Çocuklarda fıtığa dikkat!

Çocuklarda kasık fıtığı ve hidrosel konusunda bir dizi uyarılarda bulunuldu…

Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma hastanesi Çocuk Cerrahi Uzmanı Dr. Ahmet Necip Çiftler, erkek bebeklerin annelerinin karnında gelişmelerini tamamlarken, testisleri erkek yumurtaları da kendi karınlarının içinde gelişmeye başladığını belirtti.

var zid=133259;
Çiftler, "Testisler bebeğin karnından torbalarına hamileliğin son 2 ayında inerler. İşte bu yolculuk kasık bölgesinde bir kanal içinden olur. Karın içindeki testisler her iki kasıkta ayrı ayrı oluşan iki kanaldan geçip dış dünyaya, yani erkek çocuğun torbalarına varırlar.

Bu kanallar normalde doğuma birkaç gün kala vazifeleri bittiği için kapanırlar. Böylece karın içi ile dışı arasında bağlantı kalmaz. Ancak bu kanallardan birisi veya ikisi birden kapanmazsa o zaman fıtıklaşma olur.

Nispeten dar bir kanal açıklığı kaldıysa, karın içi sıvısı bu kanallardan kasığa ve torbaya akar ve burasını şişirir. Bu şişlik çocuk uyanık ve hareketli iken artar. Çocuk uyuyup sakin yatınca azalır veya kaybolur.
 
Tıp dilinde hidrosel olan bu hastalık halk arasında su fıtığı olarak bilinir. Eğer açık kalan kanal genişse o zaman bu kanaldan dışarıya ağlama veya ıkınma gibi hareketlerle karın içinden bir barsak bölümü yada diğer organların bir kısmı çıkar. Kasık veya torba şişer ve çocuk rahatsızlık hisseder. O taraftaki bacağını tam açamaz, hareketleri kısıtlanır, bazen de kusar. Ağlayınca çocuğun kasığının şiştiğini gözlemleyen birçok aile bu gözlemden yanlış bir sonuca ulaşarak, çocuğunun çok ağladığı için fıtık olduğuna inanır. Fıtığın nedeni kasık kanalındaki kesenin açık kalmasıdır.

Başlangıçta çok dar olan bu kese en deneyimli hekimlerce bile fark edilemez. Ağlamak gibi karın içi basıncı arttıran olaylar, kesenin genişlemesiyle fıtığın görünür hale gelmesine yol açarlar. Başka bir deyiş ile tüm bebekler ağlarlar, yalnızca kasık kanalında periton uzantısı açık kalanlarda fıtık gelişir" dedi.
KIZLARDA DA FITIK OLUR MU?
Kızlarda fıtık olur mu sorusunu da yanıtlayan Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma hastanesi Çocuk Cerrahi Uzmanı Dr. Ahmet Necip Çiftler, "Erkek bebeklerinkine benzer bir kasık kanalı kız bebeklerde de başka bir gaye ile vardır ve kapanmayabilir. Ancak kız çocuklarında kasık fıtığına daha az rastlanır ve kızlarda dışarı fırlayan organ çoğunlukla barsak değil yumurtalıklardır. Anneler kasıktaki şişliğin içinde bir fındık gibi yumurtalığın farkına çoğu zaman varırlar. Ne olduğunu çıkaramasalar bile şüphe ederek hekime daha çabuk başvururlar" diye konuştu.
FITIK TEHLİKELİ MİDİR?
"Fıtık mümkün olan en kısa zamanda tedavi edilmesi gereken bir durumdur" diyen Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma hastanesi Çocuk Cerrahi Uzmanı Dr. Ahmet Necip Çiftler, "Tedavide gecikmeler olduğunda barsak düğümlenmeleri, barsak ve yumurtalık çürümeleri karşılaşılabilecek sıkıntılı durumlardandır. Halk arasında fıtık boğulması diye tanımlanan böyle durumlarda birkaç saat içinde doğru müdahaleler yapılmazsa sıkışan organların kanlanmaları ve beslenmeleri bozulur ve çürüme meydana gelir. Geç kalındığında hem hayati tehlike ortaya çıkar, hem de organların çürüyen kısımların çıkartmak gerekir. Bu da gereksiz yere artmış bir risk getirir" dedi.
KISIRLIK SÖZ KONUSU MUDUR?
Fıtık ve hidroselde kısırlığın iki türlü ortaya çıktığını kaydeden Çiftler, "Birinci türü olarak tedavideki gecikme nedeniyle sık sık şişen fıtık, damarlara bası veya ısı farklılığı gibi değişik nedenlerle testisleri bozar. İkinci kısırlık türü ise; çocuk cerrahisine alışkın olmayan yanlış ellerde ve çocuklara uygun olmayan, yetişkin taklidi yöntemlerle ameliyat edilen çocuklarda kısırlık gelişebilir. Demek ki hem ameliyat olmada gecikme, hem de yanlış ellerde ameliyat olma kısırlık sebebi olabilir. Çocukların kasık fıtığı veya hidrosel ameliyatları; çocuk cerrahisi uzmanlarınca, çocuk cerrahisi prensiplerine tam sadakatle ve en nazik aletlerle gerçekleştirilmelidir" diye konuştu.
FITIK TEDAVİSİ NEDİR?
Fıtığın tedavisinin ameliyat olduğunu kaydeden Çiftler, "Kasık bağı veya korse gibi yöntemler tüm dünyada 40 yıl kadar önce terkedilmiş olan tehlikeli yöntemlerdir. Bunlarla hem hastalık geçmez, hem yapılacak ameliyat zorlaşır, hem de altında fıtık boğulması geliştiğinde fark edilmeyebilir ve hayati tehlikeler ortaya çıkabilir. Çocuk cerrahisi uzmanlarınca ve çocuklara özgü yöntemlerle yapılması gereken ameliyatlarda prensip, açık kalan kanalın cerrahi yöntemlerle kapatılarak karın içi ile olan iştirakin ortadan kaldırılmasıdır" dedi.
KASIK FITIĞI NE ZAMAN AMELİYAT EDİLMELİDİR?
Fıtıklarda ameliyat yaşı fıtığın saptanma yaşı olduğunu kaydeden Çiftler, hastalığın ne zaman tehlike yaratacağı belli olmayan, tedavisi ise günübirlik bir hastane ziyareti ile gerçekleştirilen bu hastalığı bekletmeye gerek olmadığını söyledi. Çiftler, "Kasık fıtığı ameliyatı teşhis konduktan sonra çok bekletilmemeli, çocuğun başka bir sorunu yoksa hekim ve aile için uygun olan yakın bir zamanda fıtık ameliyatı yapılmalıdır. Günümüzde tartışılan tek konu çok erken doğan bebeklerdeki (prematüre) kasık fıtıklarında girişimin yaşıdır. Bazı hekimler bebeğin normal doğum gününe dek beklemekte, bazı hekimler ise, bebeği hastanede tutarak, daha erken yaşlarda da girişim uygulamaktadırlar. Gelişen anestezi ve cerrahi teknikleri sonucu yeni doğan, hatta prematüre bebeklere çok daha ağır ameliyatlar başarı ile yapılabilmektedir. Kasık fıtığı ameliyatlarında yaşamsal tehlike oldukça düşük oranlardadır. Gerekli imkanların olduğu hastanelerde, çocukları uyutmaya alışkın anestezistlerin katkısıyla, çocuk cerrahisi uzmanlarınca yapılan bu tarz ameliyatların risk oranları sıfıra yakındır. Beklemekle ortaya çıkabilecek problemlerin oranından çok daha azdır" ifadelerini kullandı.
HİDROSEL NE ZAMAN AMELİYAT EDİLİR?
Hidrosel adının verildiği su fıtıklarında ise özel bazı durumlar dışında ameliyat için 1- 1,5 yaşa kadar bekleneceğini belirten Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma hastanesi Çocuk Cerrahi Uzmanı Dr. Ahmet Necip Çiftler, bu özel durumlara ve erken ameliyata çocuk cerrahisi uzmanları karar verdiğini söyledi. Ameliyat süresinin genellikle bir saatten daha kısa olduğunu belirten Çiftler, "Bazen bu süre biraz uzayabilir. Ameliyat sonrası yaşa uygun ağrı kesici ilaçların yardımıyla genellikle çok rahat geçer. Çocuklar ne kadar küçükse, beklenenin aksine ameliyat sonrası o kadar daha rahat geçer. İlk 1 yaş içindeki çocuklarda ameliyattan 3-4 saat sonra tamamen normale dönülür. Daha büyük çocuklar da 1-2 gün içerisinde normal oyun tempolarına dönerler. Genellikle ameliyattan 3 saat kadar sonra hastalar ilk beslenmelerini takiben evlerine yollanırlar. Hem hastane enfeksiyonu riskini ortadan kaldırmak, hem de ev ortamında çok daha süratle iyileştikleri için, çocuklar kasık fıtığı ameliyatlarından sonra hastanede geceletilmezler. Bu uygulama, ülkemizdeki çocuk cerrahisi uzmanlarınca da yaklaşık 30 yıldan bu yana sorunsuz olarak gerçekleştirilmektedir. Çok özel durumlarda hastanede bir gece yatılması gerekli olabilir" dedi.
FITIK TEKRARLAR MI?
’Çocuk fıtık ameliyatı olunca kendini koruyamaz ve fıtık tekrarlar’ biçimindeki düşünce gerçeğe uygun olmadığını belirten Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma hastanesi Çocuk Cerrahi Uzmanı Dr. Ahmet Necip Çiftler, "Bilindiği gibi sağ ve sol olmak üzere iki kasık bölgemiz vardır ve bunlar birbirlerinden bağımsızdırlar. Tek taraflı ameliyatlardan sonra öbür kasıkta fıtık olma ihtimali vardır. Ancak bu bir tekrarlama değil diğer kasıkta yeni gelişmedir. Bu ihtimal erkek çocuklarda daha az, kızlarda ise bir hayli fazladır. Bazı uzmanlar bu sebeple kız çocuklarında baştan iki tarafı birden ameliyat etmeyi tercih etmektedir. Ameliyat olan tarafta fıtığın tekrarlaması ihtimali ise ehil ellerde sıfıra yakındır. Kasık bağı, yada çocuğu iyi besleyip, ağlatmadan kasık fıtığını tedavi etmeye çalışmak da yanlış ve tehlikeli bir girişimdir. Çocuklarının ameliyatından ürken aileler bazen bu tür yanlış yaklaşımlara başvurabilmektedir. Ne yazık ki kasıktaki periton kesesi dışarıdan baskı ile yapışmamaktadır. Fıtığın nedeni zorlanma olmadığı için, iyileşip, fıtığın çıktığı bölgeyi kapatacak bir mekanizma da yoktur. Kasık bağı iyileşmeyi sağlamadığı gibi, fıtığın boğulmasını da engelleyemez. Ailelerin çocuklarında fıtıktan şüphelendikleri zaman yapmaları gereken bir çocuk cerrahisi uzmanına müracaat etmeleridir" dedi.