CİLT LEKELERİ Nedir?

Cilt Lekeleri

Ciltteki renk değişiklikleri “cilt lekeleri” olarak adlandırılır. Cilt lekeleri, deriden daha açık ve daha koyu olmak üzere iki şekilde görülür. Cilt lekeleri, hem kadın hem erkeklerde en yaygın görülen cilt rahatsızlıklardan biridir. Cilt lekelerinin birçoğu özellikle yanak, alın ve çeneye yerleşir, yüze daha mat ve pürüzlü bir görüntü verirler. Bunun dışında vücutta, sırt, göğüs ve el üstünde de çıkabilirler.

Cilt lekeleri yaşamımızı tehdit etmemekle birlikte bir takım kozmetik problemlere sebep olabilir, hatta bazı kişilerin sosyal yaşamını da etkileyebilen bir takım psikolojik problemlere yol açabilir.

Sık Karşılaşılan Cilt Lekeleri

1. Malezma (Gebelik Lekeleri)
Malezma türü lekeler genellikle kadınlarda yüz bölgesinde gebelik sonrası ya da doğum kontrol hapı kullanımıyla ortaya çıkarlar. Malezma daha çok ten rengi koyu kişilerde ortaya çıkar.Bu tip lekelere halk arasında “gebelik lekesi” adı da verilmektedir. Daha seyrek de olsa gebelik geçirmemiş ya da doğum kontrol hapı da kullanmayan kadınlarda da görülebilir.

Bu tip lekelere erkeklerde çok nadir rastlanması ve gebelikte yüksek miktarda salınan kadınlık hormonu olarak da adlandırılan östrojenin bu lekelere yatkınlık yarattığını düşündürmektedir.

Malezma, genellikle üst dudak yanaklar ve alın gibi güneşe açık bölgelerde gözlenir.Deriden koyu renkli düzensiz sinirli deriden kabarık olmayan lekeler seklinde kendini gösterir. Lekeler genellikle yaz aylarında ve güneş odası sonrasında koyulaşma eğilimi gösterir.

Bu sebeple malezmali hastaların sürekli geniş spektrumlu güneşten koruyucu kullanmaları ve güneş odası benzeri yapay ışık kaynaklarından uzak durmaları gerekir.

Malezma Tedavisi

Glikolik asit, laktik asit ve salisilik asit gibi peeling ajanlarıyla, dermatoloji ofisinde, uygun konsantrasyonlarla, 1- 4 hafta aralıklarla uygulanacak kimyasal peeling işlemi büyük fayda sağlar. Bunun yanında hidrokinon, azeleik asit, kojik asit, tretionin melasmada kullanılan baslıca ilaçlardır.

Unutulmamalıdır ki, malezma tedavisinin basarîsi dermatolog ile hastanın uyumlu ve sabırlı işbirliğine bağlıdır.

2. Et Benleri

Et benleri tip dilinde skin tas veya acrochordons olarak bilinmektedir.Et benleri en çok orta yaslı ve yaslı kişilerde görülmektedirler. Şişmanlık, hamilelik, menopoz ve hormon hastalıkları et benlerinin çoğalmasına sebep olabilirler.

Et benleri en çok boyun, koltuk altı, üst gövde ve göz çevresinde ortaya çıkarlar. Ağrısız oluşumlardır ve zamanla büyüyebilir ve çoğalabilirler. Nadiren et benleri tahriş olup renkleri koyulaşabilir ve ağrılı hale gelebilirler. Tek veya çok sayıda 1–3 mm çaplı ten veya kahve renkli, yumuşak ve saplı oluşumlardır.

Son yıllarda yapılan araştırmalarda et benlerinde %80 Humsan papilloma virüs tespit edilmiştir. Et benleri çok fazla sayıda ve yaygınsa, hastada bağırsak polipleri ve hormon bozukluğu araştırılmalıdır.

Et beni tedavsi:

Radyofrekans
Kryoterapi ( buz tedavisi )
Cerrahi
olarak kolayca ve ağrısız şekilde kolayca tedavi edilebilirler.

3. Cilt Benleri:

Ciltteki benlerin ise gelişim nedeni bilinmemekle beraber, bu benlerin sayısı genellikle kalıtsal olarak belirlenir ve birkaç taneden düzinelerceye varabilir. Genellikle erken çocukluk yaşlarında ortaya çıkmaya başlarlar ve ergenlik çağında sayıları hızla artar. İlk önce küçük yassı noktalar şeklinde ortaya çıkarlar, daha sonra çapları büyüyebilir. Yıllar geçtikçe kabarıklaşabilecekleri gibi düz de kalabilirler. Benlerin yüzeyi pürüzsüz, pürtüklü, hatta böğürtlen benzeri olabilir, üzerlerinde kalın koyu renkli kıllar bulunabilir. Renkleri ise et renginden daha koyu renklere kadar uzanan bir çeşitlilik gösterebilir.

Çok sayıda ben olması melanom gelişme riskini arttıra. Özellikle 75′in üzerinde beni olan kişiler melanom açısından sıkı takip edilmelidirler. Ayrıca açık ten rengine sahip olmak, ailede melanom bulunması, uzun yıllar güneşte kalmak riski arttıran faktörlerdir.

4. Şarap Lekesi

Doğum lekesi yeni doğanların %25 ‘ inde görülebilen damarsal bir anomalidir. En sık olarak ensede ve göz kapağında ortaya çıkar. Bu bölgedeki doğum lekesi genellikle okul çağına kadar kaybolur. Sağlık açısından herhangi bir risk taşımazlar.

Şarap lekesi 1000 çocuktan 3’ünde görülür. Genellikle doğumda veya hemen sonra ortaya çıkar. Şarap lekesi pembe veya koyu mor renkte olabilir. Sıklıkla tek taraflı ortaya çıkar. En çok boyun ve yüzde görülür. Ancak vücutta da ortaya çıkabilir.

Zamanla renkte koyulaşmalar ve deride kalınlaşmalar olabilir.Bu tür doğum lekesinin çarpma veya vurma ile deride kanama riski vardır. Şarap lekesi olanlarda mutlaka göz ve nörolojik muayene gereklidir. Çünkü göz ve beyinle ilgili problemler olabilir.

Şarap Lekesi Tedavisi

Şarap lekeleri lazer tedavisi ile giderilebilir. Bu konudaki en etkin lazer flashlamp pulsed dye lazer’dir. Bazı vakalarda İntense pulsed light (IPL) etkili bulunmuştur

5. Seboreik Keratoz ( Yaşlılık Beni )

Seboreik keratoz selim yapıda derinin üst tabakasına ait oluşumlardır. Seboreik kertoz oluşmasında genetik eğilim söz konusudur. Orta yas ve yaslılarda en çok görülen deri değişikliklerinden biridir.

Seboreik keratoz ismi oluşumun yağlı görünümünden ve deride yağ kanallarının en sık görüldüğü bölgelerde ortaya çıkmasından dolayı verilmiştir.

Seboreik keratoz deri benlerine benzer. Başlangıçta küçük, çok sayıda ten veya sâri renkli oluşumlardır. Zamanla kahverengi veya siyah renge dönüşür, yüzeyi karnabahar görünümlüdür.

Seboreik keratoz özellikle yüz, omuz, göğüs ve sırtta ortaya çıkar. Göğüs altı gibi özellikle derinin sürtünen alanlarında yoğunlaşırlar.

Seboreik keratozun tanısı dermatoskopla konmalıdır. Çünkü bir dermatoloji uzmanı bile bazen deri benleri ile seboreik keratozu karistirabilir.

Seboreik Keratoz Tedavisi

Selim oluşum olmaları nedeniyle tedavisi daha çok kozmetik amaçlıdır.

6. Lentigo ( Karaciğer Lekesi, Yaşlılık Lekesi)

Lentigo çillerle karısan bir deri renk bozukluğu hastalığıdır. Lentigo her yasta görülebilir. Lentigo çilden daha koyu renkli ve büyüktür. Yaz kış deride kalır. Yaz aylarında rengi koyulaşır. Lentigonun çeşitleri vardır. An sik görülen solar lentigodur. Karaciğer lekesi olarak da bilinir. Özellikle açık tenli kişilerde güneşe maruz kalan deri alanlarında görülür.

sırtı, yüz, omuz, sırt ve göğüs ön yüzde ortaya çıkar. Değişik boyutlarda net sinirli kahverengi lekeler seklindedirler. El sırtında ortaya çıkanlar yaslılık lekeleri olarak adlandırılır.

Özellikle akut güneş yanıklarından sonra, sırt, omuz ve gövdede derinin soyulmasını takiben lentigolar yaygın bir şekilde deride belirebilir.

Lentigo Tedavisi

Lentigolar kansere dönüşmez. Tedavileri estetik amaçlarla yapılır.

7. Çiller

Çiller (a.k.a. ephelides), daha çok açık tenli ve kızıl saçlı, mavi, yeşil ya da ela göz renkleri olan kimselerde görülen küçük kahverengi lekelerdir.

Hayatın erken aşamalarında ortaya çıkarlar ve yazın çoğalıp kışın hafiflerler. 40-45 yaşlarından sonra genellikle kaybolurlar.

Güneşe maruz kalmış bölgelerde oluşurlar: Yüz, eller, göğüs ve sırt gibi. Bu kahverengi lekeler cilt tarafından üretilen bir pigment olan melaninin birikmesinden kaynaklanır. Vücutta var olan melaninin miktarı bireylerin cilt renklerinin tonunu belirler. Güneşe maruz kalındığında cilt UV ışınlarından gelebilecek zararı azaltabilmek için, reaksiyon olarak, daha fazla melanin üretir. Bu da melanin birikimine, dolayısıyla çil oluşumuna neden olur.
Cildinizde renk farklılıklarının oluşmasını istemiyorsanız alınabilecek en etkili önlem güneşten korunmaktır. Böylece vücudunuzun kendini korumak için cilde “melanin üret” komutunu vermesine gerek kalmaz.

Çiller, yaş lekeleri (lentigines) ile benzerlik gösterebilir. Ancak yaş lekeleri hayatın ileri safhalarında ortaya çıkar ve her tür ciltte oluşabilir.