Doğum Sonrası Gebelikten Korunma Yolları

Son 20 yılda doğum kontrol yöntemlerinde, yüksek dozda hormon içeren ilk haplardan, günümüzde denenmekte olan ve derialtına uygulanan “mini hap”lara uzanan bir gelişme görülmektedir. Bugün bile bu yöntemler kullanılırken özel öklemler almak gerektiği unutulmamalıdır.
Kişisel seçimlerde doğum kontrol yöntemlerinin özelliklerinin yanı sıra psikolojik, biyolojik (örneğin, boşal­mayla ilgili sorunlar) ve toplumsal (ör­neğin, eğitim, kullanım kolaylığı) et­kenler de rol oynar.
Seçim, özellikle bazı özel sorunlar yaratan biyolojik koşullarda hiç de ko­lay olmayabilir. Kadının doğurgan ya­şamındaki üç döneme (ergenlik; doğum ya da kürtaj sonrası; menopozdan önce) ı ilişkin bazı açıklamalar gerekmektedir .
LOĞUSALIK (DOĞUM SONRASI) DOĞUM KONTROLÜ:
Loğusalıkta ya da doğumu izleyen ay­larda doğum kontrolünde sorun yaratan etkenler şunlardır:
Gebelikten sonra döîyatağmda olu­şabilecek anatomik değişimler;
– doğum sonrasında âdet çevriminin ne zaman başlayacağının kestirileme­mesi;
– emzirme.
• Doğal yöntemler: Âdet çevrimi yeni­den başladıktan sonra uygulanabilir.
• Hap. Süt miktarını azaltabilir, ayrıca bebeğin karaciğeri süte geçen hormon­ları zararsız hale getirecek kadar geliş­miş olmadığından toksik etki görülebi­lir. Yalnızca progesteron içeren haplar kullanılabilir.
• Spiral. Doğumdan hemen sonra spiral takıhrsa hemen her zaman dışarı itilir. Spiralin daha geç (4-7 gün sonra) takıl­ması bu olasılığı azaltırsa da dölyatağının yırtılma tehlikesini artırır. Spiralin doğumdan sekiz hafta sonra yerleştiril­mesi; önemli bir komplikasyona yol açmaz. Doğumdan sonra itilme olasılığını azaltmak için, üstünde lastik düğümler ya da hayvan bağırsağından elde edilen ve vücutta 1 hafta içinde eriyen iplikler bulunan spiraller önerilir. Bu düğümler dölyatağı dokusuna yerleşip itilme riski­ni azaltır. Ne var ki, bunların nasıl etki gösterdiğine ilişkin kesin veriler yoktur.
DÜŞÜK YA DA KÜRTAJDAN SONRA
Hap, gebeliğin 12. haftasından önce gerçekleşen bir düşük ya da kürtajdan hemen sonra rahatça kullanılabilir. Dü­şük bu tarihten sonra gerçekleşirse, tromboflebit (toplardamarda pıhtı ve il­tihap) tehlikesi yüksek olduğundan hap kullanımı en az iki hafta ertelenmelidir.
Spiral de gebeliğin ilk üç âyı içinde gerçekleşen bir düşük ya da kürtajdan hemen sonraki âdet kanamasının ardın­dan yerleştirilebilir. Bu durumda enfek­siyon, dölyatağı yırtılması, spiralin ken­diliğinden dışarı itilmesi ya da istenme­yen gebelik riski yoktur. Aradaki 10-15 günlük sürede cinsel ilişkiye izin veril­mez.
Spiral, gebeliğin ikinci üç ayında gerçekleşen bir düşükten sonra takıldı­ğında itilme ya da aşağı kayma riski yaklaşık 5-10 kat artar.
Gebelik, ilk üç ayda kürtaj ya da dü­şük sonucu sona erdiğinde, özel sorun­lar yoksa öteki yöntemlerin kullanılma­sında bir sakınca yoktur.