Böbrek taşları

Böbrek taşları zaman içinde yavaş yavaş oluşurlar. Zaman zaman küçük belirtiler verebilirler. Ancak belli bir boyut ve pozisyona ulaştığında ani olarak belirtiler ortaya çıkar. Henüz yeterince büyük olmayan ve böbrek fonksiyonlarına zarar vermemiş ” sessiz” olan taşlar rutin röntgen incelemesi esnasında ortaya çıkabilir.Bazen bu sessiz taşlar böbrek fonksiyonunu bozana kadar farkedilemeyebilir ve böbrekte kalıcı hasarlar oluşabilir. Bazen sırt ağrısı, kas ağrısı sanılabilen küçük belirtiler verirler. Bu tür hastalarda sık sık idrar yolları enfeksiyonu gelişir. Ancak en klasik belirtisi taşın bulunduğu bölgede yaptığı irritasyona veya tıkanıklığa bağlı olarak oluşan ve renal kolik adını alan şiddetli ağrılardır. Renal kolikte ağrı aniden, genellikle gece veya sabaha karşı gelir.

Akut apandisit veya barsak kökenli ağrılarla karışabilir. Ağrı belde, iki yanda veya mide bölgesi ve kasıkta başlayabilir.Erkeklerde testislere veya penise yayılabilir. Ağrı ,ile birlikte mide bulantısı, kusma, titreme, ateş görülebilir.Hasta huzursuzdur. Bir oturur, bir kalkar. şiddetli idrar yapma isteği ve idrar yaparken yanma oluşur. Böbrek taşlarında görülen bir diğer klasik belirti ise hematüri olarak adlandırılan idrara kan hücrelerinin karışmasıdır.Bu kan hasta tarafından çıplak gözle görülebileceği gibi ancak mikroskopla görülebilecek tarzda az da olabilir. İdrar genellikle koyu renkli, bulanıktır ve bazen kokulu olabilir.

* Belirtileri:
– Taş idrar yollarına geçtiği zaman ağrı ve idrarda kan görülmesi ile varlığı kesinlik kazanır.
– Taşın idrar yollarından idrar torbasına düşmemesi halinde dayanılması imkansız ağrılara sebep olur.
– Kesin teşhis röntgen ve idrar tahlili ile konabilir.

* Tanı:
– Genellikle şikayetlerinizi dinleyen doktor idrar da kan hücrelerinin de görülmesi ile tanı koyabilir.
– Şikayetlerin taş nedenli olduğunu doğrulamak üzere röntgen tetkiki veya ultrasound tetkiki isteyecektir.
– Böylece taşın boyutu , şekli ve yeri konusunda bilgi sahibi olacaktır.
– Kan ve idrar tahlilleri ile de taşın kimyasal yapısı, idrarda kan olup olmadığı ve enfeksiyon bulunup bulunmadığı hakkında bilgi sahibi olacaktır.
– Yapılacak rötgen tetkiki direk karın filmi veya İVP adı verilen ve damardan bir ilaç verilerek gerçekleştirilen özel bir röntgen olabilir.
– Tüm taşlar röntgen filmi ile görülemez.Bu gibi taşların görülmesinde ultrasound yararlı olacaktır.
– Ancak ultrasound da da çok şişman hastalarda ve 3 mm nin altındaki taşlarda başarılı sonuçlar alınamayabilir.
– Böbrek pelvisinde duran bir taş, çok iri bile olsa, ağrı yapmayacağından farmesi ile taşın varlığı anlaşılır.

* Ne Yapmalı
– Ağrı kesici ve iltihap kurutucu ilaçlarla hastanın kendisini iyi hissetmesi sağlanır.
– Tuz ve kalsiyum oranı düşük bir diyet uygulanırken hastaya bol su içirilir.
– Son yıllarda ameliyat yerine ultrason dalgaları ile taşları parçalayarak idrar torbasına inmesi sağlanmaktadır.
– Kaplıca kürlerinin de böbrek taşlarının düşürülmesinde etkili olduğu vakalar çoktur.
– Taşla mücadele edilirken, aynı zamanda taşa sebep olan asıl rahatsızlığın teşhis edilmesine çalışılır.
– Taşlarla mücadelede ameliyat en son çare olmalı; kalp yetmezliği ve ileri yaşlılık vakalarında ameliyattan kaçınılmalıdır .