Doğal olmayan besinler nelerdir, zararları nelerdir?

Doğal olan besinler, katkı maddesi kullanmadan ekilip, biçilerek, yetiştirilerek elde edilen besinlerdir. Doğal olmayan yollardan elde edilen maddelere yapay maddeler denir. Yapay maddeler doğadan oluşturulmuş plastik, naylon, teflon, yapay gübre, yapay ipek, yapay şeker gibi günlük yaşantımızda da kullanılan çok sayıda maddedir. Yapay tatlandırıcılar doğal olmayan maddelerdir. Obezite ve diyabet hastalarının tedaviye yardımcı olması açısından kullandığı yapay tatlandırıcıların da faydasının yanında zararları da vardır. Piyasada satılan ‘light’, ‘diyet’ veya ‘diyabetik’ ibareleri bulunan besinlerin sınırsız tüketilmemesi gerekmektedir. Yapay maddelerin yararının yanında zararları olduğu da unutulmamalıdır.

İnsan sağlığını önemli ölçüde tehdit eden fazla kilo artışı ve diyabet için medikal tedavinin yanı sıra diyet tedavisi de uygulanmaktadır. Bu nedenle diyette şeker ve şekerli yiyeceklerin tüketimi kısıtlanır. Diyabetli hastalarda şeker yerine kullanılabilecek, aynı tadı veren ancak sağlık açısından sakıncası olmayan düşük kalorili veya kalori içermeyen bazı yapay tatlandırıcılar kullanılmaktadır. Ancak bu yapay tatlandırıcıların da dikkatli tüketilmesi gerekmektedir. Yapay tatlandırıcılar genel olarak 2 gruba ayrılmaktadır.

Enerji İçeren Yapay Tatlandırıcılar

Sükroz: Sofra şekeri olarak da bilinen şeker pancarı ve kamışından elde edilen bir disakkarittir. Bal, mısır şurubu ve esmer şekerin yapısındadır.

Fruktoz: Fruktoz meyvelerde ve balda doğal olarak bulunmaktadır. Diyabetik ürünlerin yapımında da kullanılmaktadır.

Sorbitol: Sebze ve meyvelerde doğal olarak bulunmaktadır. Günlük alım miktarı 30 gramı geçtiğinde hazımsızlığa ve ishale yol açabilir.

Mannitol: Tatlılık derecesi glikoz kadardır. Gıda sanayinde, çiklet ve şeker üretiminde tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır.

Ksilitol: Meyve ve sebzelerde (Çilek, malta eriği, karnabahar) bulunmaktadır. Diş çürüklerine karşı koruyucu etkisi bulunmaktadır. Enerji İçermeyenler

Aspartam: Ülkemizde diyabetik tatlılarda, diyet içeceklerde, kahvaltılık tahıllarda, süt, yoğurt, tatlı, çay ve kahvede kullanılabilmektedir.

Asesülfam-K ( Asesülfam potasyum ): Çay, kahve, kahvaltılık tahıl, tatlı, çiklet, meyve ve diğer yiyeceklerde kullanılabilir.

Sakkarin: Çay şekerinden 300–400 kat daha fazla tatlıdır. Yüksek dozda sakarin alımının hayvanlarda üriner sistem tümörlerine neden olduğu ortaya çıkınca insanlarda sakarin kullanımının kanser ile ilişkisi olabileceği riski nedeniyle kullanımı yasaklamıştır.

Siklamat: Sukroza göre 30 kere daha tatlıdır. Aşırı siklamat alımı ishale neden olmaktadır.