Doğal Aile Planlaması Yöntemleri
Hap ya da spiral gibi doktorlarca yönlendirilen korunma araçlarını reddeden kadın sayısı gitgide artıyor. Çünkü bu kadınlar cinselliklerinin ve aile planlamasının tıbbi problem olarak ele alınmasını istemiyorlar. (Artık) hormon yutmak istemiyor, vücutlarında yabancı cisim olmasını kabul etmiyorlar. Çoğu kez de bedeni konusunda bilinçli olan ve bedeninin verdiği işaretleri her gün disiplinli bir şekilde izlemekten kaçınmayan bu kadınlar için en uygunu, doğal aile planlaması yöntemleridir. Aile planlaması teriminden de anlaşılacağı gibi, bu yöntemler hem istenmeyen bir gebelikten korunmayı, hem de tersi durumda çocuk istendiğinde gebe kalmayı sağlayabilir.
Kadının kendi doğurganlığıyla her gün ilgilenmesi sayesinde cinsellik de başka bir önem kazanır. Birçok çift için bu, aile planlaması konusunu (tekrar) birlikte ele alma şansıdır. Doğal aile planlaması bir süreçtir ve bunun başarısı eşlerin uyumlu bir işbirliği içinde olmasına bağlıdır.
Doğal aile planlaması yöntemleriyle korunmak isteyenler, duruma göre her gün, korunma ile çocuk isteği arasında bocalama yaşar. İki partnerden sadece biri korunmada ısrar edip diğeri çocuk istiyorsa, döllenmeye elverişsiz günlerin “yanlış” hesaplanma ya da döllenmeye elverişli günlerde korunmanın “unutulma” tehlikesi, her iki eşin de korunmadan yana olmasına kıyasla elbette daha büyük olur.
Son olarak, dini inançları korunma araçlarını yasaklayan kadınlar ve çiftler için de istenmeyen gebelikleri önlemenin tek yolu doğal aile planlaması yöntemleridir.
Doğal aile planlaması yöntemleri korunma yöntemi değildir. Bunlar yalnızca, bir çevrim içinde döllenmeye elverişli (üretken, fertil) ve döllenmeye elverişsiz (üretken olmayan, infertil) günleri saptama olanağını sağlar. Asıl korunma yöntemi, üretken günlerde cinsel ilişkide bulunmamaktan ya da başka bir korunma aracı kullanmaktan ibarettir (prezervatif, diyafram ve portio başlığı).
Doğal korunma yöntemleri
Size göre cinsellik, yalnızca sizinle partneriniz arasındaki mahremiyetin içinde olup biten, dünyanın en doğal şeylerinden biri. Aile planlamasını da bizzat ele alıyorsunuz. Bu alanda doktor tavsiyesini ya da kontrolünü reddediyorsunuz. Gerçi korunmak istiyorsunuz ama bedensel süreçlere müdahale edilmesine karşısınız. O nedenle, er ya da geç beklenmedik bir anda gebe kalma olasılığını göze alıyorsunuz.
Belki de yıllarca “doktorlarca yönlendirilen korunma araçlarıyla” (hap ya da spiral gibi) korundunuz, şu anda ise içtenliğe ve güvene dayalı bir ilişki yaşıyorsunuz ve bu, gebelikten korunmayı da birlikteliğin bir parçası haline getiriyor, o nedenle de korunmaya rağmen bir bebek olursa onu sevinçle karşılarsınız.
Ya da belki dinsel inançlarınız, hangi yöntemle olursa olsun gebeliği önlemeyi yasaklıyor.
Bu söylenenlere uyan kadınlar için hormon ya da spiral söz konusu değildir, onlar doğal aile planlaması (kısaca DAP) yöntemlerini benimsemelidir.
Vücut sıcaklığını ölçme, rahim boynu mukozasının durumunu belirleme ve rahim ağzını yoklama yoluyla, âdet çevrimi sırasındaki döllenmeye elverişli olan ve olmayan günler saptanabilir. Üretken günlerde cinsel ilişkiden tamamen uzak mı duracağınız, yoksa prezervatif ve/veya diyafram mı kullanacağınız size kalmış bir şeydir.
Daha sonra siz ve eşiniz çocuk isterseniz, döllenmeye en elverişli zamanı saptamak için aynı yöntemleri kullanabilirsiniz.
Tüm DAP yöntemleri ilkesel olarak her yaştaki her kadın tarafından uygulanabilir. Yeter ki âdet çevrimi düzgün olsun, kadın her gün doğurganlığıyla ilgilenme disiplinini göstersin, çevrimin birkaç gününde cinsel ilişkiden vazgeçmeye, başka cinsel ifade biçimleri seçmeye ya da bari-yer yöntemleriyle korunmaya hazır olsun.
DAP’ın İlkeleri
Dişinin doğurganlığını cinsiyet hormonlarındaki çevrimsel değişiklikler yönlendirir. Hormon derişikliğindeki değişiklikler bedenin açık seçik işaretler vermesine yol açar. Bunların en göze çarpanı, bir çevrimin sona erdiğini ve bir yenisinin başladığını gösteren aybaşı kanamasıdır. Daha az göze çarpan, ama ölçülebilen ya da öznel olarak yorumlanabilen işaretler, ikincil doğurganlık belirtileri denen vücut sıcaklığı, rahim boynunda mukoza pıhtısı yapısı, rahim ağzının konumu ve sıkılığıdır. Bu işaretlerden biri veya birkaçı her gün saptanıp kaydedildiğinde, üretken olan ve olmayan günleri gösteren bir eğri ortaya çıkar.
Bu bölümde size DAP’ın ilkelerini tanıtmak istiyoruz. Teoride bunlardan bazıları insana çok karmaşık ve kafa karıştırıcı gelir. Ancak doğal aile planlaması sabır ve disiplin ister. Bu yalnızca “yaparak öğrenilen,” yani sürekli alıştırma gerektiren bir yöntemdir. O nedenle, doğal korunma isteyen her kadına, bu konuda bir kadın doktorundan ayrıntılı bilgi almasını ya da bir doğal aile planlaması merkezine başvurmasını öneririz, en iyisi de bu başvuruyu eşiyle birlikte yapmasıdır.