Canlilarda Biyokimyasal Olaylar

Canlılarda Gerçekleşen Biyokimyasal Olaylar

İster canlı isterse cansız olsun, bir sistemin düzenliliğini sürdürebil­mesi için enerji kullanması zorunludur. Yaşayan her canlı, çeşitli molekülle­rin belirli şekillerde, en ince noktalarına kadar düzenlenmesiyle ortaya çık­mış bir sistemdir. Bu sistemin organizasyon derecesi arttıkça sistem için da­ha çok enerji gereklidir. Canlıların temel yapı birimi olan hücre değişik mo­leküllerin düzenlenmesi sonucu oluşur. Bu moleküllerin büyümesi ve bölünebilmesi için enerji gereklidir. İnsan; çok karmaşık ve ileri düzeyde organi­ze olmuş molekül sistemlerine iyi bir örnektir.

Canlılar; büyük ve karmaşık molekülleri yapmak, bu molekülleri özel yapılar halinde düzenlemek, bu düzenin sürekliliğini sağlamak, yeni kuşak­larda aynı organizasyonu sürdürmek için enerji harcarlar.

Enerji kaynağı olarak kullanılan organik bileşikler

Enerji kaynağı olarak kullanılan organik bileşikler; karbonhidrat, yağ ve protein molekülleridir. Bütün canlılarda, en önemli enerji kaynağı kar­bonhidratlardır. Karbonhidratlar nişasta ve glikojen olarak depolanır. Her iki molekülün temel yapı taşı glikozdur. Çok önemli şeker olan glikoz, canlıla­rın birçoğu tarafından öncelikli olarak kullanılan enerji kaynağıdır. Canlıla­rın enerji kaynağı olarak kullandığı diğer organik molekül ise yağlardır. Eğer hücrede yeterli miktarda karbonhidrat ve yağ yoksa, bu durumda gerek duy­duğu enerjiyi proteinlerden sağlar. Ancak proteinlerin canlılardaki asıl göre­vinin yapısal ve fonksiyonel olduğu unutulmamalıdır. Organik moleküller-deki kimyasal enerji 02’li ve 02’siz olmak üzere iki yolla açığa çıkarılabilir. Açığa çıkan enerji, birçok hayatsal faaliyeti yönlendirmek için kullanılır. Örneğin, glikozun parçalanmasından açığa çıkan enerji, protein sentezine kaynak oluşturur. Kısaca ifade etmek gerekirse hücrede enerji gerektiren olaylarla enerji üreten olaylar yan yana yürür.