Çocuklarda Kabızlık Sorunu Mutlaka Tedavi Edilmelidir!

Çocuğunuzun kabız olduğunu gösteren bu belirtileri ciddiye alırsanız, onu altta yatan başka hastalıklardan da korumuş olursunuz.

Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Çocuk Cerrahisi ve Çocuk Ürolojisi Bölümü’nden Doç. Dr. Salih Somuncu, çocuklardaki kabızlık sorunuyla ilgili şu bilgileri verdi:
Çocuklarda dışkılama ile ilgili sorunlar bazen çok ciddi sıkıntılara neden olabilmektedir.

Bu sorunlardan en önemlileri de kabızlık, dışkı kaçırma (enkoprezis) ve kilot kirlenmesidir (soiling). Bazen bu sorunlar öylesine büyüktür ki karşıdaki hekim bile zaman zaman çaresizlik içinde kalıp, ‘acaba başka ne yapabilirim’ diye düşünmek zorunda kalabilir.

Sağlıklı bir dışkılama fonksiyonu, birbiri ile iç içe geçmiş ve birbirini dengede turtan üç işlevin birleşimi şeklindedir. Bu işlevler, barsak içeriğinin kalın barsaktan rektuma taşınması, belli aralıklarla rektumun boşatılması (defekasyon) ve dışkılamar arasında barsak içeriğinin vücutta tutulabilmesidir (kontinans). Bu üç işlevi kontrol eden mekanizmalarda herhangi birinin anatomik veya fizyolojik anormalliği bu dengeyi bozacaktır.

Dışkılama fonksiyonu bozukluğu ile ilgili farklı tanımlamalar kullanılmaktadır. Klasik olarak ‘kabızlık’ denilen durumda, çocuklarda dışkılama sıklığı dikkate alınmadan dışkının katı olması anlaşılır ve buna ‘konstipasyon’ denir. Dışkı hem katı, hem de dışkılama sıklığı seyrekse buna ‘obstipasyon’ denir.

Kabızlığın çözümsüz kalması durumunda, barsak içinde taşlaşmış dışkı birikmesine ise ‘fekal impaksiyon’ denir. Kabızlığın uzaması ve yeterince tedavi edilememesi, taşma şeklinde dışkı kaçırılmasına neden olmaktadır ki buna da ‘enkoprezis’ (kilot kirlenmesi, soiling) denmektedir. Konstipasyon ve enkoprezis, çocuklarda sıklıkla birlikte karşılaşılan bir durumdur.

Bebeklik döneminde ortaya çıkan bir kabızlık çoğu zaman anne sütünden ek gıdalara geçişte ortaya çıkmaktadır. Bu önemli bir kabızlık nedenidir. Bu dönemde eşlik edebilecek bir anal çatlak (fissür), olayı daha da kısır döngüye sokabilecektir.

Dışkı içeriğindeki anormallikler de kabızlığa neden olmaktadır. Beslenme yetersizliği, aşırı inek sütü içimi, mamaların yeterince sulandırılmaması da önemli nedenlerdir. Yine kistik fibrozis gibi hastalıklar dışkı içeriğini bozarak kabızlığa neden olabilirler.

Çocuklardaki kabızlığın nedeninin izah edilemediği, herhangi bir anatomik, nörolojik veya başka bir nedenin olmadığı, dışkılama ve kalın barsak hareket bozukluğu ile karşımıza çıkan ve çocuklardaki kabızlığın yüzde 90-95 nedeni olan ‘fonksiyonel kabızlık’ denen bir hastalık grubu vardır. Sebebi tam olarak izah edilemese de bazı nedenlerden bahsedilmektedir. Bunlar, yanlış beslenme, tuvalet alışkanlığı, barsak hareketlerinin yavaşlığı, barsağın hareket sistemini kontrol eden sinirlere ait hastalıklar, iç sfinkterin kasılı oluşu, ağrılı defekasyon ve psikolojik faktörlerdir. Özellikle psikolojik bazı etkenlerin ve tuvalet terbiyesinin önemli olduğu bu konuda düşünülmektedir.

Kabızlıkta nedenin ortaya çıkarılması için kullanılan bazı tanı yöntemleri vardır. Bu yöntemler şunlardır: Hastanın hikayesinin çok iyi alınıp, kabızlık ve eşlik eden sorunların saptanması, başlangıç zamanı ve kabızlığın irdelenmesi gerekir.

Fizik muayene: Dikkatlice yapılan karın muayenesi, anal-rektal muayene, genital muayene ve nörolojik muayene ile birçok bulgu saptanabilir. Kabızlığın nedenine yönelik önemli ipuçları elde edilebilir. Laboratuvar çalışmaları: Düz karın grafisi, kalın barsak grafisi, anal kanalın ultrasonografik olarak incelenmesi (endosonografi), dışkılamanın grafi olarak değerlendirilmesi (sinedafakografi), anorektal basınç çalışmaları (manometri) ve biyopsi bu yöntemlerden en sık kullanılanlardır.

Kaynak: Hastane.com.tr