Boğulmalar

SOLUNUM SİSTEMİYLE İLGİLİ İLK YARDIM:
Yaşam için gerekli temiz havanın alınıp kirli hava olarak geri atılmasına Solunum, çeşitli nedenlerle solunum durması haline de Boğulma denir.

* Boğulma nedenleri:
– Solunum yolu; bilinçsiz olarak dilin arkaya gitmesi, başın öne doğru bükülmesi, yabancı cisim, takma diş, ağızda biriken kanın solunum yolunu kapatması veya solunum yollarının yaralanması, ses tellerinin şişmesi gibi nedenlerle tıkanabilir.
– Çeşitli zehirli gazlar, kafa yaralanmaları gibi nedenlerle santral sinir sisteminin çalışmasının yavaşlaması, suda boğulma ve iple boğulmalar v.b. nedenlerle solunum yavaşlayabilir veya durabilir.
– Kalp durması, şok durumu, elektrik çarpması, karbonmonoksit zehirlenmesi nedeniyle de solunum durabilir.
– Göğüs duvarının delici cisimlerle yaralanmaları sonucu da boğulma olabilir.

* Boğulma belirtileri:
Duygu ve Bulguları boğulmanın derece ve şiddetine göre ikiye ayrılırlar.

I. İlk Safhada Görülenler
– Baş dönmesi ve halsizlik,
– Nefes darlığı,
– Nabız sayısının artması,
– Kısmi bilinç kaybı,
– Boyun damarlarında şişme,
– Yanak ve dudaklarda morarma ile birlikte yüzde kızarma, kan toplanması.

II. Sonraki Safhada Görülenler
– Dudaklar, burun, kulaklar ve ayak parmakları mavimtırak gridir.
– Solunum kesik kesiktir veya hiç yoktur.
– Nabız yavaş ve düzensizdir.
– Tam bilinç kaybı vardır.

* Ne Yapmalıyız ?
– Boğulmaya neden olan etken ortadan kaldırılır. (yabancı cisim, ağızda takma diş, sakız v.b)-Boyun, çene yere dik olacak şekilde, arkaya bükülür. Çene açılır, dil öne çekilir.
– Ağızdan ağıza yapay solunum yapılır. Solunum yollarının açılması ilk üç dakika içinde yapılmalıdır, beyin daha fazla oksijensizliğe dayanamaz.

* Ağızdan ağıza Sun’i Teneffüs Metodu
– Kişiyi düz bir yere sırtüstü yatırınız.
– Çenesini yukarı gelecek şekilde başını geriye çekerek solunum yollarını açınız.
– Ağız çevresini temizleyiniz.
– Çeneye bastırarak ağzın açılmasını sağlayıp, diğer elinizle burun deliklerini tıkayınız.
– Derin nefes alıp ağızdan ağıza dakikada 12-15 defa üfleyiniz.
– Göğüs kafesinin yükselip, yükselmediğini kontrol ediniz.
– Solunum normale dönünceye kadar veya hastahaneye ulaştırıncaya kadar işleme devam ediniz.

* SUDA BOĞULMA KAZALARI:
Suda boğulma kazaları, zannedildiği gibi daha çok acemi yüzücülerin veya yüzme bilmeyenlerin değil; kendisini iyi yüzücü zanneden, gösterişe hevesli kişilerin başına gelmektedir. İstatistikler, boğulma vakaların m ancak yüzde beşinin gerçek kaza niteliği taşıdığını göstermektedir.

* DIKKAT EDİLECEK HUSUSLAR:

– Tanımadığınız bir suya tek başınıza yüzmeye gitmeyiniz.
– Dibini bilmediğiniz bir suya tepe üstü dalış yapmayınız.
– İyi bir yüzücü olduğunuzu ispatlamaya çalışmayınız. Tehlikeli numaralar yapmaktan ve uzaklara açılmaktan kaçınınız.
– Deniz yatağı ve deniz simidi gibi içi hava doldurulmuş plastik yüzücülere güvenip kendinizi denizin kucağına bırakmayınız. Siz farkında olmadan, rüzgar ve akıntı, üzerinde güneş banyosu yaptığınız plastik yatağı veya botu uzaklara sürükleyebilir.
– Tek başınıza yüzerken sürat motorlarına dikkat ediniz. Motor sürücüleri, tek kişiyi zor farkederler.
– Tekne kullanıyor iseniz; mutlaka yanınıza cankurtaran yeleği alınız.
– Şaka niyetiyle de olsa, hiç kimseyi habersiz suya itmeyiniz.
– Suya birden bire dalmayınız. Su ile vücudunuz arasındaki ısı farkı çoğu zaman fenalaşmanıza ve paniğe kapılarak boğulmanıza sebeb olur.
– Yüzerken, küçük çapta da olsa, fenalık hissettiğiniz an sudan çıkınız.
– Boğulmak üzere olan ve çırpınan birini gördüğünüz zaman, bu konuda tecrübeniz yoksa, kurtarmak için suya dalmayınız. Zira boğulmak üzere olan kazazede, can havliyle size tutunmaya çalışacak ve sizin de kendisi ile birlikte boğulmanıza sebep olabilecektir.

* Suda Boğulmada İlk yardım
– Suda boğulma tehlikesi geçiren kişiyi karaya çıkarıp, sırt üstü yatırın.
– Yakasını, kemerini gevşetiniz.
– Takma dişini çıkarınız.
– Ağzının içindeki yabancı cisimleri temizleyiniz. Ağızdan ağıza yapay solunum yapınız. Soluk verdiği zaman kişinin başını yana çeviriniz. Bu hareketi 5-6 kez tekrarlayınız. Böylece; fazla su köpürerek dışarı çıktığı gibi kişiye yeterli solunum da yaptırmış olursunuz.
– Daha sonra ıslak giysileri çıkarıp battaniyeye sarın,
– Yutulan suyu çıkartmak için iki elinizle karnı altından tutarak hastayı yukarı kaldırınız. Bu suretle hava yolundaki suların boşalmasına yardım etmiş olursunuz.

* Neler Yapabilirsiniz ?
– Boğulmak üzere olan birini gördüğünüz zaman elinizin altında ve çevrenizde onu kurtarmada işe yarıyacak ne varsa kullanınız. Bir dal uzatabilir, bir tahta parçası veya can simidi atabilir, bir halat kullanabilirsiniz.
– Elinizden hiçbir şey gelmezse bağırarak başkalarından imdat isteyiniz.

* KAZAZEDE SUDAN ÇIKARILDIKTAN SONRA:
Sudan kendi başına çıkan veya kurtarılan bir kazazede değişik durumlar altında olabilir:

I. Bayılmamıştır ve solunum yapmaktadır:
– Kazazede kendisinde imiş gibi görünmekle beraber şok geçiriyor olabilir.
– Telaşa kapılmayınız ve hastanın moralini düzeltici telkinde bulununuz.
– Üzerine battaniye, ceket, kazak gibi şeyler örterek vücudunu sıcak tutunuz.
– Öksürük nöbeti geçiriyor ise ve yüzü de morarmış ise mutlaka doktor çağırınız.
– Çünkü bu belirtiler, yuttuğu suyun yanlışlıkla akciğerlerine gittiğini göstermektedir.

II. Bayılmıştır fakat solunumu normaldir:
– Once boylu boyunca uzattıktan sonra vücuduyla birlikte başını yana çeviriniz.
– Böylece yuttuğu suyu çıkarmasını sağlamış ve akciğerlere kaçmasını önlemiş olursunuz.

III. Bayılmıştır ve nefes alması da durmuştur:
– Kazazedeyi boylu boyunca yere uzatınız.
– Ensesinin altına bir ceketi veya kazağı katlayıp koyunuz ve başını geriye yaslayınız.
– Böylece nefes almasını kolaylaştırıcı pozisyona getirmiş olursunuz. Ondan sonra yapay solunuma geçiniz. – Eğer kalbi de durmuş ise; doktor gelinceye kadar yapay solunumla kalp masajını birlikte tatbik edinizBoğulan bir kimsenin kendine gelmesi saatler sürebilir.
– Çünkü soğuk bir vücut, oksijeni beyine çok geç ulaştıracaktır.
– Bu sebeble, kazazedeye yapay solunum uygularken vücudunu da sıcak tutmaya çalışınız.

UYARI:
– Günün kahramanı olmak için, doktora haber vermeye lüzum görmeksizin kazazedeye yardıma koşmayınız. İlk yapacağınız iş (hele solunum ve kalp durmuş ise) doktor çağırmaktır.
– Yapay solunuma ve kalp masajma ancak doktoru beklerken teşebbüs etmelisiniz.