DOĞUM SONRASI PSİKOZ

DOĞUM SONRASI PSİKOZ

Doğum sonrası psikoz, doğum yaptıktan sonra 3-4 hafta içinde çoğunlukla başlar. Daha erken ortaya çıkması etyopatogenezde ani hormon değişiklikleri ve aile öyküsünün yüklü oluşu gibi organik faktörlerin öncelikli olduğunu düşündürür. Postpartum depresyonda ise bu tür organik etkenlerin yanında çocuk doğurmanın psikolojik ve bireysel anlamına ilişkin psikolojik faktörler ve psişik uyum süreçleri önemlidir. Bozukluğa yakalananların çoğunda daha önce psikiyatrik hastalık tanımlanmazken, olasılığın en yüksek olduğu grup; bipolar bozukluk öyküsü olanlar, daha önce doğum sonrası psikiyatrik bozukluk geçirmiş kişiler ve ailede doğum sonrası psikiyatrik bozukluk öyküsü bulunanlardır. Bozukluk tüm gebeliklerin % 0,1-0,2’sinde ortaya çıkar, sonraki doğumlarda yineleme riski 1/3 olduğu bildirilmektedir.

Doğum sonrası psikozda östrojenlerin MSS de dopaminerjik geçişi etkilediği gösterilmiştir. Doğumdan sonra bunların hızla düşmesi, predispoze kadınlarda psikoz ataklarından sorumlu olabileceği görüşü vardır.

Manik belirtiler sıktır. Tipik belirtiler arasında ajitasyon, huzursuzluk ve öforinin de gözlendiği oynak duygu durum, uyuyamama, ağlama nöbetleri, konfüzyon sayılabilir. Belirtileri bebekle ilgilidir.

Tedavi uygulanmayanların %10 kadarında özkıyım ve bebeğini öldürme görülür. Obsesyonlar sıktır ve genelde bebeğini öldürme veya zarar verme dürtüsü çevresinde odaklanır.

TEDAVİ

Doğum sonrası psikotik olan kadınlar bebeklerine zarar vermek isteyebilirler. Bu nedenle hastaneden kaçmalarını veya ani öfkelenmelerini önlemek gereklidir. Organik incelemeleri tam olarak yapılmalıdır. Aile terapisi verilebilir. EKT tek başına ya da antipsikotik ilaçlarla birlikte uygulanabilir. İlaç tedavisi sırasında emzirme yasaklanmalıdır. Ajitasyon için yüksek güçlü bir antipsikotik verilebilir. Haloperidol kullanımı sıktır.

Bipolar bozukluğu olan kadınlarda doğum sonrası psikoz sıklığı yüksek olduğu için, son 3 ayda ya da doğumdan sonra lityum proflaksisi düşünülebilir.