Detoks mu yoksa şehir efsanesi mi?

Şişe suyundan yüz kremine çok sayıda ürünü inceleyen Voice of young science (VoYS) adlı kuruluş, vücudu toksinlerden arındırdığı ileri sürülen çok sayıda ürünün, “anlamsız” olduğunu vurguladı.

300’den fazla genç bilim adamını bünyesinde toplayan kuruluş, yılbaşı kutlamalarının ertesinde organizmalarını temizlemek isteyenlerin medet umduğu detoks ürünlerinin pek etkili olmadığını belirtti. Bu dönemde insanların detoks adı altında satılan ürünlere yöneldiklerine dikkat çeken uzmanlar, yoğun gıda ve içki tüketiminin görüldüğü yılbaşı dönemi sonrası vücudun dinlenebilmesi için zaten sağlıklı beslenmenin ve iyi uykunun tercih edilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Oxford İngilizce sözlüğüne göre toksik maddelerden arınma anlamına gelen “detoks” kelimesinin, ayak pansumanından saç maşasına kadar her üründe kullanıldığını ve bu ürünlerde toksinlerden arındırdığı ileri sürülen süreçle ilgili inandırıcı bir açıklama yer almadığını belirten araştırmacılardan Harriet Ball, detoks ürünleri üzerindeki incelemelerinin, kendilerine bunların çok az veya hiç etkisi bulunmadığını gösterdiğini kaydetti. Ball, insanların ceplerini boşaltmaktan başka işe yaramadığını belirttikleri ürünlerde şaşırtıcı yöntemler kullanıldığını bildirdi.

Araştırma kapsamında, vitaminlerden şampuanlara, detoks plasterlerinden vücut fırçalarına kadar detoks yaptığı iddia edilen ürünlerin ardındaki şirketler ve bu şirketlerin kullandıkları, ama aslında bilimsel bir değeri bulunmayan ifadeler ele alınmış. İncelenen şirketlerde, örneğin detoks tanımını aynı şekilde kullanana rastlanmadığı belirtiliyor.

Bilim adamları, vakaların çoğunda, üreticiler ve perakendecilerin, temizleme ya da fırçalama gibi işlemlerin çoğunu “detoks” diye adlandırdıklarını itiraf etmek durumunda kaldıklarını söylüyorlar.

Araştırmacılar, özellikle bazı detoks diyetlerinin de sağlık açısından sakıncalarına dikkat çekerken, bu tür diyetlerin genellikle para israfından başka bir şey olmadığı konusunda da uyarıyorlar.

Reklam Standartları Kurumu ise herhangi bir şikayette bulunulması halinde her tür iddiayı ele alacaklarını bildirdi.