Doğuştan Kalp Hastalıkları
Bazı kaynaklara baktım. Türkiye’de doğuştan kalp hastalığı oranı, binde 8 olarak veriliyordu. Bu oranı düşürmek hiç mümkün olmayacak mı?
Dünyada da, Türkiye’de de söylediğiniz rakam geçerli. Canlı doğan 1.000 çocuktan, aşağı yukarı 8’inde kalpte bir anormallik saptanıyor, yüzde l’in biraz altında bir rakam. Her yıl, 1,5 milyon doğum oluyor ülkemizde. Demek ki her yıl 12.500 doğuştan kalp hastası ortaya çıkıyor. Kalp boşlukları arasında delikler, kalp ve damarlarda çeşitli bozukluklar olarak kendini gösteriyor. Gebelik sırasında geçirilen hastalıklar, kullanılan ilaçlar, alkol kullanımı, gebelik sırasında maruz kalman çeşitli kimyasal maddeler, en sık rastlanan nedenler bu konuda. Birçok kez de bir sebep bulunamıyor. Bu oranı azaltmak için yapılabileceklerin arasında gebelik sırasında doktor kontrolünde olmak, gereksiz ilaç kullanmamak, aşılarını düzenli yaptırmak, doğru beslenmek gibi önlemler sayılabilir.
Türkiye gibi yüksek doğum hızına sahip bir ülke için 12.500 kalp hastası çocuk herhalde oldukça yüksek bir oran. Yeni doğan bebeklerde en sık rastlanan kalp hastalıkları nedir?
Bu rakamın üçte birinde ameliyat veya diğer girişimler gerekecek kadar ciddi kalp hastalığı bulunuyor. En sık görülen bozukluk karıncıklar arasındaki delikler. Kalpten çıkan ana damarlardaki darlıklar, kulakçıklar arasındaki delikler ve “mavi hastalık” olarak da adlandırılan, Fallot hastalığı dediğimiz hastalık, sıklık bakımından bunları izliyor. (doğuştan kalp deliği)
Anne veya babanın biri veya ikisi de doğuştan kalp hastasıysa çocuklarda kalp hastalığı olma ihtimali ne kadar?
Doğuştan kalp hastalıklarında nedenin, hastaların yüzde 8’inde saf genetik, yüzde 2’sinde çevresel faktörlere bağlı olduğu, geri kalanının bu iki faktörün etkileşimiyle oluştuğu düşünülüyor. “Down sendromu” gibi kromozom bozukluklarında kalpte anormallik olma olasılığı da fazla, diğer organlarda doğuştan bir bozukluk varsa, kalpte de bir bozukluk olma olasılığı yüksek. Doğuştan kalp hastası olan anne veya babanın çocuklarının doğuştan kalp hastası olma olasılığı artıyor, bu artış doğuştan kalp hastalığının cinsine göre daha az veya çok olabiliyor. Anne ve babada bir hastalık yokken bir çocuklarında doğuştan kalp hastalığı olmuşsa, doğacak diğer çocuklar için de bu risk biraz artıyor, ama çok da fazla değil. Anne ve babada bir hastalık yokken yüzde 0,8 olan risk, doğuştan kalp hastası kardeşe sahip bir çocuk için yüzde 2 veya 3’e kadar çıkıyor. Doğuştan kalp hastası bir çocuğunuz olmuşsa, “Aman, bir daha çocuk yapmayalım, çok büyük ihtimal onda da olur” demek, pek doğru değil. Şans çok büyük oranda tekrar olmamasından yana. Anne ve babanın bu konularda doktorlara, genetik uzmanlarına danışması ve buna göre karar vermesi en doğrusu.
Siz hiç böyle çocuklar gördünüz mü? Ailede birden fazla kardeşte kalp hastalığı mümkün mü?
Sık olmamakla birlikte görülüyor elbette.
