BRONŞİT
Nefes aldığımızda, hava; burundan soluk borusuna oradan da akciğerlere geçer. Soluk borusu, akciğerlere giden iki kola ayrılır. Bu kolların her birine bronş denir. Bu bronşların, çeşitli sebeplere bağlı olarak iltihaplanmasına bronşit denir. Bronşit, akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılır. Şimdi bunları ayrı ayrı inceleyelim.
AKUT BRONŞİT
Soğuk algınlığından sonra görülen, yaygın ve bulaşıcı bir hastalık olup, bronşlarda şişme ve balgam artışı şeklinde kendini belli eder. Sebebi, sıklıkla solunum yollarının üst bölgesine yerleşen bakteri ya da virüstür. Çocuklarda görülme ihitmali fazladır.
AKUT BRONŞİTİN NEDENLERİ
Akut bronşitin en büyük nedeni virüslerdir. Vücut direnci düşerse bu virüsler iltihaba neden olurlar. Bronşlara zarar verirler. Bronşlar da bu duruma tepki vererek ,şişer ve balgam üretirler.
Grip ve nezle gibi soğuk algınlığından sonra da bu durumla karşılaşılabilir. Soğuk havalar, bu hastalıkların ortaya çıkmasında en önemli faktördür. Buna bir de ağızdan nefes almak eklenirse hava yeterince ısıtılamaz ve bronşit riskini arttırır. Sigara kullanmak ya da dumanına maruz kalmak, iltihaba neden olur ve bronşit gelişebilir.Çevresel faktörler de önemli bir etkendir. Fabrika dumanları, ani ısı değişiklikleri, çok kuru ya da çok nemli
havalar bronşiti tetikleyebilir.
AKUT BRONŞİTİN BELİRTİLERİ
Hastalığın belirtisi öksürük ve öksürük sonrası gelen balgamdır. Şiddetli ve inatçı bir öksürük vardır. Öksürükle birlikte, iltihabın neden olduğu ağrı, göğüs bölgesinde daha şiddetli bir şekilde hissedilir. Ayrıca öksürük, hastalığın bulaşmasına neden olur. Havadan, hastalığın bulaşması gerçekleşir.
Balgam ise hastalık ilerledikçe, daha da fazlalaşır. Ayrıca hafif ateş, titreme, boğaz ve kaslarda ağrı hastalığın diğer belirtilerindendir. Hastalık ilerledikçe zatürreye yol açabilir.
BRONŞİT TANISI NASIL KONUR? (KRONİK VE AKUT)
Yapılan fizik muayene ve tetkiklerle bronşit tanısı konur. Diğer solunum yolu hastalıklarından ayırt etmek ve kesin tanı koymak için, akciğer filmi çekilir. Hastanın boğazından kültür alınır ve gerekli kan tahlilleri yapılır.
AKUT BRONŞİT TEDAVİSİ
Tedavide kullanılan ilaçlar, hastalığın belirtilerini ortadan kaldırmaya yöneliktir. Ateş düşürücüler, öksürük şurupları, ağrı kesiciler kullanılır. Balgamı kolay bir şekilde çıkarmak için, buna yönelik ilaçlar hastaya önerilir. Tedavinin fayda sağlaması için, sigarayı mutlaka bırakmak gerekir.
Antibiyotik tedavisi virüslere etki etmez. Dolayısıyla bronşit tedavisinde kullanılmaz. Fakat virüs yanında, bakteri de boğazda hastalığa neden olduğundan, antibiyotik kimi doktorlar tarafından hastalara önerilir.
KRONİK BRONŞİT
Hava kirliliği olan şehirlerde oturanlarda ve sigara içenlerde, kronik bronşit sık görülür. Yapılan çalışmalar,40-60 yaş arasındaki erkeklerin dörtte birinden fazlasında bu hastalığın görüldüğünü göstermektedir. Birbirini izleyen en az iki yıl içinde, en az birbirini takip eden üç ay süren ve balga çıkarmayla birlikte görülen öksürük, kronik bronşit olarak tanımlanmaktadır.
KRONİK BRONŞİTE NEDEN OLAN FAKTÖRLER
1. Sigara ; Kronik bronşit oluşumunun en büyük sebebidir. Günde 20 sigaradan fazla içenlerde, bu hastalığın gelişme ihtimali çok fazladır. Bronşlarda, mukus yapımını arttırır.
2. Hava kirliliği ; Sigara gibi, havanın kirli olması da bronşlarda mukus salgısını arttırır. Dumanlı havalarda, kükürtdioksitin fazla olduğu bölgelerde, bronşit riski artmaktadır.
3. Bunların dışında nemli yerler, tozlu ortamlar, kötü hava koşulları, solunum yollarında ortaya çıkan hastalıklar kronik bronşite neden olmaktadır.
KRONİK BRONŞİTİN BELİRTİLERİ
Hastalığın en çok görülen ve en önemli belirtisi uzun süren öksürük ve balgam çıkarmadır. Geceleri çok rahatsız edici bir öksürük vardır. Hastayı uykusundan uyandırır. Bronşlar daralmıştır. Hafif bir fiziksel aktivite sırasında bile, nefes almada güçlük çekilir. Hasta, çabuk yorulur. Nefes alıp verirken, kişinin solunumu hırıltılıdır. Yani sesli soluk alıp verir. Kronik bronşitte, ateş yükselmesine pek rastlanmaz.
KRONİK BRONŞİTİN TEDAVİSİ
Tedavinin ilk şartı sigaranın bırakılmasıdır. Sigarayı bırakınca, hastanın öksürmesinde ve balgam çıkarmasında azalma görülür. Hastanın, nefes alıp vermesinde belirgin bir değişiklik vardır. Kişi, çok daha rahat bir yaşam sürer.
Solunum yollarına yerleşen bakteri ve virüsleri yok etmek için ilaç tedavisi uygulanır. Bu tedavinin doğru uygulanması için, hastanın boğaz ya da balgam kültürü yapılır ve o mikroba uygun ilaç verilir.
Kirli havayı solumanın, bronşite neden olan bir faktör olduğunu belirtmiştik. Bronşiti olan kişilerin, imkanı varsa kışın, dumanın fazla olduğu zamanlarda, daha ılık ve temiz ortamlarda yaşamaları hastanın şikayetlerini azaltır.
Yapılan solunum egzersizleri ile hastanın daha rahat nefes alıp vermesi amaçlanır. Bu yöntem, fizyoterapistler tarafından kullanılır.Gerekirse hastaya oksijen tedavisi uygulanır.
Hastayı eğitmek, hastalığı hakkında bilgilendirmek de tedavinin bir parçasıdır. Bu şekilde hasta nasıl davranacağını bilir ve bronşitle yaşamaya alışır. Hastanın psikolojisini olumlu yönde etkiler.
