Doğum ve Doğum Mekanizması

Doğum Mekanizması

Doğum Mekanizması Doğumun ne zaman başlayacağını belirleyen etkenler halen tam olarak bilinmese de , artık dış dünyada yaşama olgunluğuna erişen çocuktan anneye , çocuk organlarından anne organlarına (organ communication system), giden bir takım uyarıların dogumu baslattığı (böbrek üstü bezi, beyin sapı hormonları vb) düşünülmektedir.Buna karşın elimizde, doğumu sağlayan fizik güçler hakkında yeterli bilgi vardır.Bu mekanızma temel fizik kuralları ve biyolojik olaylarla açıklanabilir. Dogumu iki temel faktör belirler ; · Bebek ( düsük ve asırı kilolu) · Dogum kanalı (uygun genislik ve sekilde veya dar,sekli bozuk olabilir) Dogumu saglayan kuvvetler ; · Rahim adalesinin (myometrium) olusturdugu itme gücü · Yer çekimi · Bebek · Annenin pelvis (legen kemigi) yapısı · Yumusak dokuların (karın,kasık kasları ve bağlar) katkısı olarak sayılabilir. Bebek bu mekanizma içerisinde kemik pelvis ve yumusak dokuların olusturdugu dogum kanalını yavas yavas açarak ilerler.Bebek, dogum kanalından geçerken ; · Kanalının sekline uyum gösterir (bas ve gögüs kafesi sıkısır, sekil degistirir) · Mekanik kanunlara göre en az dirençle karşılaşacagı pozisyonlara girerek zoru basarır Normal yolla dogan bebeklerin başları uzar, sivrilesir, yüzde kafa derisinde göz kapaklarında sislik (ödem,su toplanması) olusur. Bebegin kafa kemikleri kaynaşmamıs ve yumusak olması nedeniyle genellikle bu degisiklikler kalici izler kalmadan kısa sürede düzelir. Bu itme hareketleri sırasında özellikle kafanın önde gelen kısımında basınç farkına bağlı daha fazla siser ,bu şişliğe bosse ismi verilir.Eger basınç farkı çok fazla olursa (vakumla dogum) ve uzun süre devam ederse kafa kemiklerinin zarı kemikten ayrılır ve sefal hematom denilen içi kanla dolu bir kese olusabilir.Bosse 1-2 gün içinde sefal hematom 2-3 haftada kendiliginden iyilesir.Ancak bebek diger organ yaralanmaları (kafa içinde kanama, kemik kırıkları) açısından dikkatle bir hekim tarafından takip edilmelidir. Bebek dogum kanalından geçerken sırasıyla ; · Fleksiyon ( Egilme ,bas gögse dogru egilir) · Rotasyon ( Bebegin bası bir vida hareketiyle dönerek iner ) · Defleksiyon ( Bas arkaya dogru gerilir,fleksiyonun tersi hareket yapar) · Dışa Dönme ( Bas vida gibi dönme hareketini tamamlar ) Basitçe bebegin ilerlerken almıs oldugu sekiller ve dogum mekanizmasinindan bahsettikten sonra agrı mekanizması ve asıl itici günün ne oldugundan ve doğumu baslatan mekanizma nedir? Doguma baslatan mekanizmanın ne oldugu bugün bile tam aydınlatılamamıstır.Ama bir çok neden var gözükmektedir. · Bebegin yeterince büyümesi ve olgunlasması · Rahim içi basıncının artması · Bebek esinin yaslanması · Arka hipofiz bezinde doğum agrılarını baslatan oksitosin hormonunun salgılanması · Önde gelen bebek kısımının ve su kesesinin rahimin alt segmentine basınç yapması gibi bir çok neden sayılabilir. Bir çok nedenle birlikte doguma hazırlanan rahmin, arka hipofiz bezinden salgılanan oksitosin hormonu ile kasılmaya (dogum agrilarinin) baslaması karmaşık bir olaydır. Bebegin içinde bulundugu kese sıvı ile doludur. Rahim kasılmaları ile su kesesinde basınç artar ve bu basınç her yöne esit sekilde yayılır.Rahmin agzı ve alt bölgesi agrılara katılmazlar,hidrolik basınç etkisi ile bu bölgelerde gerilme,incelme ve sonrasında açılma meydana gelir. Rahim kasılmalarına ek olarak bebegin bası kanalında ilerlerken, makata yaptığı basınç tıpkı defekasyon (büyük abdest ) sırasındaki gibi refleks ıkınmalara neden olur.Böylece karın kasları ve diafragmanin istemli ve istemsiz (refleks) kasılmalarının etkisi ile artan karın içi basıncı bebegin dışarı çıkmasını saglar.

Doğumun Devreleri
Dogum süresi ilk dogumlarda bebegin kilosuna da baglı olarak sonraki dogumlardan daha uzundur.Dogum doktor veya egitilmis dogum personeli tarafından muayene ile takip edilebilen asamalara ayrılır.Bu 3 devre söyle özetlenebilir;
1.DEVRE : Rahim agzının açılması dönemidir.Maksimum 12 saat kadar sürer.Rahim agzının açılma dönemidir.Dogumun baslangıç isaretleri olan;
· Su gelmesi
· Kanama olması
· Agrilarin baslaması
· Nisan denilen kanlı sümüksü maddenin gelmesi ile baslar ,açılmanın tam olması ile sonuçlanan dönemdir.Ilk dogumlarda 16 saat, sonraki doğumlarda 8-12 saat kadar sürer.

2.DEVRE
Doğumun gerçeklestiği,çocuğun çıktıgı devredir. Ilk doğumlarda ortalama 2 , sonrakı doğumlarda yarım saat kadar sürer.

3.DEVRE
Bebegin esinin (plasenta) ayrıldığı dönem olup ortalama 15-20 dakika sürer. 1 saati asmamalıdır.Bebek dogduktan sonra rahim kasılmalara devam eder, plasenta bu kasılmalarla küçülmeye ayak uyduramaz, yer yer ayrılmalar baslar, bir miktar kanama ve bu kanamanın da etkisiyle dışarı atılır. Bunu takiben rahim, içi bosaldığından hızla kasılıp küçülerek kanamanın en az düzeyde olmasını saglar.