İlaç Formülü
Metformin HCI 1000 mg: 100 film tablet
İlacın Endikasyonları – Kullanılması Gereken Durumlar
Diabetes mellitus’un; diyet ile normal bir vücut ağırlığının sağlanamadığı ve hipergliseminin önlenemediği ketonüri görülmeyen, yaşlı ve şişman diyabetiklerde ve metaploretik diyabette diyet ile birlikte; insülin ile tedavi edilen diyabetteki kan glukoz düzeyinin oynak olduğu olgularda ve insüline dirençli diabette, insülin ile birlikte ve sülfonilüre türevi olan antidiyabetiklerle iyi kontrol edilmeyen diyabette, bu ilaçlarla kombine olarak kullanılır.
İlacın Kontrendikasyonları – Kullanılmaması Gereken Durumlar
Serum kreatinin düzeyinin (%1.5 mg/dl (erkeklerde), %1.4 mg/dl (bayanlarda)) yüksek olduğu organik ve fonksiyonel böbrek yetmezlikleri, konjestif kalp ve ağır karaciğer yetmezlikleri, asidoz (ketosidoz, laktik asidoz) enfeksiyon ya da gangren gibi komplikasyonlar gösteren diyabetiklerin tedavisi, alkolizm (akut ya da kronik), diyabetik prekoma ve koma, tek ilaç olarak insüline bağlı diyabetin, özellikle de jüvenil diyabetin tedavisinde kontrendikedir.
Uyarılar
Böbrek fonksiyonları bozuk olan yaşlı diyabetiklerde dikkatle kullanılmalı, çocuklarda ise kullanılmamalıdır. Sülfonilüre türevi antidiyabetiklerle kombine edildiği durumlarda, hipoglisemi oluşabileceğinden, kan şekeri düzeyi uygun aralıklarla kontrol edilmelidir. İnsüline bağımlı oynak kan şekeri olan diyabetiklere kan şekeri düzeyinin stabilizasyonunu temin amacıyla uygulanması, iki ilacın uygun oranlarının saptanması sürecinde hipoglisemi oluşması riskine karşı hastanelerde yapılmalıdır. Gebelik, ameliyat ve angiografilerden önce ve bunalım sırasında, emzirme dönemi, dehidrasyon, yakın zamanlarda geçirilmiş miyokard enfarktüsü, hipoglisemi ile birlikte görülen durumlarda kullanılmamalıdır.
İlacın Yan Etkileri
Bulantı, kusma ve diyare gibi gastrointestinal yan etkiler doza bağımlı olarak ve daha çok tedavinin başlangıç evresinde görülebilir ve genellikle kendiliklerinden kaybolur. Söz konusu yan etkiler yine de giderilemezse tedavi durdurulur. Nadiren ürtiker, halsizlik, kilo kaybı ve ağızda madeni tad gibi belirtiler görülebilir.
İlacın Etkileşimleri
Alkol, betablokerler ve MAO inhibitörleri Metforminin etkisini potansiyelize ederler. Alkol ayrıca laktik asidoz riskini arttırır. Bezofibrat ve klofibrat toleransını arttırabilirler, ilacın etkisini çoğaltabilirler. Kortikosteroidler, diazoksit, bumetanid, furosemid ve tiyazid grubu diğer diüretikler ve oral kontraseptifler antagonist etki göstererek dozun yeniden ayarlanmasını gerektirebilirler. Lityum tuzları glukoz toleransını azaltabilirler. Antikoagülanlarla etkileşebileceğinden birlikte kullanıldıkları durumlarda antikoagülan dozunun yeniden ayarlanması gerekebilir.
Metformin, B12 vitamini emilmesini azaltabilir. Bu nedenle sürekli tedavi gören hastaların B12 vitamini düzeyleri yılda bir kez ölçülmelidir. Tek başına kullanıldığı zaman hipoglisemiye neden olmaz. Ancak insülin ya da antidiyabetiklerin etkilerini arttırabileceği unutulmamalıdır. Metformin ile tedavi edilen hastalar alkol kullanmamalıdır.
İlacın Kullanılışı ve Dozu
Tip 2 diyabetli hastalardaki hipergliseminin tedavisi için sabit bir metformin dozu yoktur. Maksimum günlük doz erişkin için 2550 mg, çocuklar için (10-16 yaş arası) 2000 mg’dır. Metformin bölünmüş dozlarda yemek ile birlikte verilmelidir. Metformine hem gastrointestinal yan etkileri minimalize etmek açısından, hem de gerekli olan minimum dozu tespit edebilmek için, düşük doz ile başlamak gerekir.
Erişkinler: Günlük 1500 mg’ın altında klinik cevap beklenemez. Yine de düşük dozda başlamak ve kademeli olarak artırmak gastrointestinal semptomları minimalize etmek için tavsiye edilir. Metforminin genellikle başlangıç dozu yemeklerle birlikte verilen günde 2 defa 500 mg veya günde tek doz 850 mg’dır. Doz artışı, günlük doz 2000 mg’a kadar, haftada 500 mg veya 2 haftada 850 mg’ı aşmamalıdır. İki hafta sonra; günde 2 defa 500 mg’dan günde 2 defa 850 mg’a geçilebilir. Maksimum günlük doz 2550 mg’ın verildiği hastalarda ilave kan glukoz kontrolleri gereklidir. 2000 mg üzerindeki dozlar 3 kerede verildiğinde daha iyi tolere edilir. Çocuklar: Genellikle başlangıç dozu yemekler ile birlikte günde 2 defa verilen 500 mg metformindir. Doz artışı gerekli olduğunda haftada 500 mg olarak yapılmalıdır. Maksimum günlük doz 2000 mg’dır. Dozlar öğünlere bölünmüş şekilde verilmelidir. Diğer antidiyabetik tedaviden geçiş:
Bir başka standart oral hipoglisemik ajan tedavisinden (klorpropamid hariç) metformine geçerken, genellikle geçiş periyodu gerekli değildir. Klorpropamid kullanan hastalarda ise klorpropamid vücutta uzun süre bulunabileceği için, özellikle ilk 2 hafta hasta hipoglisemi yönünden dikkatli olarak takip edilmelidir. Erişkinlerde metformin ve oral sülfanilüre tedavisinin birlikte kullanımı:
Eğer hastalar metforminin maksimum dozuna 4 hafta süresince cevap vermemişler ise; daha önce sülfonilürelerle tedavi başarısız olmuş olsa bile metforminin maksimum dozuna devam ederken, oral sülfonilüreler kademeli olarak eklenmelidir. Metformin ve sülfonilürelerin birlikte kullanımı esnasında istenilen kan glukoz kontrolü her ilacın dozu ayrı ayrı değiştirilerek ayarlanabilir.
Eğer hasta 1 ile 3 ay süresince kombine tedaviye her 2 ilacın da maksimum dozu kullanılmasına rağmen yeterli cevabı vermemiş ise; insüline de geçmeyi içeren alternatif tedaviler düşünülmelidir.
