Türkiye’de İstanbul Şişli Etfal Hastanesi 1. Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Florence Nightingale Ortopedi ve Travmatoloji Ekibi’nden Doç. Dr. Metin Küçükkaya; ‘ilizarov’ adı verilen boy uzatma yöntemlerini en fazla uygulayan doktorlar arasında bulunuyor. Boy uzatmak için kullanılan ‘ilizarov’ adlı cihaz, kısa boylu insanlar için adeta bir mucize niteliğinde. Ameliyatla birkaç ay süre ile kemiğe bağlanan bu cihaz, kol ve bacakları uzatıp, cücelikten kurtarıyor…
Bakın bakalım Doç. Dr. Metin Küçükkaya, boy uzatma ameliyatlarındaki son teknikler hakkında neler söylemiş..
Boy uzatma ameliyatları kimlere uygulanabiliyor?
‘İlizarov’ aslında ortopedi ve travmatolojide çok yaygın kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemin uygulama alanlarından biri, boy uzatmadır. Ancak, aynı zamanda normal kırıkların tedavisinde, bacak eşitsizliklerinde, kaynamayan kırıklarda, kemik enfeksiyonlarında ve çeşitli nedenlerle kemiğin kaybolduğu durumlarda da uygulanıyor. Kol ve bacaklardaki bütün şekil bozukluklarına tatbik edilebiliyor.
Boy uzatmada en zor uygulama alanı cücelikmidir?
‘İlizarov’ aslında teknik olarak uzmanlık gerektiren bir yöntemdir. Bunların içinde en zor uygulama alanı; ayak şekli bozukluklarıdır. Yani; doğumsal ya da sonradan kazalar sonucu oluşan, özellikle de yanıklar gibi durumlarda ortaya çıkan ayak deformasyonları. İlizarov yönteminin en kolay uygulama alanı; kırıkların tedavisidir. İkinci kolay uygulama alanı olarak ise ‘boy uzatma’ gelir. Boy uzatmada, uzatılan kemik sayısı arttıkça, yani, aynı bacakta uzatma miktarı arttıkça, karşılaşılan sorunlar da artar.
Boy uzatma ve bacak uzatmak için hangi teknikleriniz var?
Şu anda üç farklı teknik kullanılıyor. Sadece dışarıdan cihaz takarak bacağını uzattığımız hastalar var. Kemiğinde enfeksiyonu bulunan, deformasyonu olan, kemiğin içine çivi koyamayacağımız durumlar için bu yöntemi tercih ediyoruz. İkinci teknik; kemiğin içine çivi yerleştirerek, onun üzerinden cihazla uzatmak veya bizim geliştirdiğimiz çok daha güvenli olan yeni bir teknik de cihazla uzatma yaptıktan sonra dokuları koruyan plak uygulaması. Bu yöntemi, sorun olmayan uyluk ve kaval kemiği uzatmalarında tercih ediyoruz. Boy uzatma yönteminin avantajı; dışarıda cihazın çok daha kısa süre kalması, böylece çok daha konforlu bir tedavi sağlıyor olması. Üçüncü teknik ise bacağın içine kendiliğinden uzayabilen çivi yerleştirmek. Ancak pahalılığı ve güvenilirliğinin sınırlı olması nedeniyle, az sayıda hastada kullanılabiliyor.
Estetik tedavi ne kadar sürüyor, boy uzarken hastaların sürekli yatması mı gerekiyor?
Bir santimetre kemik uzunluğu elde etmek için tedavi süresi 30 ile n0 gün arasında değişiyor. Hastanın boyu 5 santim uzayacaksa, 150 günlük bir tedavi süreci gerektiriyor. Boy aslında 50 günde uzuyor. Ancak, kemiğin tam olarak iyileşmesi için 150 gün gerekiyor. Bu süre içinde hastalar doktor takibine alınıyor. Bacaklarında kullanılan tekniğe göre değişen sürelerde cihaz taşımaları gerekiyor. Ancak bu şekilde yataklı tedaviye gerek kalmadan, bol bol hareket etmelerini, hatta yürümelerini tavsiye ediyoruz.
En fazla kaç santim uzama sağlanıyor?
35 santimle; dünyada bildiğimiz en uzun kemik uzatma yöntemini gerçekleştirdik. Tümörlü dokuyu çıkartarak, kalan boşluğu 35 santim kemik uzatarak doldurduk. Ancak bu yöntem her zaman uygulanamıyor. Özellikle iki bacakta uzatma yapılması gerektiğinde, en fazla 10-12 santim tek seferde uzatabiliyoruz. Bu bazı hastalar için yeterli olmadığında, tedavi birkaç aşamada tekrarlanabiliyor. Toplam uzunluk miktarı; çocukluktan itibaren tedaviye başlandığında, n0 santime kadar ulaşabiliyor.
Boy uzatmada ne gibi riskler var?
Bütün hastalara imzalattığımız bir formumuz bulunuyor. Bu formda bütün riskleri anlatıyoruz. Her uygulamadan önce bir saat hastayı bilgilendiriyoruz. Ayrıca, hastalar birbirlerini görerek uygulama hakkında bilgi alabiliyorlar. Risklerin hangileriyle mutlaka karşılaşacaklarını ya da hangileriyle karşılaşma olasılıkları bulunduğunu açıklıyoruz. Çünkü tedaviyi yarım bırakma durumu; başarısızlık anlamına geliyor. Tel diplerinde enfeksiyon, eklemlerde hareket kısıtlığı yaşanması, ağrı olabiliyor. Ancak bunların hiçbiri kalıcı problem yaratmıyor ve tedavinin başarısını engellemiyor.
