Canlı Vericiden Böbrek Nakli

Sevdiklerimizle sağlıklı ve uzun bir hayat sürebilmek için böbrek nakli?

Diyaliz iğneleri, hemodiyalizde saatlerce hareketsiz yatmak, yediğini ve içtiğini hesaplamak, diyalizde baş ağrısı ve halsizlik? Böbrek hastalarının çok özverili bir yaşantı sürerek hayatta kaldıkları mutlaktır. Böbrek nakli sayesinde hem bu sıkıntılı yaşamdan kurtulmak hem de daha sağlıklı ve uzun bir hayat sürmek mümkündür. Diyaliz tedavisinde olan her 10 hastanın 5 yıl sonunda 3 tanesi, 10 yıl sonunda 1 tanesi hayatta kalabilmektedir. Oysaki böbrek nakli sonrası 10 yıl sonunda her 10 hastanın 8 tanesi sevdikleriyle sağlıklı bir hayat sürebilmektedir.

Herkes böbrek nakli olabilir. Olamayacak hastalar çok küçük bir gruptur.

Günümüzde böbrek yetmezliği hastasının uzun ve sağlıklı yaşaması için en başarılı tedavi böbrek naklidir. Hastalar arasında yanlış bir yaklaşım ?ben böbrek nakli için uygun aday olmayabilirim? düşüncesidir. Oysa ki kardiyolog tarafından ameliyat riskini kaldıramayacak kadar ciddi kalp hastalığı tespit edilenler ve kanser hastalığı bulunan hastalar dışında herkes nakil olabilir. Hepatit gibi enfeksiyon hastalıkları bulunan hastaların mikrobik durumu aktif değil ise nakil olabilirler. Tüm gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de sağlık bakanlığı ilk aşama tedavisi olarak hastalara böbrek nakli konusunda bilgi verilmesini ve her hastanın bir organ nakli merkezinde kaydının bulunmasını gerekli görmektedir.

Size böbrek vermek isteyen bir akrabanız varsa canlı böbrek nakli, böyle bir şansınız yok ise kadavra böbrek nakli listesine girmek hakkında ileri bilgi alınız.

Canlıdan böbrek nakli güvenli ve başarılı bir tedavi yöntemidir. Böbrek naklinde önemli olan nakledilen böbreğin uzun yıllar boyunca çalışmasını sağlamaktır.

Böbrek nakli sonrası başarının esas göstergesi nakledilen böbreğin birkaç yıl değil, uzun yıllar çalışmasının sağlanmasıdır. Günümüzde gelinen başarı çizgisinde kadavradan nakil olanların %88?inde, canlıdan nakil olanların %95?inde nakledilen böbrekler birinci yıl sonunda sağlıkla çalışmasını sürdürmektedir. Canlıdan nakil olanlarda beş yıl sonra %80?i diyalizden uzak bir hayat yaşayabilmektedir. Canlıdan böbrek nakli olan hastaların yarısında nakledilen böbrek 25 yıl sonra halen çalışır, kadavradan böbrek nakli olanlarda ise bu süre 10 yıldır.

Nakledilen böbreğin uzun yıllar çalışmasını sağlamak için dikkatli ve tecrübeli bir ekip tarafından takip edilmek büyük önem taşır.

Yakınımdan böbrek alana kadar listede bekleyip de kadavradan böbrek nakli olsam?

Böbrek nakli olması gereken hastalar arasında en çok kadavra böbrek nakli için beklemek yaklaşımı gözlenir. Oysa ki böbrek yetmezliği hastasının uygun böbrek vericisi var ise hemen nakil olabilir ve sağlıklı bir hayata yeni bir başlangıç yapmış olur. Ayrıca önemli olan nakledilen böbreğin uzun yıllar boyunca çalışmasıdır. Canlıdan nakledilen böbrek kadavra nakilde olduğundan çok daha uzun süre çalışmasını korumaktadır. Bu sebeplerle böbrek nakli ihtiyacı olan hastaların ilk önce canlı böbrek nakli olabilmeyi tercih etmeleri akılcı seçenektir.

Canlı böbrek naklini ilk tercih olarak düşünmenin önemli sebeplerini sayacak olursak:

Canlı nakilde sağlıklı bir böbrek nakledilir ve sonuçlar son derece başarılıdır Alıcı ve verici iyice tetkik edilerek en iyi sağlık durumunda kontrollü bir şekilde ameliyat olur. Canlı vericiden böbrek nakli alıcı ve verici değerlendirilerek çok kısa bir sürede (haftalar içerisinde) yapılabilir. Kadavradan organ kazanımı yeterli olmadığından böbrek uygun zamanda çıkmayabilir veya böbrek çıktığında diyalizde geçen uzun yıllar sebebiyle hasta daha yıpranmış olabilir. Canlı böbrek nakli olmak için hiç bir şansı olmayıp kadavra böbrek naklini bekleyen bir kişinin daha hayatı kurtulmuş olur.

En iyisi seçenek, diyalize hiç başlamadan böbrek nakli olmaktır.

Bu sayede böbrek hastaları diyaliz tedavisi altında vücutları hiç yıpranmadan ve ileri sağlık problemleri gelişmeden böbrek nakli olabilirler. Böbrek yetmezliği hastalarında diyalizde geçirilen sürenin kısa olması halinde böbrek nakli sonrası daha sağlıklı ve uzun bir hayat sağlanabildiği görülmektedir. Bu sebeple özellikle canlı vericisi olan hastaların mümkün olan en kısa sürede nakil olması en uygun yaklaşımdır.

Canlıdan böbrek naklinde en önemli sorumluluğumuz hasta olan kişiyi iyileştirmek değil, sağlıklı olan kişiyi hasta etmemektir. Tüm dünyada 50 yılı aşkın bir süredir yakınlarına böbrek bağışlamış yüz binlerce insandan gelen bilgiler ışığında karar verilmektedir.

Günümüzde böbrek nakli vericisine safra kesesi ve apandisit ameliyatından bile daha düşük risklerle ameliyat olma şansı sunulmaktadır. Böbrek bağışlayacak bir kimsenin hipertansiyon ve şeker hastası olmaması gerekir. Bir yakınına böbrek bağışlamak isteyen kişilere kan tetkikleri, idrar tetkikleri, uzman muayenesi ve radyolojik tetkikleri yapılır. Bu tetkikler dikkatle değerlendirilirken ancak sağlıklı olduğu tespit edilen kişiler böbrek vericisi olarak kabul edilir. ?Ben sağlıklıyım ve yakınıma böbrek bağışlamak istiyorum? diyen kimselerden genellikle %40?ı detaylı tetkiklerden geçirildikten sonra böbrek bağışlamak için uygun bulunmaz.

Organ nakli ekibinin öncelikli vicdani sorumluluğu bağışlayıcı kişiye karşıdır.

Hepatit B veya C hastaları böbrek nakli olabilirler

Hepatit B ve C virüsü karaciğerde hasara yol açan virüslerdir. Böbrek nakli sonrası bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar vücudun hepatit virüsüne karşı yürüttüğü savaşı olumsuz etkileyebilir. Bu sebeple kanında fazla miktarda virüs olan veya karaciğerinde ciddi hasar gelişmiş olan diyaliz hastalarına böbrek nakli önerilmez. Ancak sadece hepatit B veya C virüsü olan ve karaciğerde olumsuz etkiler oluşturmayan hastalarda böbrek nakli diyaliz tedavisinde kalmaya göre daha sağlıklı ve uzun bir hayat sağlamaktadır.

Canlıdan böbrek naklinde doku uyumu olmadan nakil yapılabilir.

Canlı böbrek naklinde doku uyumu olmaksızın nakiller Amerika ve Avrupa?da uzun yıllardır yapılmaktadır. Bu nakiller sonrası on yıllık ve daha uzun dönemdeki takip sonuçları doku uyumu olan nakillerle hemen hemen aynıdır.

Vericim var ama kan grubu uyumu yok ise ne yapabilirim?

Size böbrek vermek isteyen yakınınız ile ABO kan grubunuz aynı olmadığı durumda canlı böbrek nakli olmak için merkezimizde kan grubu uyuşmazlığı hali ile nakil ve çapraz böbrek nakli uygulanmaktadır. Kan grubu uyumu olmadan canlıdan nakil yapılmadan önce bazı detaylı değerlendirmelerden geçmeniz gerekmektedir. Çapraz nakil programına girmeniz durumunda ise sizinle aynı durumda olarak bize başvuran ve vericilerin alıcılarla karşılıklı ABO kan grubunun uyduğu çiftler arasında eşzamanlı çapraz (vericilerin diğer alıcıya böbrekleri nakledilerek) böbrek nakli ameliyatı sayesinde iki canlı böbrek nakli aynı zamanda yapılabilir. Kan grubu uyumu olmaması durumunda akılda tutulması gereken bir istisna durum vardır. Bu da, A kan grubunun A2 alt grubu ile 0 kan grubu arasında çok büyük bir immünolojik farklılık olmadığından kan grubu uyumu olan bir durum olarak kabul edilebileceğidir.

Akrabalarınızdan böbrek nakli, bir felaket mi bir coşku mu?

Böbrek almanın böbrek vermekten daha güç olduğu bir durum?

Hastalarla görüşmemizde sıkça rastladığımız bir durum onlara böbrek verecek bir yakınları olduğu halde canlı böbrek nakli olmayı tercih etmemeleridir. Belki de bu yaklaşım bundan on sene önce böbrek naklinin başarı oranları düşükken, sevdiklerini boş yere incitmek istemedikleri için kabul edilebilecek bir yaklaşımdı. Ancak günümüzde canlıdan böbrek nakli %95 başarılı sonuçlar vermektedir. Ayrıca sizi seven kişiler detaylı olarak incelenmekte ve uygun sağlıkta bulunursa böbrek yetmezliğine girme riski artmadan size bu anlamlı hediyeyi sunabilmektedir. Bu konuda elli yılı aşkın bir süredir böbrek bağışlamış olan bir fedakârlar ordusunun değerlendirildiği çalışmalar sonucu ortaya çıkan gerçeklerle karar verilmektedir. Dahası böbrek bağışlayacak kişiye günümüzde laparoskopik (kapalı teknik) ameliyatla böbrek çıkarılmakta ve ameliyat sonrası birkaç gün içerisinde evlerinde olmaları sağlanmaktadır. Tüm bu gerçeklere rağmen sevdiğiniz kişinin, kızınızın, oğlunuzun, kardeşinizin incindiğini görmek çok ağır bir bedel olabilir. Ama sevdikleriniz sizinle sağlıklı ve uzun yıllar bu hayatı paylaşmak istiyorlar ise ve bunun karşılığında yapacakları fedakârlık onları mutlu edecek ise onlardan böbrek almayı kabul etmek felaket olarak değil, bir coşku bir mutluluk olarak görülmelidir. Çünkü onlar da karşılığında çok önemli bir şey kazanacaklar.. SİZİ? Bu karar aşaması hayatta almanın vermekten güç olduğu belki de tek durumdur. Size verilen bu anlamlı hayat paylaşımını reddedip kaçmak yerine savaşmayı seçmeniz durumunda yanınızdayız?

Size böbreğini bağışlamak isteyen yakınınız ile birlikte duygu ve düşüncelerinizi bizimle paylaşmaktan çekinmeyin.

Kaynak: www.florence.com.tr