Bitkilerde Tohum Hakkinda Bilgiler

Tohum Nedir, Bitkilerde Tohum

Döllenmiş tohum taslağı (övül) gelişerek tohumu meydana getirir. Tohum, embriyo kesesi içindeki tohum taslaklarının döllenmesinden sonra olgunlaşıp gelişmesi ile oluşur. Tohumda dıştan içe doğru tohum kabuğu (testa), besin dokuları (endosperma) ve embriyo bulunur. Tohum kabuğu de­ğişik yapıdadır ve tohumu koruyucu rolü vardır. Bazı tohumlarda besin do­kuları bulunmaz. Bu durumda tohumun çimlenmesi için gerekli besin mad­deleri embriyoda, özellikle kotiledonlarda bulunur (örneğin fasulye bitkisin­de olduğu gibi). Embriyo, polen tüpündeki iki spermadan biriyle, embriyo kesesindeki yumurtanın birleşmesinden meydana gelen zigotun bölünmesiy­le gelişen yapıdır. Embriyo, tohumun çimlenmesi ile gelişerek yeni bitkiyi oluşturur. Bir embriyoda bulunan kotiledon (çenek) sayısı gelişmiş bitkiler olan Angiospermlerin sınıflandırılmasında önemli role sahiptir. Tohumun çimlenmesinde su, sıcaklık, ışık gibi faktörler etkilidir. Bu faktörlerin eksik­liğinde tohumlar yıllarca çimlenmeden uyku halinde kalabilirler. Tohumların yayılması bitki neslinin devamı açısından çok önemlidir. Rüzgar, su, hay­vanlar ve hatta insanlar tohumların yayılmasında etkili olur.
Bitkilerde tohumlar içlerinde bol besin maddeleri depo etmeleri nede­ni ile ekonomik değere sahiptirler. Depo edilen besin maddeleri genellikle karbonhidratlar olup bunlar nişasta bakımından zengin bitkilerdir. Tahıllar­dan buğday, arpa, mısır, pirinç, çavdar, yulaf en önemlileridir. Baklagiller­den fasulye, nohut, bakla, mercimek yiyecek olarak kullanılır ve proteince zengin tohumlardır. Yerfıstığı, ayçiçeği, haşhaş, soya fasulyesi yağlı tohum­ları ile önemli yağ bitkileridir.