Beyin göçü sorunu ve beyin göçünün engelleme yolları

Beyin göçü ok iyi eğitim alan, eğitim hayatı sırasında çeşitli projelerde görev alarak adını duyuran, bazı yarışmalarda adını duyuran kişiler yurt dışından gelen çalışma, araştırma, geliştirme tekliflerini değerlendirerek ülkemizden ayrılıyor. En iyi üniversiteleri bitiren, kalifiye ve yetenekli işgücünün yaşadığı ülkeden gelişmiş bir ülkeye transferi beyin göçü olarak tanımlanmaktadır. Ülkemizde sınırlı kaynaklar, çalışma alanlarını yetersizliği, bilim insanlarının araştırmaları için yeterli olamıyor. Bu nedenlerden dolayı yetiştirilen değerli beyinler, gelişmiş olan ülkelerin sunduğu fırsatlardan yararlanmak için yurt dışına açılıyor. Ülkemizde kısıtlı olanaklarla çalışmak istemeyen yetişmiş beyinler, daha yüksek ücret ve daha iyi olanaklar sağlanması ile teklifleri değerlendiriyor.

Beyin göçü uzun yıllardan beri doktorlar, mühendisler ve sonra bilim adamları arasında yaygınlaşmıştır. Ülke içinde de devlet sektöründen özel sektöre olan transferler beyin göçü terimi kullanılmaktadır.

Örneğin Hava Harp Okullarından özel sektöre geçen pilotlar, Devlet Üniversitelerinden Vakıf Üniversitelerine göç eden Öğretim Üyeleri de beyin göçü olarak adlandırılabilir.

Türkiye beyin göçünün en çok yaşandığı 34 ülke içinde 24. sırada yer almaktadır.Beyin göçü Dünyada da en çok Hindistan, Pakistan, Birleşik Devletler Topluluğu, Çin, Filipinler, Cezayir, Fas, Tunus, İran, Nijerya, Türki Cumhuriyetler gibi ülkelerden, ABD, Kanada, Avusturalya, G. Afrika, Almanya, Fransa vs gibi ülkelere yapılmaktadır.

Ülkemizde Türkiye Bilimsel Ve Teknolojik Araştırma Kurumu TÜBİTAK beyin göçünün önlenmesi için çeşitli adımlar atarak değerli bilim insanlarının, doktorlarımızın, mühendislerimizin ülkemizde çalışmalarını teşvik etmeye çalışıyor. Bu bağlamda burslar vererek değerli beyinleri ülkemizde çalışmaya teşvik ediyor. Türkiye’de son yıllarda Ar-Ge’ye ayrılan kaynak ve yatırımlar meyvesini vermeye başladı.

Yeterli destek, finansal kaynak bulamadıkları için yurt dışına giden araştırmacıların artık Türkiye’de çalışmayı tercih edebiliyor. Araştırmacılara geri dönüş yolunu açan TÜBİTAK, sağladığı destekler ile yurt dışındaki kurumlardan cazip fırsatlar sunuyor. TÜBİTAK’ın başlattığı “2232 Yurda Dönüş Araştırma Burs Programı” kapsamında araştırmacılara 2 yıl boyunca aylık 3 bin 250 TL burs veriliyor.