BİYONİK KULAK (KOKLEAR İMPLANT)

Dünyada doğan her bin insandan biri sağır doğmaktadır. Hemen hemen eşit sayıda insanda ise hayatının ilerdeki dönemlerinde sağırlık gelişebilir.

Cochlear implant total işitme kaybı olanlarda kısmi duymayı sağlayan elektronik bir araçtır. Türkiye’de muhtelif zamanlarda biyonik kulak olarak basının gündemine gelmekle beraber kullanım alanı sanıldığı gibi çok geniş değildir.

Cochlear implant cerrahi olarak kulak arkası kemiğe yerleştirilen bir iç ve işitme cihazına benzer bir dış parça olmak üzere iki parçadan oluşur.

Ancak cochlear implant sesleri daha yüksek ve temiz hale getiren bir işitme cihazı değildir.

Cochlear implant duyma sinirini elektronik olarak uyararak iç kulağın fonksiyonunu yerine getiren bir cihazdır.

Normal Duyma

Kulak üç bölüme ayrılmıştır; Dış, Orta, İç kulak. Her bölümün kendi içinde önemli fonksiyonları vardır. Ses dalgası ilk önce kulak zarını titreştirir. Bu titreşim orta kulaktaki küçük kemikçiklere aktarılır. örs, çekiç ve üzengi kemikçikleri bu titreşimi iç kulağa burada işitmeyi sağlayan organ olan cochlea’ya aktarırlar. Cochlea’daki titreşim buradaki 16.000 saçlı hücreyi uyarır. Bu saçlı hücrelerin hareketi elektriksel bir uyarım oluşumuna yol açar. Oluşan bu karmaşık elektriksel uyarımlar beyinde ses olarak algılanır.

İşitme Kaybının Tipleri

Eğer dış veya orta kulakta bir engel varsa bu iletim tipi işitme kaybına yol açar. Bu tip kaybın altında pek çok neden olabilir ve ilaçla veya cerrahi girişimlerle tedavi edilebilirler.

Eğer işitme kaybının nedeni iç kulaktaki bir problemden kaynaklanıyorsa buna iç kulak tipi işitme kaybı denir. Genellikle neden saçlı hücre hasarıdır ve ilaçla tedavi edilemez.

Cochlear Implant Nasıl Çalışır?

Cochlear implant’ın amacı çalışmayan saçlı hücreleri geçip doğrudan duyma sinirinin uyarılmasını sağlamaktır. Cochlear implant’ların birkaç çeşidi vardır. Ancak tümünde bir mikrofon, bir sinyal üretici ve bir veya daha çok elektrod bulunur. Mikrofon ve sinyal üretici bir işitme cihazı gibi vücudun dış kısmına yerleştirilir. Vücudun dış kısmında alıcısı olan bir transmiter veya derinin dışına taşan kulağın hemen arkasındaki bir konnektör kullanılabilir. Her ikisinin de amacı sinyal üreticisi ile elektrodlar arasında direkt bir ilişkiyi sağlamaktır. Elektriksel uyarılar vücudun içine yerleştirilen elektrodlara gönderilir. Elektriksel uyarılar işitme sinirini uyarır ve bu sinyal beyine gönderilir.

Cochlear İmplant Kimlere Uygulanır?

Cochlear implant işitme cihazlarından yararlanamayanlar için planlanmıştır.

Adaylar en az 2 yaşında veya daha büyük olmalıdır.

Cochlear implant hastası belirlenmesi;

Kulak Değerlendirilmesi:

Orta veya iç kulakta cerrahi müdahaleyi güçleştirecek bir durumun varlığını değerlendirmek yapılır.

İşitme Değerlendirmesi:

Hassas duyma testleriyle hastanın işitme cihazıyla ve işitme cihazı olmadan işitme kaybı değerlendirilir.

Radyolojik Değerlendirme:

Genellikle bilgisayarlı tomografi aracılığıyla iç kulağın durumu araştırılır.

Psikolojik Değerlendirme:

Bazı Cochlear implant programları için gereklidir.

Fiziksel Değerlendirme:

Hastaya uygulanacak cerrahi girişim genel anestezi altında yapılacağından kişinin girişimi engelleyebilecek problemleri araştırılır.

Cochlear Implantasyon Cerrahisi

Cochlear implantasyon cerrahisi genel anestezi altında yapılır. Kulak arkası yapılan bir kesi ile operasyona başlanılır. 1.5 ile 5 saat sürer. Hastanede kalış süresi hastanın ihtiyaçları ve kullanılan cihazın tipine göre bir geceden birkaç güne değişir.

Operasyon Sonrası Bakım, Eğitim ve Takip

Girişimi takip eden bir veya iki ay sonra hasta kliniğe geri döner. Sistemin kullanımı,cihaza alışma ve ses eğitimi bu zamanda yapılır. Cochlear implant programında gerekli eğitim süresi ve cihaza alışma süresi değişkendir.

Cochlear Implanttan Ne Beklenmeli?

Cochlear implant normal bir duyum sağlamaz. Mekanik yeni bir ses duyumu gerçekleşir.

Tam işitme kayıplı Cochlear implantasyon uygulanan hastalar orta şiddet ile yüksek şiddetteki sesleri işitebilirler.

Hastaların çoğu tanıdık sesleri işitebilir.

Pek çok hastada Cochlear implant dudak okumayı kolaylaştıracak bir işlev görür. Küçük bir grup hastada ise dudak okumaya gerek kalmadan sözcük ve cümlelerin ayırımı mümkün olabilir.

Sonuçlar; sağırlığın oluştuğu zamana, implantasyon yapıldığında bulunulan yaşa, sağırlığın süresine, mevcut duyma sinirinin durumuna, operasyon sonrası yapılan eğitime göre değişkendir.

KAYNAK:kbb.uludag.edu.tr