Champix sigarayı gerçekten bıraktırabiliyor mu?

Nikotin ihtiyacını ortadan kaldırarak sigarayı bıraktırdığı iddia edilen Champix için uzmanlar bir yıl içinde yüzde 40 oranında başarı sağlandığını belirtiyor. Türkiye’de 165 YTL’ye satılacak olan ilacın bilinen tek yan etkisi bulantı.

ABD’de 4 bin kişinin üzerinde yapılan araştırmada 3 ay sonrası başarı oranı yüzde 65 olan CHAMPIX adlı ilaç Türkiye’de de çıkıyor. İlacın tedavisi 8-12 hafta sürüyor. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları bölümünden Prof. Dr. Zeki Kılıçarslan, Doç. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu ve Sigarayla Savaşanlar Derneği Başkanı Selçuk Alagöz Champix’in gerçekte ne kadar fayda sağlayıp sağlamadığını bize anlattı.

BAŞARILI AMA MUCİZE DEĞİL
Prof. Dr. Zeki Kılıçarslan (İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi):
Champix beyindeki nikotin reseptörlerine bağlanan, nikotin reseptörlerini kısmen bloke eden bir ilaç. Diğer ilaçlar nikotini giderek azalan dozda vererek sigarayı bıraktırırken bu ilaç nikotin ihtiyacını ortadan kaldırıyor. Ama bu ilaca da mucize olarak bakmamak gerekir. Diğer ilaçlara göre daha başarılı ama sorunu tümüyle ortadan kaldıran bir ilaç değil.

BİR YILLIK BAŞARI ORANI ÖNEMLİ
Bu ilaçla ilgili bizim bir çalışmamız yok. Ama yurtdışında Champix’in başarı oranı yüzde 40’larda. İlk başlama oranı yüzde 65 olarak söyleniyor ama gerçek oranlar bir yıllık oranlardır. Kişi sigarayı bırakıyor ama bir ya da üç ay sonra başlayabiliyor. Diğer ilaçlarda ise bir yıllık başarı oranları yüzde 25’lerde. Champix’in diğer ilaçlara göre bir üstünlüğü var ama bu da çok yüksek bir oran değil tabii.

Sigarayı bırakmada elbette kişinin kararlığı önemli. Hangi ilacı kullanırsa kullansın kişinin ‘bırakacağım demesi’, istemesi önemli. İlacın yan etkisi ise bulantı. Kişinin ilacı bırakmasına neden olacak kadar değil ama rahatsız edici olabiliyor tabii.

SOSYAL GÜVENLİK KISMEN KARŞILAMALI MI?
Fiyatı diğer ilaçlardan biraz daha yüksek. Örneğin Türkiye’de 165 YTL’ye satılacak. Şu sıralarda Sosyal Güvenlik Kurumu bunu kısmen karşılamalı mı konusu tartışılıyor. Ancak şu anda öyle bir durum yok. Kısmen karşılanmasını teşvik etmeli miyiz? Belli bir oranda karşılanabilir diye görüşler var. Ben de o görüşteyim.

NİKOTİN İHTİYACINI ORTADAN KALDIRIYOR
Doç. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu (İstanbul Tıp Fakültesi):
Bugüne kadar sigarayı bıraktırmayla ilgili ilaçların çoğu sigaranın beyinde yaptığı etkiyi taklit ediyordu. Champix ise beyinde nikotinin bağlandığı yerlere bağlanarak bundan sonra alınan nikotinin bir daha buraya bağlanmasını engelliyor. 8-12 hafta sonunda beynin nikotine olan ihtiyacı azalıyor. Yani nikotin ihtiyacını ortadan kaldırıyor. Bu sürede doktor desteği ve psikolojik destek alınıyor. Yani ilaç sigaranın bağlandığı nikotin yerlerinin azalması ve ortadan kalkamasını sağlayan bir ilaç ve sigara bıraktırma amacıyla üretilmiş ilk ilaçtır.

İlacın etkisi hemen kendini gösteriyor. Tedaviyi 12 hafta sürdürüyoruz. Birinci ayın sonuda da ilaç etkisini gösterebilir ama hasta zorlanabilir. Bu yüzden tedavi sürecini 8-12 haftaya yayıyoruz. 3 ay sonrası başarı oranları yüzde 65-70’lerde. Bir yıl sonraki başarı oranları ise yüzde 44. Demek ki 3 ay sonunda bırakanların bir kısmı bir sene sonunda tekrar başlayabiliyor. Böyle birşey olduğu zaman da doktor kontrolünde bir kür daha yapıyoruz.

YÜZDE 65’İ SİGARAYI BIRAKTI
İlaç 2006’dan itibaren ABD ve Avrupa’da kullanılmaya başlandı. Bugüne kadar 80 milyon paket reçeteyle satıldı. Araştırmalara baktığımızda, ABD’de 4 binin üzerinde sigara içen insanın yüzde 65’inin sigarayı bıraktıkları gözlemlendi. Birinci yıl sonunda da yüzde 44’e yakın kişiye bıraktırdığı görüldü. Bu ilacın hem klinik deneyimi var hem de saha deneyimi var. Diğer tedavilere baktığımızda bu oran yüzde 25’lerde.

YEMEĞE KATTIĞINIZ ZAMAN İŞE YARAMAZ
Her şey kişinin kendisinin istemesiyle başlıyor tabii. Bu ilacı hastanın yemeğine kattığınız zaman sigarayı bırakamaz. Yani sigara bırakmayı istemeli. Ama elimizdeki verilere göre, doktor desteği olmadan bırakıcağım diyerek sadece kendi isteği ile bırakılan sigara bırakma başarı oranları yüzde 3 ile 5 arasında değişiyor. İlaçsız olarak doktor desteği ile bırakma başarı oranı ise yüzde 7-10. Champix’te ortalama başarı yüzde 44. Yüzde 65’in üzerinde de çalışmalar var. Ama yüzde 40’ın altında bir veri yok.

GÜNDE BİR PAKET SİGARADAN AZA MAL OLUYOR
Günde bir paket sigara içen birisinin bu ilacı almasıyla sigara içmesi arasında bir fark yok. İlacın fiyatı başlangıç seti 165 milyon. Üç aylık süre içerisinde toplamda 400 milyona mal oluyor. Bu da günde bir paket sigara içen birisinin sigaraya üç aylık verdiği paradan daha az.

ÖNEMLİ OLAN KİŞİNİN KENDİSİNİN İSTEMESİ
Selçuk Alagöz (Sigarayla Savaşanlar Derneği Başkanı):
Kişi bırakmak istemediği sürece ilaçlar yüzde bin etkili olsa da fayda etmez. Kişi ‘bırakabilirim’ dediği zaman bu kimyasallar da yardımcı olur. Hatta iradesi güçlü olanlar ilaçsız da bırakabilirler.

BÜTÜN SİGARA YÖNTEMLERİ AYNI TEMELE DAYANIR
Bütün sigarayı bıraktırma yöntemleri aynı temele dayanır. Amaç sigara içerken nikotinin beyne salgıladığı rahatlığı vermek. Kişinin hissettiği rahatlık nikotinden geliyor. Beyne gidiyor, beyin endorfin salgılıyor ve rahatlıyor. Bu yöntemlerin amacı da bu.

İlaçlar da bantlar da aşağı yukarı bütün yöntemler aynı sistem üzerine kurulmuş. Bant, ilaç, terapi hepsinin amacı beynin mutluluk hormonu sağlamasını sağlamak. Birisi biraz daha kolay, birisi daha zor olur…

Türkiye’de sigara içenlerin yarısı sigarayı bırakmak istemiyor, kendine güvenemiyor. ‘Bırakmam lazım’ diyenler de bu konuda bilgisizler. Hangisi daha iyi diye araştırmıyorlar. Tabii maliyetler de söz konusu. Ekonomik durumdan dolayı tercihler farklı olabiliyor.