Deri vücudun ilk savunma hattı olduğu için bakteri, virüs, mantar gibi hastalık etkenlerinin saldırıları ile baş etmek zorundadır. Deri infeksiyonları impetigo gibi yüzeysel ve yerel enfeksiyonlardan yaygın ve hayatı tehdit eden infeksiyonlara kadar çok çeşitlidir.
İmpetigo
Belirtileri :
Çok sık rastlanır. Stafilokok veya streptokoklar grubu bakteriler bu enfeksiyonu yapar. Dermatit gibi başka bir cilt hastalığıyla birlikte de olur. Bakterilerin genellikle yaralı bölgeye yerleşmesi ile oluşabilir.
Enfeksiyon önce bir kızarıklık şeklinde başlar, sivilce oluşur, patlar ve 1-2 gün sızıntı yapar. Yara genişleme eğilimindedir. Diğer bölgelere ve başkalarına da bulaşır.
İmpetigonun yara şeklinde olan başka bir türü de ektimadır.
Bakteri kan dolaşımına girerek özellikle çocuklarda böbrek hastalığına yol açabilir.
İmpetigo özellikle temizlikten uzak, fakir çevrelerde olur.
Tedavi :Sınırlı ve küçük enfeksiyonlarda lokal ilaçlar etkilidir. Daha yaygın enfeksiyonlarda ağızdan antibiyotik verilir. Antibakteriyel sabunlarla günde birkaç defa yıkanır. Hasta kişilerin kullandığı eşyalar ayrılmalıdır. Deri teması ile sağlam kişilere de bulaşabileceğinden bundan kaçınılmalıdır. Yavaş iyileşir. İyileşme oranı yüksektir.
Folikülit
Halk arasında sivilce olarak da adlandırılır.
Belirtileri :
Kıl keselerinin yüzeysel bir enfeksiyonudur. Çok sık görülür. Stafilokok veya mantarlar yol açar. Bunun bir çeşidi de ‘tıraş yarası’ olarak adlandırılır. Sakallı alanın kıl keseciklerinin stafilokok grubu bakterilerle iltihaplanması sonucunda oluşur. Tinea barbea olarak adlandırılan hastalık da, aynı alanın mantar hastalığıdır. Mantar tedavisi gerekir.
Tedavi :
Hafif dereceli folikülit lokal antibiyotikle tedavi edilir. Daha yaygın olursa sıcak su kompresi ve ağızdan alınan antibiyotiği gerektirir.
Çıban ve karbonküller
Belirtileri :
Çıban bir veya daha fazla kıl kesesinin lokal infeksiyonudur. Vücudun herhangi bir yerinde birden fazla çıban varsa, buna tıp dilinde fronküloz denir. Temasla kolayca yayılır.
Karbonkül, infeksiyonun cilt altına yayılmasıyla olur. Bir iki gün içinde hızla büyür. İltihap toplandıkça basınç ve ağrı artar. Daha sonra patlayarak dışarıya açılır ve iyileşir. Aynı yerde tekrar çıkabilir. Karbonküllere erkekler kadınlardan daha yatkındır.
Bu infeksiyonlar, hijyen koşullarının olmaması, fiziksel yıpranma, giysilerin tahrişi ve akne (ergenlik sivilcesi), dermatit, şeker hastalığı ve pernisyöz anemi gibi kan hastalığı durumlarıyla birlikte olabilir.
Teşhis :
Neden olan bakteriyi tespit etmek için cerahatin tahlili gerekir. Bu enfeksiyonlar tedavi edilmezse hayatı tehdit eder duruma gelebilirler.
Tedavi :
Çıbana bir kaç saat arayla, 30 dakikalık süreyle sıcak su kompresi yapılır. Ya küçülüp kaybolur ya da patlayarak dışarı açılır. Antibakteriyel sabunla cilt yıkanır. Ağızdan antibiyotik tedavisi yapılır.
Yılancık (Erizipel) ve Selülit
Belirtileri :
Selülit, cildin bağ dokusunun bakterilerle oluşan enfeksiyonundan doğan akut iltihapdır.
Erizipel, enfekte bölgenin parlak ve sınırlarının keskin bir şekilde belirli olduğu ağır bir streptokok selülitidir.
Tedavi :
Ağızdan antibiyotik tedavisi, enfekte bölgeyi yüksekte tutup sıcak kompres uygulama.
Lenfadenit ve lenfanjit
Belirtileri :
Lenfadenit, lenf nodüllerinde (bezelerinde) bakteri, mantar,virüs veya diğer hastalık etkenlerinin neden olduğu enfeksiyondur.
Lenfanjit, lenf damarlarının enfeksiyonudur. Yara bölgesinde zonklama şeklinde ağrı, titremeyle yükselen ateş, iştahsızlık, terleme yapar. İltihaplanmış lenf damarı, enfeksiyon yerinden kol ve bacağın yukarısına doğru kırmızı bir çizgi halinde uzanır. Derhal tedavi edilmelidir.
Lenf bezesi iltihabında, bazen kesin teşhis için biopsi gerekebilir..
Tedavi :
Enfeksiyonun kaynağına göre değişir. Antibiyotik tedavisi hemen başlarsa, hastalık ilerlemeden kontrol altına alınır.
Uçuk ve Ağız Ülseri
Belirtileri :
Uçuk, çok yaygın bir enfeksiyondur. En çok diş etleri, dudaklar , yanaklar veya parmaklarda olur. Herpes simpleks virüsü ile oluşur. Temas yoluyla geçer. Yemek takımları, havlu ve tıraş bıçakları gibi eşyalarla da bulaşır. Hastalık iyileştiğinde virüs, sinir hücreleri içinde gizli duruma geçer ve vücut direncinin düşmesiyle ilk yerinde tekrar ortaya çıkar.
Ağız ülseri ya da aft olarak adlandırılan hastalık, 1-2 hafta sürer. Ağız protezinin vurması ya da yanağı ısırma gibi bir nedenle çıkar. Sıklıkla nükseder. Ataktan önce bir karıncalanma veya yanma duygusu olabilir. Ağır vakalarda ateş, huzursuzluk ve lenf nodüllerinde şişme olabilir.
Teşhis :
Her iki durumda da lezyonun gözle görülmesi teşhis için yeterlidir. Tedavi edilmeyen uçuğun göze atlama riski vardır. Göz uçuğu zamanında tedavi edilmezse körlüğe neden olabilir.
Tedavi :
Rahatsızlığı azaltmak için buz uygulanır. Asiklovir grubu antiviral ilaçlar kullanılır.
ZONA (HERPES ZOSTER)
Belirtileri :
Zona, su çiçeği hastalığına neden olan virüsün yol açtığı bir enfeksiyondur.
Su çiçeği geçirildikten sonra virüs, çoğu zaman sinir hücreleri içinde hareketsiz kalır. Yıllar sonra, vücut direncinin düştüğü bir dönemde zona olarak ortaya çıkar.
Başlangıçta hastalık bölgesinde ağrı ve yanma olur. 2-3 gün sonra döküntüler ortaya çıkar. Tüm belirtiler 3-5 gün içinde doruğa çıkar, bundan birkaç gün sonra da kurmaya başlar. Başlangıçtan 2-3 hafta içinde kabuklanır.Tehlikeli değildir ama tutulan sinir boyunca çok şiddetli ağrı olur. Göze yayılmamasına dikkat edilmelidir.
Tedavi :
Hastalığı normal seyri tedaviyle değişmez ancak serin, ıslak kompreslerle hasta rahatlatılır. Asiklovir grubu antiviral ilaçlar kullanılır.
Hastalık süresince ortaya çıkan ağrıyı gidermek için ağrı kesiciler kullanılabilir.