Çocuklara SAYGI kavramını öğretmek için ebeveynlere düşen çeşitli görevler vardır:
-Saygıyı Kendinizde Örnekleyin; Karşındakini gerçek anlamda dinlediğinizi gösterin. Özellikle çocuğu dinlerken “Dinliyorum!” diye belirtin ve gerçekten dinleyin.
-Bağımsız Düşünceyi Destekleyin; örneğin “Canım sıkılıyor! Şimdi ne yapacağım?” diye sorduğunda sorusunu kendine çevirip “Neler yapabilirsin bir düşün, bana sen söyle…” şeklinde yönlendürün.
-Problem Çözmeyi Cesaretlendirin; birlikte gözlemlediğiniz olaylar hakkında “Sen olsaydın ne yapardın?” şeklinde düşünmesini sağlayın.
-Kendi Seçımlerini Yapmasına Olanak Verin; iki ya da üç taneden fazla olmayacak seçimler sununuz.
-Hazır Olup Olmadığına Saygı Gösterin; çocuğun yaş ve gelişim çağına uygun beklentilerde bulunmanız gerektiğini unutmayın. Örneğin iki yaşındaki çocuk inatlasiyor diye “Saygısızlık ediyorsun!” demeyiniz.
-Taktirinizi Belirtin; Yıkıcı eleştiri kum gibidir, sürte sürte aşındırır. Olumlu eleştiri ise yağ gibidir esnekleştirir, yumuşatır.
-Başka Kaynaklar Bulmasını Cesaretlendirin; Akrabalarınız ve arkadaşları arasında da çocuğunuzun duygu, düşünce ve yeteneklerini paylaşmasına ortam yaratarak, Onlardan da övgü ve cesaretlendirme almasına yardım ediniz.
-Tv Programlarını Sansür Ederek Seçici Olunuz; Televizyon karakterlerinin ideal davranışta kişiler olmadıklarını anlamalarına yardımcı olunuz.
-Aile Değerleriniz Üzerinde Konuşunuz; “Ailemizde neler olsun, nasıl davranışlar gösterebilelim…” şeklinde çocuğu da katacak konuşmalar yaratınız.
Çocuklar yapmalarını istediğimiz şeyleri ender yaparlar, ama bizi taklit etmekten de nadiren geri kalmazlar. Onların taklitçi yönlerini gelişimlerinin faydasına kullanmak bizim elimizde.
Çocukların “saygı” kavramını anlamaya başlamaları 11 yaş civarindadır. İki yaşındaki oğlunuz size başkasının yanında uygunsuz bir davranışta bulunduysa ve bu kişi çocuğunuzun saygısız olduğu yönünde bir değerlendirme yaparsa bile sakin olun. En önemlisi kendinizden ve uyguladıklarınızdan emin olun. Bu yaştaki çocuk henüz kavramları bilemez. Bunun yerine çocuğunuz elini kullanıp sizi tokatladıysa tokatladığı elini tutup “Anne tokatlanmayı sevmiyor. Biz kimseyi tokatlamayız” gibi kısa bir cümleyle olayı olumlu bir öğretiyle noktalamaya çalışın.
Ebeveyn olarak göreviniz; kontrol ve güvenlik için kuralları yerleştirmek, çocukların lisan ve düşünme yetenekleri geliştikce bu kuralların niçinleri üzerinde çocukla konuşup kuralların oturmasını sağlamak, onların kurallara uyuslarını yakalayıp onaylamak ve övgüyle cesaretlendirerek ileride “karşılıklı saygı” unsurlarını bilen yetişkinler olmalarına uğraşmak olmalı. Ve bu gidiş yönünde de yavaş fakat emin adımlarla büyüyüşlerinde beklentilerinizin kararında olup olmadığını sorgulamak olmalıdır.
|