Dis Cekimi ve Sonrasi Yapilacaklar

Diş Çekimi ve Diş Çekimi Sonrası Yapılması Gerekenler

Dişler çeşitli sebeplerle, fakat en çok da hasta ısrarı ile çe­kilir. Diş çekimi günümüz diş hekimliğinde en son düşü­nülmesi gereken şeydir; ama halk arasında ufacık bir ağrı­da bile hemen çektirme eğilimi vardır. Apse yapmış, çürü­ğü büyük dişler ya da şiddetli ağrı yapmış dişlerin hemen çekilmesi gerektiğine inanılır. Kanal tedavisi ya da dolgu yapılarak dişlerinin kurtarılabileceğini hastaya anlatarak ikna etmek çok zordur. Bazen de ikna olmayan hastanın ısrarı sonucu yıllarca ağızda kalabilecek bir diş çekilebilir. Diş çekimine karar vermek gerçek bir hekim için çok zordur. Size de dişlerinizi kolayca teslim etmenizi önerme­yiz. Sonuçta çektirmek zorunda kalırsanız da dikkat etme­niz gereken noktalar vardır:

1. Çekim sonrası hekim tarafından çekim yerine yer­leştirilen pamuğu ya da gazlı bez tamponu 20-25 dakika sıkıca ısırınız. Bu tampon, çekim boşluğunda kanamayı durdurarak, sağlıklı bir iyileşmeyi gerçekleştirecek olan kan pıhtısının oluşmasını sağlar. Tamponu sık değiştirirse­niz pıhtının oluşmasını engellersiniz. Pıhtı, çekim boşluğunu doğal bir tampon gibi kapatacak ve boşluğun ilerde ke­mik yapıyla dolması için gerekli hazırlığı yapacaktır. Pıh­tının oluşması engellenir ya da dikkat edilmesi gereken noktalara dikkat edilmeyerek pıhtı koparılırsa yara iyileş­mesi bozulur ve ağrılı bir süreç başlar.

2. Çekim sonrası ağrı olursa aspirin dışında bir ağrı kesici almalısınız. Aspirin, kanı sulandırıcı özelliğinden dolayı kanamayı başlatıp pıhtılaşmaya engel olabilir. Uyu­şukluk geçmeye başlarken, şiddetli bir ağrı olabilir. Bu du­rumda hemen ağrı kesici alınmalıdır. Anestezi için kulla­nılan iğne yerlerinde çekimi takip eden günlerde ağrı, acı olabilir. Bu ağrılar da genellikle iki gün içinde geçer.

3. Çekim sonrasındaki 24 saate kadar olan sürede sı­zıntı şeklindeki hafif kanamalar normaldir. Panik yapma­yın. Çekim sonrası yoğun kanama olursa temiz, steril bir pamuk tamponu yarım saat kadar ısırınız. Kanama kesil­mez, aynı şiddetle devam ederse hekiminize başvurunuz. Hekime ulaşamıyorsanız tamponu daha uzun süre ısırarak kanamayı kontrol altına almaya çalışın. Tamponu sık sık değiştirip, ağzınızı çalkalayarak çekim yerinin daha fazla kanamasına neden olmayınız. Tüm bunlara rağmen kana­mayı kesemiyorsanız -ki bahsettiğimiz çok yoğun kanamadır, sızıntı şeklindeki kanama tamponla kesilir- bir ec­zaneden transamin kapsül ya da ampul alın. Tampona bir miktar toz veya ampul içindeki sıvıyı emdirerek çekim ye­rine koyup sıkıca ısırın. Bu önerimiz, doktora ulaşılamıyorsa ve kanama çok yoğunsa geçerlidir. Normal şartlarda doktorunuza mutlaka ulaşmaya ve önerilerine göre hare­ket etmeye çalışınız.

4. Çekim sonrası 24 saat sigara içmeyiniz, alkol kul­lanmayınız. Bunlar pıhtının kopmasını veya sağlıklı bir şe­kilde oluşmasını engeller. Sigaraya dayanamıyorsanız, dişlerinizi ısırır pozisyonda, çok derin çekme ve emme hare­keti yapmadan bir iki nefes alıp isteğinizi bastıracak kadar içmelisiniz. Çok sıcak ve soğuk gıdalar almayınız. Çünkü bu, pıhtının yerinden kopmasına ve kanamanın tekrar baş­lamasına neden olabilir. Çekim sonrası ılık ve yumuşak şeyler yenilip içilmelidir.

5. Çekim zor şartlarda, uzun sürede gerçekleşmişse, yani bizim tabirimizle koplikasyonlu bir çekim olmuşsa 8 saat süreyle her saat başı 5-10 dakikada bir dışardan so­ğuk tatbiki yapmanızda fayda vardır. Bu şekilde şişme ve morarmayı kontrol altına alabilirsiniz.

6. Bazen çekim sırasında kök kırılabilir. Bu durumda kökün boyuna, çekim yerine ve bazı şartlara göre kökün bırakılmasına veya çıkarılmasına hekim karar verir. Has­talar bu durumda kararı hekime bırakmalıdır. Gerekli te­davi yapılarak kökün bırakılması ve 2-3 ay sonra alınması ya da bazı şartlar altında kökün tamamen orda bırakılması gerekebilir. Ne olursa olsun kökün mutlaka çıkarılması mantığıyla hareket ederek hekimi, sizi hırpalamak pahası­na, kökleri çıkarmaya zorlarsanız daha tehlikeli sonuçlarla karşılaşabilirsiniz. Bir hekime güvenip gitmişseniz, komplikasyonlar karşısında da bırakın kararları hekiminiz versin.

7. Çekim sonrası dilinizle veya herhangi bir aletle çe­kim yerini kurcalamayınız, yara iyileşmesini bozmayınız. Diş, kemiğin içinde bulunduğundan çekim sonrası ortaya çıkan kemiği hastalar kök sanarak çıkarmaya, tespit etme­ye çalışırlar. Kök kalmışsa hekiminiz zaten sizi uyaracak­tır. Emin olmak için çekim sonrası dişinizi görün; ama bu mikrop topunu alıp evinize getirmeyin lütfen. Hastalar kı­rılmamış kökleri görmelerine rağmen evde dilleriyle kemi­ği kök sanıp keşfetmeye çalışarak yara iyileşmesini bozar­lar. Bu konuda daha bilinçli davranınız.

8. Çekim günü oluşacak ağrılarla onu takip eden gün­lerde de çekimin durumuna göre hafif ve ağrı kesici ile ke­silen ağrılar normaldir; fakat çekimi takip eden günlerde başlayan, gece uykudan kaldıran, ağrı kesicilere rağmen kesilmeyen, diş çekilmemiş gibi oluşan şiddetli ağrılar bize yara yerinin enfekte olması, pıhtının kopması vs. gibi çe­kim yerinde normal olmayan bir olay olduğunu anlatır. Bu durumda hekime başvurulmalı, gerekli pansuman ve teda­vinin yapılması sağlanmalıdır. Hekiminiz ağızda gerekli pansumanı yaparak antibiyotik, ağrı kesici ve ağız hijyeni için gerekli gargarayı verdiğinde hemen bir rahatlama his­sedersiniz. Ağrılar hemen kesilmeyebilir; ama hafifler. He­kim sadece ilaç verip yollarsa ağrılarınızın hafiflemesi 2-3 günü bulabilir. Pansuman için hekime tatlı bir baskı yapa­bilirsiniz. Bazen pansumana gerek yoktur; fakat ayna ile dişinize baktığınızda iltihabi sıvıyı, cerahati görebiliyor ve dilinizle bu büyük boşluğu hissediyorsanız pansuman ge­rekir ve bu sizi çok rahatlatacaktır. Bazen 5 dakikalık bir pansumanla rahatlar ve böylece 2-3 gününüzü ağrılı ge­çirmekten kurtulabilirsiniz. Çekim sonrası şiddetli ağrınız olursa, hekiminize; “Bu durumda pansuman yapılsa ağrım daha çabuk hafifleyebilir mi? Ağzımın durumunu siz daha iyi bilirsiniz ama çok rahatsızım,” gibi cümleler kurarak onu kırmadan uyarabilirsiniz. Eğer pansuman gerekli ise yapacaktır. “Hayır, gerekli değil,” diyerek size mantıklı bir açıklama yaparsa, “ille de pansuman isterim” diye tutturmayın. Bu kitabın amacı hastaları bilinçlendirmektir, ama ne olursa olsun her ağız, her problem farklıdır ve her du­rumda son kararı hekiminiz vermelidir, siz sadece korsan olup olmadığına dikkat edin.