Burnumuz bir eve benzetilirse; dış kısmı kıkırdaktan yapılmış bir çatıya, içindeki “septum” denilen orta bölüm de bu çatıyı ayakta tutan direğe benzetilebilir.
Genellikle burun tıkanıklıkları, bu orta bölmenin eğriliklerine bağlı olmaktadır. Burnumuz doğumdan itibaren 18 yaşına kadar büyümeye devam etmektedir.
Septum eğrilikleri ya gelişimsel anormallikler ya da sonradan travmaya bağlı olabilmektedir. Burun başlıca nefes alma organıdır. Hava ancak buradan girerse akciğerler, tam kapasite çalışabilirler. Giren havayı ısıtmak, nemlendirmek, tozundan toprağından arındırmak hep burnun görevidir.
Ağız daha büyük olmasına rağmen bunları yapamaz, yapmak zorunda kalırsa da problemler çıkar. Burun görevlerini yaparken içini döşeyen solunum zarından, bezeler tarafından salınan salgıdan ve yanlarda yer alan “konka” denilen yapılardan yararlanır. Septum eğrilikleri dışında bu konka ve çatıyı oluşturan kıkırdak yapının anormallikleri de burnu tıkayabilir.
Irksal özelliklere de bağlı olan burun gelişimsel bozukluklarında septum eğrilikleri ancak cerrahi ile düzeltilebilir. Septum eğriliklerine tıp dilinde “deviasyon” demekteyiz. Deviasyon ameliyatları hem lokal hem genel anestezi altında yapılabilir. Burun yapı olarak oldukça iyi uyuşan bir organdır ve lokal anestezi ile hastanın ciddi bir ağrı problemi olmadan operasyon gerçekleşebilir.
Septum yani orta bölme kıkırdak ve kemikten oluşmuştur. Eğrilikler her iki kısımda da olabilir. Bugünkü modern septum cerrahisinde eğrilikler kabil olduğunca düzeltilirken burun desteğini bozmamak hedeflenir. Bunun anlamı eğri yapıların düzeltilip, gerekirse tekrar yerine yerleştirilmesidir. Yani orta bölme tam anlamı ile onarılmakta, yok edilmeğe çalışılmamaktadır. Bazen orta bölme eğrilikleri yanında konkalarda da kalıcı şişlik vardır. Bu durumda aynı anda onlara da müdahale edilerek uygun cerrahi işlemler yapılır.
Operasyonun sonunda burun için tamponlar yerleştirilerek onarılan septum desteklenir ve kanama önlenir. Ortalama 2 gün tamponlar burunda tutulur ve sonunda çekilir. Tamponlu burunda baskı hissi ve ağrılar ağrı kesici ve ödem çözücüler ile hafifletilmeye çalışılır. 1 hafta süre ile antibiyotik kullanılarak oluşabilecek enfeksiyonlara engel olunur. Tampona rağmen sızıntı şeklinde kanama hafif derecede olmak koşuluyla normaldir. Ağız açık solumağa kısmen engel olmak için de hava deliği bulunan yumuşak burun tamponları modern cerrahi de kullanılmaktadır. Tamponların alımını takiben yaklaşık 1 haftada burun içinin iyileşme si tamamlanır. Bu dönemde de burnun aşırı kurumasına engelolmak için fizyolojik serumlar kullanılabilir.
Burun dış görünümünün bozukluğu ile orta bölmenin eğrilikleri her zaman birbirine paralel değildir. Yani dışı oldukça düzgün olduğu halde aşırı derecede septum eğriliği olanlar olduğu gibi tersi de doğrudur. Burun dış kısmının estetiği düzeltilirken hava yollarının kapanmamasına özen gösterilmelidir. Bazen aşırı abartılı burun estetiği olanlarda fizyoloji bozulabilmekte ve harika görünüm altında fonksiyonlarını yapamayan bir burunla karşılaşılabilmektedir. Bugünün modern tıp anlayışı; fonksiyonları tam ve estetiği tabii olan bir burnu hedeflemektedir.
* Polip
– Burun iç zarında kabarcıklar ve şişlikler oluşması halidir. Bu durum genellikle çocuklarda görülür.
Belirtileri:
– Burundan soluk almada ve konuşmada güçlük.
Tedavi:
– Cerrahi müdahale ile polipin alınması gerekir.