Boks karşılaşmaları “raund” adı verilen devreler üzerinden oynanır. Amatör karşılaşmalar 2′şer dakikalık 5 raund üzerinden oynanır, raundların arasında 1′er dakikalık süre vardır.
Profesyonel boks şampiyonalarında ise 3′er dakikalık 15 raund bulunur. Bazı Avrupa ülkelerinde ise son zamanlarda 12 raund limiti konmuştur.
Boks müsabakaları, uzman doktorlar gözetiminde yapılır. Görevli doktor, boksörlerin durumunu tıbbi açıdan dikkatle izler ve müsabaka süresince yerinden ayrılmaz.
Boksörler dişlik, başlık ve belden aşağı yapılacak vuruşlardan korunmak amacıyla koki kullanmak zorundadırlar.
Boks yarışmalarına katılan boksörün rakibi de kendisiyle aynı kiloda olmalıdır. Boksörler kilolarına göre sıkletlere ayrılırlar. Sıklet, vücut çıplak iken kantarın gösterdiği ağırlıktır.
Her sıkletteki boksörler şampiyonanın veya turnuvanın ilk günü, sabah saat 08.00-10.00 arasında takip eden müsabaka günlerinde de yalnız o gün maçı olanlar aynı işlem için saat 08.00-09.00 arasında tartılırlar. Resmi tartıdan önce bütün müsabıklar tıbbi kontrolden geçerler.
Resmi veya özel amatör boks müsabakaları yıl esasına göre belirlenmiştir. Dört kategori üzerinden yapılır.
Bu kategoriler;
1- Minikler: 11-12, 13-14 yaş grubu,
2- Yıldızlar: 15-16 yaşındakiler,
3- Gençler: 17-18 yaşındakiler,
4- Büyükler: 17-34 yaşındakiler.
Gençler kategorisinde yer alan bir boksör isterse büyükler kategorisindeki yarışmalara katılabilir. Fakat bu geçiş sadece gençler-büyükler kategorisi için geçerlidir. Boksörlerin azami yaş sınırı 34′dür.
Boks karşılaşmalarındaki başlıca hareketler; atak, savunma, karşı atak ya da yapılan karşı vuruşlardır.
Başlıca vuruşlar; direk, kroşe, aparkat (upper-cut) ve swing şeklindedir. Savunma ellerle, bel, omuz, vücut ve ayaklarla yapılır. Biomekanik savunma ise, boksörün savunmadan sonra yene atak yapacak şekilde hazır olmasıdır. Rakibin vuruşlarını bloke, parat veya sağa – sola eğilerek eskiv yapma suretiyle vuruşlardan kaçmaktır. Gard, savunmada ve hücumda dengeyi tam ve rahat sağlayacak bir duruş şeklidir.
Boksta üç tür gard pozisyonu vardır:
A) Düz Gard: Düz cephe, genellikle yeni öğrenenlerde vuruş yaparken,
B) Sol Gard: Sol kol ilerde tutularak,
C) Sağ Gard: Sağ kol ilerde tutularak yapılır.
Boksta dört temel vuruş vardır:
A) Sol Direk: Bu vuruşlarda vücut hafifçe sağ ve sola yatarak direk atılır. Bu vuruşlarda baş, daima omuz ve kollar arasında, gözler rakibin yüzüne bakacak durumdadır.
B) Sol Kroşe: Sol ayağın sağ omuzun hafifçe önüne alınarak, sol omuzun ve ayağın sağa ani dönmesi ile; yani kol dirsekten 45-90 derecelik açıklıkta iken ayak, kalça ve omuzdan vücudun döndürülmesiyle vuruş yapılır ve geri çekilir. Ağırlık merkezi vuruş anında sol ayaktadır. Sonra sağ ayağa geçer. (Sağ kroşe bunun tersidir.)
C) Aparkat (Upper-cut): Kroşe vuruşunun aşağıdan yukarı doğru uygulanan bir şeklidir. Biri yere paralel, diğeri yukarı dikey olarak vurulur. Aparkat, kullanma fırsatı nadir olan, fakat hedefi bulduğu anda çok etkili bir vuruştur. Özellikle rakip hücum anında iken yapılan kontrol vuruşlarıdır. Bu tür vuruşlar, rakibin atak yaptığı sırada ve kısa mesafede yapılır.
D) Swing: Bu vuruşlar kroşelerin uzatılmış şeklidir. Devamlı hareketlerle rakibi şuursuz bir hücuma zorlamak ve hemen kontraataklara geçmek üzere yapılır.
Nizami vuruşlar, elin (yumruk) sıkılmış vaziyette mafsal kısmı ile bloke ve parat edilmeksizin gövdenin veya başın ön tarafına doğrudan doğruya yapılanlardır.
Boks müsabakaları, ringde bir orta beş yan hakem ile yönetilir.
Orta hakemin ilk ve en önemli görevi boksörün sağlığını korumaktır. Amatör boksun profesyonel bokstan farkı da budur.
Boks karşılaşmalarında orta hakemler, üç çeşit komut kullanırlar:
a) Break: Kapanmış ve tutma pozisyonunda iken bir adım geri çekilme,
b) Stop: Müsabakayı durdurmak için verilen komut,
c) Boks: Müsabakanın başlaması için verilen komut.
Boks müsabakalarında sonucu belirleyen kararlar şunlardır:
a) Puan (sayı) ile; müsabakanın bitiminde en fazla puana sahip olan boksör karşılaşmayı kazanır.
b) Abondene ile; boksörlerden birinin kendi isteği veya antrenörü tarafından kendi adına müsabakadan çekilmeyi kabul etmesi, abondene ile yenik sayılmasına neden olur.
c) Diskalifiye ile; yürürlükteki kuralların ihlali halinde, orta hakem tarafından verilen üç ihtar sonucu veya doğrudan doğruya, her iki boksör veya biri diskalifiye edilebilir.
d) Orta hakem kararı ile;
1- Teknik zayıflık, boksörlerden biri devamlı vuruş alıyorsa ve müsabakaya devam edemeyecek durumda ise orta hakem müsabakayı durdurur.
2- Müsabaka sırasında boksörlerden birinin kafa kısmında almış olduğu vuruştan dolayı Knock-Out olmaması fakat savunmasız kaldığına ve müsabakaya devam edemeyeceğine orta hakem kanaat ettiğinde müsabakayı RSC-H kararı ile tatil eder.
3- Yaralanma sonucu müsabakaya devam edecek durumda olmayan boksörü için orta hakem tarafından müsabaka tatil edilir.
4- Bir boksörün müsabaka esnasında aynı raund içinde üç kez, müsabaka devamında dört kez “Down” alması nedeniyle 8′e kadar sayılırsa, rakibine saydıran vuruşları yapan boksör lehine, orta hakem müsabakayı tatil eder ve sonucu RSC, RSC-H olarak tesbit eder.
Boksörlerden biri almış olduğu sert vuruş veya seri vuruşlar sonucunda ayakta olsa dahi, kendini savunamayacak durumda olduğuna kanaat getiren orta hakem “Down” olarak kabul eder ve gerekeni yapar. (Sekize kadar sayar.) Knock-downlar için ekstradan puan verilmez.
e) Knock-out: Bir boksöre Down durumunda orta hakem tarafından sayılır ve 10 saniye içerisinde tekrar müsabakaya başlayamazsa rakibi Knock-out ile galip ilan edilir.
f) Walk-Over: Hükmen, bir boksör bilinmeyen bir sebepten dolayı ringe 3 dakika içerisinde gelmediği taktirde, orta hakem tarafından hükmen yenik ilan edilir
.
g) No-Contest: Tamamlanmayan müsabakalar;
boksörlerin sorumluluğu veya orta hakemin kontrolü dışında, müsabaka sırasında malzemeden meydana gelen engeller dolayısıyla orta hakem tarafından müsabaka tatil edilir.
Orta hakemin kararlarına uymayan, müsabaka kurallarına ve sportmenliğe aykırı hareket eden, faullü boks yapan boksöre, orta hakemin takdirine göre ikaz veya ihtar verilir ya da ihtar verilmeksizin diskalifiye edilir.
KİCK BOX
Boks, karate ve taekwando sporlarının bir sentezi olan bu sporun kelime anlamı; kick -tekme, box-yumruk terimlerinden meydana gelip Türkçe karşılığı “tekmeli boks”tur. Kick Box ilk olarak 1968′lerde sinemanın efsanevi oyuncusu Bruce Lee ve arkadaşları tarafından yapılmaya başlandı.
Ülkemizde 1978′li yıllarda bilinçsizce yapmaya başlanan Kick Box, 1985 yılında Karakuşak Dergisi’nce düzenlenen Uluslararası Full Contact Şampiyonası ile tanıtılmış, kısa sürede yaygınlaşması üzerine 1994 yılında resmi statüye kavuşarak Boks Federasyonu’na bağlanmıştır.
Kick Box’ta ilk resmi şampiyona aynı yıl ekim ayında Ankara’da düzenlemiştir.
Kick Box, normal boks ringinde yapılır. Dört kategorisi vardır. Semi contackt; temassız, Light contackt; hafif temaslı, Full contackt; tam temaslı, Lov kick; full contacktın yanısıra bacaklara da vurulabilen Kick box türüdür.