BÖBREK TAŞI NEDİR?
Böbrek taşı böbreklerin içerisinde çeşitli maddelerin kristalizasyonu ( taşlaşması) sonucu oluşan maddelerdir. Taşların çoğunluğunu, kalsiyum oksalat taşları oluşturmakla beraber, bazıları da kalsiyum fosfat, ürik asit veya diğer kimyasal maddelerden oluşabilirler. Bu taşlar böbrekte kalabilir, büyüyebilir veya böbrekten hareket ederek böbrekleri mesaneye bağlayan üreterlere düşebilir.
BÖBREK TAŞLARI KİMLERDE OLUR ?
Erkeklerde kadınlara göre daha sıklıkla oluşur ( oran 3:1). Dünyada her yerde ve her iklimde görülebilmektedir. Sıcak mevsimlerde daha sık oluştuğu gözlenmektedir ( vücudun su kaybının daha fazla olmasına bağlı olduğu düşünülmektedir). Diyetin taş oluşumunda önemli bir faktör olduğu kabul edilmiş olmakla beraber bazı taşların oluşumunda daha fazla olarak önem kazanabilmektedir.
Kimlerde, neden taş oluştuğu sorularının cevapları oldukça karışıktır . Birçok karmaşık faktör çeşitli kimyasal maddelerin böbrek içerisinde kristaller oluşturarak taşlaşamaya neden olabilmektedirler. Bunların arasında anlaşılması en kolay olan faktör vücudun su içeriğinin değişiklikleridir. Vücudu, böbrek taşı yapmaya yatkın olan birisi, vücudundan su kaybederse, idrar daha yoğun olacak ve içerdiği kimyasal maddeler de daha kolayca kristalleşebilecektir. Bunun tam tersi olarak da iyi sıvı alan bir kişide taş oluşumu oldukça zorlaşmaktadır. Bunun dışında taş oluşumunda etkili diğer faktörlere bakıldığında bunların arasında vücud metabolizması, diyet veya hastalık gelmektedir. |
|
NE ŞİKAYETLER OLABİLİR ?
Böbrekte yerleşmiş bir taş dayanılmaz derecede ağrı yapabileceği gibi hiç veya çok az da ağrı yapabilir. Taş üreter borucuklarına düşebilir ve bu durumda şiddetli ağrı yapma ihtimali daha artmaktadır. Hangi taşların daha az hangilerinin ise daha fazla ağrıya neden olabileceğini tahmin etmek zordur. Ağrı gelip geçici olabilir. Genellikle belin alt tarafında ve taşın olduğu yan tarafta olmak üzere olur ve bazen de karna doğru yayılabilir.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ:
Birçok taş kendiliğinden düşer. Küçük boyuttaki taşların çoğuna kendilerinin düşebilmeleri için gerekli şans tanınmalıdır. Genellikle taşların tedavisi ilgili taşın yerleşimi ve boyutuna göre değişmektedir.Taşınızı tam olarak görüntüleyebilmek amacı ile doktorunuz ilk etapta sizden IVP adı verilen bir film isteyecektir. Eğer taşınız kendiliğinden düşemyecek şekilde ise birçok tedavi seçenekleri mecvuttur. Son birkaç yıla kadar, böbrek taşları için en iyi tedavi şekli açık ameliyat olarak kabul edilmekte idi. Günümüzde ise teknolojik gelişmeler, taş cerrahisini daha nadir hale sokmuştur.
ESWL (TAŞ KIRMA MAKİNASI):
Bu tedavi metodunda, şok dalgaları vücud dışarısından sıvı bir ortamdan geçirilerek, taşa uygulanarak taşın kırılması sağlanmaktadır. Taş, vücuda hasar vermeden kırınıtlar haline getirilerek vücudun bu ufak parçacıkları atması sağlanır.
ÜRETEROSKOPİ
Bu teknik, idrar borusunda mesaneye ve buradan da dar olan üreterlere teleskop ile girilerek direk görüş altında, buradaki taşın parçalanması veya direkt olarak çıkarılması işlemidir.
PERKÜTAN TAŞ KIRMA
Sırttan bir teleskop ile böbreğe ciltten girilerek, yine görüş altında taşa müdahale edilmesi işlemini içermektedir. Bu teknik genellikle büyük taşlar için kullanılmaktadır.
AÇIK CERRAHİ
Günümüzde yukarıda kullanılan yeni teknikler sayesinde daha az oranlarda açık taş cerrahisi uygulanmaktadır. Eğer siz bu gruba giriyorsanız doktorunuz bunu nedenlerini size açıklayacaktır.
TEKRAR TAŞ OLUŞUMUNU ENGELLEMEK
Eğer ağrı ile beraber seyreden bir böbrek taşı tecrübeniz olmuşsa, büyük olasılıkla bir daha taş oluşmasını engellemek için ne yapmanız gerektiği sorusunu soruyorsunuzdur. Tüm dünyada kabul edilen en önemli tedbir, mümkün olduğu kadar vücuda su alınmasıdır. Kristalize olarak taş oluşumuna neden olacak kimyasal maddelerin konsantrasyonlarını azaltarak bu ihtimali azaltmaktadır.
Bunun dışında taş oluşumundaki mekanizma oldukça karmaşıktır. Bu taşınızın kimyasal içeriğine, kan ve idrar biokimyanıza ve diyetinize bağlıdır. Doktorunuz bu konuda çeşitli testler isteyebilir ve bunlara göre size tedavi önerebilir.
kaynak: http://www.medistanbul.org/bm_uroloji_bobrektasi.htm