Deprem anında ne yapılmalıdır?

En kısa sürede, en fazla can kaybına neden olabilen doğal afetlerden birisi olan depremin ne zaman olacağı belli olmaz. Bu nedenle Türkiye gibi deprem kuşağında yer alan ülkelerde yaşayanları depreme her zaman hazırlıklı olmaları gerekmektedir. Deprem dede olarak tanıdığımız Ahmet Mete Işıkara “Deprem öldürmez, binalar öldürür” demişti. Bu nedenle depremde çevremizdeki eşyalardan, binalardan korunmak için ne yapılacağını bilmek gerekiyor. Unutmayın ki deprem anında tehlike aşağıdan değil yukarıdan gelmektedir. Deprem saniyelerle ifade edilen sürede olduğu için deprem anında ne yapılacağını önceden planlamak yararlı olacaktır. Bu konuda okullarda sıklıkla deprem tatbikatları yapılmasının yararı olacaktır.

Dr. Cengiz Aksoylar’ın AKUT’un birikimlerinden derlediği, deprem anında yapılması gerekenler şöyle sıralanıyor. Deprem anında hızlı ve kararlı hareket etmeniz gerekmektedir. Bu nedenle önceden bir eylem planı oluşturmak ve paniğe kapılmadan planlanmış bir şekilde hareket etmek önemlidir. Deprem anında dışarda yasanız düşen cam parçalarına, reklam panolarına dikkat edin ve başınızı korumak için bir şey kullanın.  Deprem anında tünel ve köprü giriş çıkışlarından uzak durmaya çalışın. Elektrik direklerinden, binalardan uzak durun.

Konutlarda deprem anında nasıl hareket edilmeli?

Deprem anında tehlike, aşağıdan değil yukarıdan gelecektir. Bu nedenle gözünüz yukarıda, olası tehlikeleri gözler durumda olsun. Deprem anında  zemin katında iseniz binadan kaçmak için sadece 10 saniyeniz var, derhal dışarı çıkın. Ancak giriş kat dışında kaçmaya zamanınız yok.

Dışarı çıktığınızda da binanın oluşturduğu tehlikeden uzaklaşmak için binadan da bir an önce uzaklaşmanız gerekiyor. Dışarıda bir aracın yanında cenin pozisyonunda durabilirsiniz. Ancak aracın içine girmeyin.

Üst katlarda olanların kaçmaya zamanı olmadığı için bulundukları yerde güvenli bir yere geçmeleri gerekecek.

Evden çıkmak üzere merdivene çıkmayın, hatta daire kapısına da gitmeyin. Çünkü binalarda merdivenler en zayıf yerlerdir. Bina sağlam kalsa bile merdivenin yıkılma olasılığı var.

Kesinlikle balkona çıkmayın. Balkonlar binaların kolonlarının zayıf olduğu yerlerdir.

Sakın asansöre binmeyin. Sarsıntı anında asansörler binadan bağımsız hareket eder. Pencerelerden uzak durun. Deprem anında camların patlama ihtimali bulunuyor.

Evde sığınabileceğiniz mekanlar

Sığınmak için en kötü mekanlar içindeki eşyaların düşme olasılığı nedeniyle salon ve yatak odalarıdır. Zorunlu hallerde yatakta yatarak değil de yatağın yan tarafına kendiniz siper edinerek uzanın. Böylece gardrobun üstünüze düşmesinden korunabilirsiniz.

Devrilme riski olan buzdolabı dışında en iyi sığınma mekanları mutfakta fırın, bulaşık makinesi ve deep freeze önü, banyoda çamaşır makinesidir. Bu tip eşyalar devrilmeyeceğinden size bir yaşam alanı sağlarlar.

Nasıl Sığınılmalı?

Deprem planı yaparken mutlaka önceden kimlerin nereye sığınacağını planlayın. Bu noktalarda cenin pozisyonunu alın. Yaşamsal bölgeleriniz olan baş, karın ve göğüs boşluğu bu pozisyon ile koruma altına alınacaktır.

Kalabalık Yerlerde Deprem Anında Nasıl Hareket Edilmeli?

Sinemada tiyatroda iseniz asla dışarı kaçmaya çalışmayın. Sıra aralarına uzanın. Dışarıya çıkmaya çalışmak izdiham nedeniyle ezilmelere neden olacaktır.

Okullarda yapılan eylem planında herkese sıranın altına girilmesi önerilir.

Alışveriş merkezlerinde deprem sonrası yangın riski olduğundan, alışveriş merkezine gittiğinizde, mutlaka yangın merdiveninin yerini öğrenin. Böylece deprem anında hızlıca oraya yönelin.

İşyerinizde deprem masa altına sığınabilirsiniz. Böylece yukarıdan gelecek tehlikelerden uzak kalırsınız. Yakın ise garaja kaçarak araba yanına cenin pozisyonunda uzanabilirsiniz. Yangın merdivenine giderek merdivenden yukarı çıkabilirsiniz.