçınmak uygun bir korunma yöntemidir.

Kirli ellerle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmak buradaki virüslerin elleriniz yoluyla yayılmasına neden olabilir. Bol sıvı gıda tüketin, iyi beslenin, dinlenmeye dikkat edin.

NASIL BULAŞIYOR?

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hızır Yılmaz, hızlı veya zor nefes alma, huzursuzluk, vücutta solgunluk ya da morarma, beslenememe ve uykuya meyilin domuz gribinin belirtileri olabileceğini söyledi. Yılmaz, ateşle beraber döküntü gibi belirtilerinin olmasının ise durumun aciliyetini gösterdiğini dile getirdi.

Domuz gribinin normal griple aynı şekilde bulaştığını belirten Dr. Yılmaz, grip virüslerinin insandan insana öksürük, hapşırma ve temas yoluyla geçtiğini ifade etti.

Virüslü ortam, eşya, atık veya materyalle temastan sonra, eller ağız ya da buruna götürüldüğünde de hastalık bulaşabildiğine dikkat çeken Yılmaz, “Hastalar virüsü, belirtileri başlamadan 1 gün öncesinden belirtilerden sonra bir hafta daha bulaştırmaya devam ederler. Öksürük ve hapşırmayla çevreye yayılan damlacıklardaki virüsler, ne kadar süreyle canlı kalabileceğini etkileyen ısı, nem oranı, yüzey niteliği gibi pek çok faktör söz konusudur. Bu nedenle hasta karantinaya alınmalı temas edenlerde maske kullanmalı sık el yıkayarak hijyene dikkat edilmelidir.” dedi.

Domuz gribi belirtileri hakkında da bilgi veren Uzman Dr. Yılmaz, domuz gribinin belirtilerinin diğer griplerle benzerlik gösterdiğini ifade etti. Yılmaz, virüslü ortamla temasta bulunanlarda 7 gün içinde 38 dereceyi geçen ateş, boğaz ağrısı, halsizlik, ishal, kusma, kas ağrıları gibi gribal şikâyetler görülebileceğini bildirdi.

Domuz gribi şikâyetlerinin normal grip, soğuk algınlığı, bronşit veya zatürre gibi hastalıklarla benzer belirtiler gösterdiğini vurgulayan Yılmaz, bu gibi şikâyetleri olanların hemen paniğe kapılmasına gerek olmadığını kaydetti. Riskli teması olanların koruyucu ilaç tedavisi almasının faydalı olacağını aktaran Yılmaz, “Hastalık hafif belirtilerle ayakta da atlatılabilir. Çocuklarda hızlı veya zor nefes alma, huzursuzluk, vücutta solgunluk ya da morarma beslenememe, uyarılara cevapta azalma ve uykuya meyil, ateşle beraber döküntü gibi belirtilerin acil durumu gösterir.” diye konuştu.

DOMUZ GRİBİNDEN KORUNMA YOLLARI

Domuz gribinden korunma yolları hakkında da bilgi veren Dr. Hızır Yılmaz, grip virüsünün yayılmasını önlemek için, yüzeylerin (masalar, kapı kolları, banyo yüzeyleri, mutfak tezgâhı, oyuncaklar gibi) günlük temizlikte kullanılan deterjanlarla temizlenmesinin yeterli olduğunu söyledi.

Hastalıkla ilgili uyarılarda bulunan Yılmaz, gripten korunma yollarını ise şöyle sıraladı: “Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı ve burnunuzu bir mendil ile kapatın. Mendilinizi kullandıktan sonra çöp sepetine atın. Öksürdükten ve hapşırdıktan sonra ellerinizi bol sabun ve suyla en az 15-20 saniye yıkayın. Su ve sabuna ulaşılamıyorsa alkol içeren el yıkama antiseptikleri de etkilidir. Kirli ellerinizle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmayın. Domuz gribine yakalanırsanız, belirtilerin başlamasından 7 gün sonrasına ya da belirtilerinizin tamamen geçmesinden bir gün sonrasına kadar evde istirahat edin. Hastalığın bulaşmaması için çevrenizdeki kişilerden uzak durun. Gerekirse maske takın. Bulunduğunuz mekânı sık sık havalandırın.”