Türkiye üç tarafı denizlerle çevrili bir ülkedir. Kuzeyinde Karadeniz, Kuzeybatısında Akdeniz, Batısında Ege denizi ve güneyinde Akdeniz bulunmaktadır. Bu kadar büyük öneme sahip olan lokasyonu nedeniyle tarih içerisinde de birçok ülkenin hedef tahtası olmuştur. Özellikle Çanakkale ve Marmara boğazlarıyla denizler arası geçişin sağlanması ticari açıdan büyük önem arz etmektedir. Denize kıyısı olan ülkeler ekonomik olarak diğerlerine göre büyük avantaja sahiptir. Çünkü deniz pek çok yönden gelir kaynağıdır. Denizler beslenmede önemli yer tutan balıkçılık için doğanın sunduğu bir nimettir. Ülkemizde de birçok kişi geçimini balıkçılık yaparak kazanmaktadır. Türkiye’nin su ürünleri potansiyeli yüksek olmasına karşın, su ürünleri avcılığı ülke ekonomisinde önemli bir yere sahip değildir. Daha çok kıyı balıkçılığı yapılmaktadır.
Denizcilik sektörü deniz kıyısındaki ülkeler için önemli gelir kaynaklarındandır. Deniz ulaşımı gerek ülke, gerek şehir içi ulaşımda büyük kolaylıklar ve ekonomik katkı sağlamaktadır. Ayrıca uluslararası ihracat ve ithalat içinde deniz taşımacılığının büyük avantajları bulunmaktadır. Tersaneler denize kıyısı olan ülkeler için önemli gelir ve isdihdam kaynaklarıdır. Ülkemizde de birçok tersane bulunmaktadır. Şimdi denizlerimizin ekonomiye katkı yaptığı alanlara bir göz atalım.
Ülkelerin dünyaya açılımını ve entegrasyonunu sağlayan en önemli ticaret ve turizm alanları arasında Denizcilik sektörü bulunuyor. Ülkelerin ekonomik gücünü arttıran bu sektör ülkemizde de çok kişinin isdihdamını sağlamaktadır.
Türkiye; Türk Boğazları yolu ile Ege’ye, Akdeniz’e, Karadeniz’e sahili olan ülkelere, Orta Asya’ya, Uzak Doğu’ya, Doğu Akdeniz’deki konumu nedeniyle Orta Doğu’ya ve Kuzey Afrika’ya, Cebelitarık’la Atlantik’e, Süveyş’le uzak doğuya açılan jeo-politik ve jeo-stratejik öneme haiz bir ülkedir.
Dünyada ticareti kolaylaştıran deniz taşımacılığı dökme taşımacılıktan konteynır, roro
taşımacılığına doğru kaymıştır. Ancak coğrafî konumu, Asya ile Avrupa arasında bir köprü durumunda olmasına rağmen Türkiye’de denizcilik sektörü hak ettiği yere gelememiştir. Türk Denizcilik faaliyetlerinin önemli bir bölümünü teşkil eden Türk gemi inşa sanayi, yurt içine ve yabancı ülkelerle yerli üretim yatlar, gemiler ve deniz taşımacılığı araçları sağlamaktadır.
Türkiye’nin denizcilik sektöründe uluslararası platformda hak ettiği yere gelebilmesi için dünya standartlarında limanlara sahip olması gerekmektedir.
Deniz Ulaşımı
Uluslar arası deniz ulaşımı açısından Türkiye’nin önemi büyüktür. Ülkemizin, uluslararası deniz ulaşım yollarının kavşağında bulunan jeo-stratejik coğrafik konumuna, 8333 km. kıyısı bulunmasına rağmen dünya ticaretinde hak ettiği yerde değildir. Bu gün dünya ticaretinin yaklaşık % 80’nin, ülkemizin ithalat ve ihracat taşımalarının ise yaklaşık %90’lık bölümü deniz yoluyla yapılmaktadır. Türkiye sahip olduğu stratejik ve coğrafik konumu nedeniyle kritik konumuna rağmen ülkenin lojistik sektöründe bu avantajı kullanamamaktadır.
Bu konuda Ulaştırma Ve Denizcilik Bakanlığı’nın çalışmaları bulunmaktadır. Ancak gerek şehir içi ulaşımda, gerek uluslar arası ulaşımda denizleri kullanarak gelir elde eden ülkelerden birisiyiz.
Limanlar
Türkiye’de bulunan limanlarımız ticaretin kalbinin attığı yerlerdir. İthalat ve ihracat yapan firmalar limanları kullanarak daha ekonomik olarak ürünlerini sağlamaktadır. Limanlar birçok kişiye isdihdam sağlayan işletmelerdir. Bugün konteynır taşımacılığı ile Çin’den ithalat yapan ülkelerden birisiyiz.
Türkiye’ deki limanlarımızın geliştirilmesi, kapasitelerinin arttırılması ve transit taşımacılık faaliyetlerinde trafiğin geçiş koridoru olma özelliği arttırılmalıdır.
Türk Boğazları
İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı tarihin ilk dönemlerinden itibaren büyük bir jeo-stratejik öneme sahip olmuştur. Karadeniz’i Akdenize bağlayan tek suyolunu teşkil eden Türk Boğazları ülkemiz için olduğu kadar, komşu ülkeler için de önem taşımaktadır. Türk Boğazları Karadeniz ülkelerini dünya piyasalarına bağlayan ana ticaret güzergâhıdır.
Gemi İnşa Sanayi Ve Tersanecilik
Gemiler, deniz taşımacılığında kullanılan taşıtların üretim, montaj ve tamirinin yapıldığı tersaneler ülke için önemli gelir ve isdihdam kaynaklarıdır. Ülkemizde birçok tersanede milyonlarca kişi çalışmaktadır. Buralarda üretilen deniz taşımacılığı araçları dünyanın çeşitli ülkelerine ihraç edilmektedir. Gemi inşa sanayisinin ülkelere sağladığı faydalar; döviz getirmesi, yan sanayii geliştirmesi, yabancı sermaye girişini, teknoloji transferini ve istihdamı sağlaması, milli deniz ticaret filosunu desteklemesi ve ülkenin savunma sanayii ihtiyaçlarına katkı sağlamaktadır.
Deniz Turizmi Ve Yatçılık
Denize kıyısı olan ülkelerde turizm daha fazla gelişmiştir. Denizde deniz araçları ile yapılan, turizm amaçlı meslek faaliyetleri ülke ekonomisine de katkı sağlamaktadır. Ülkemizde de Deniz turizmi ve yatçılık büyük kazançlar sağlayan bir sektördür. Turizm gelirlerinin önemli bir
kısmının deniz turizminden elde edilmesi nedeniyle deniz turizmi ülkemizde de önem taşımaktadır.