Diş Dolgularında BPA Tehlikesi

Sert plastiğin ana maddesi olan bisfenol A(BPA) diş dolgularında ve diş yüzeyi kaplamalarında da bulunuyor. Daha doğrusu dolgu ve kaplamalardaki kimyasal maddeler tükrükteki enzimlerle temaslarında BPA’ ya dönüşebiliyor. Hormon bozucu (endocrine disrupter) bir madde olan BPA’ nın özellikle çocuklarda pek çok hastalığa ve rahatsızlığa sebep olabileceğini gösteren sayısız araştırma mevcut.

Çocuklarda çürümelerinin önlenmesi için dişlerin BPA ihtiva eden özel bir maddeyle kaplanması son senelerde giderek yaygınlaşan bir uygulama. Bizde henüz çok fazla yapılan bir işlem olmamakla beraber USA’ da çocukların yüzde 40’ ında bu tür dolgu ve kaplamaların kullanıldığı biliniyor.

Journal of Pediatrics isimli tıp dergisinde yayınlanan bir yazıda özetle şu görüşlere yer verliliyor:

* Diş dolgu ve kaplamalarından sonra ağızda BPA oluştuğu doğrudur. İşlemin tamamlanmasından 3 saat sonra tükrükte BPA bulunur ancak bunun sağlık için bir risk yaratıp yaratmadığı belli değildir.
* Dişlerle ilgili girişimden sonra dişlerin sıkıca silinmesi ve ağzın 30 saniye süreyle çalkalanması ile ağızda oluşabilecek BPA’ nın yüzde 90’ı önlenebilir.
* Dolgu ve kaplamalar için daha güvenli yeni maddeler bulunana kadar BPA’ nın kullanılmasında bir sakınca yoktur. Çünkü bu kaplamalar sayesinde diş çürükleri önemli ölçüde önlenebilmektedir.
* Bazı BPA bileşikleri daha güvenlidir. Mesela bis-GMA bazlı resinler bis-DMA ihtiva eden resinlere tercih edilmelidir.
* Hamile hanımlar için BPA bulunan dolgu ve kaplamalar uygun değildir.

BPA’ nın diş dolgu ve kaplamalarından sonra tükrükte sadece belirli bir süre bulunması ve oluşan BPA’ nın dişlerin silinmesi ve ağzın iyice çalkalanmasıyla yüzde 90 oranında uzaklaştırılabilmesi önemli; ancak henüz bilmediğimiz bazı karanlık noktalar da var:

BİR: Bu tür dental işlemlerden sonra oluşan BPA’ nın kana ve idrara geçip geçmediği ve bir de bu sızıntının gerçekten birkaç saatle sınırlı olduğu mutlaka kanıtlanmalı.

İKİ: Ağızda düşük miktarda da olsa sürekli olarak BPA oluşmasının sağlık için bir risk yaratmasıdan endişe duyuyorum.

ÜÇ: Bu tür dolgu ve kaplamaların hamile kadınlarda kullanılmaması doğru değildir.

DÖRT: Yeni ve daha güvenli dolgu ve kaplama maddeleri bulunana kadar hiç değilse BPA’ nın daha güvenli formları tercih edilmelidir.