Beşik Ölümü Sendromu

Yazar: Ebru Yılmaz Tarih: 04 Ağustos 2010 Kategori: Genel Sağlık

TANIM:

Ani bebek ölümü sendromu (ABÖS), 1 yaşından küçük
bebeklerin bilinmeyen nedenlerle aniden ölmelerini
tanımlayan bir terimdir. Ani bebek ölümü sendromu (beşik
ölümü olarak da bilinir) gelişmiş ülkelerde 1-12 aylık
bebekler arasında en sık görülen ölüm nedenidir.

Birkaç tıbbi araştırmada, bu sendromla ilişkili biyolojik ve
çevresel risk etmenlerinin belirlenmiş olmasına karşın
gerçek nedenle ilgili kesin bilgi yoktur. Dünya çapında
yapılan birçok çalışmada yüzükoyun (karnının üstüne)
yatırılan çocukların yüksek risk altında oldukları
gösterildi. Bebeklerin yatırılma pozisyonu ülkeler arasında
farklılık gösteriyor; ABD’deki bebekler on yıl önce
çoğunlukla yüzükoyun yatırılıyordu. Daha sonra bazı
ülkelerde olduğu gibi ABD’de de annebabalar sağlıklı
bebeklerin sırtüstü yatırılması için teşvik edilmeye
başlandı.

JAMA’da yayımlanan üç yeni araştırma, bu konuda
hâlâ başka çalışmalara gereksinim olduğunu ortaya koydu.
Ulusal Çocuk Sağlığı ve İnsan Gelişimi Enstitüsü’nün
(National Institute of Child Health and Human Development:
NICHD) bir çalışmasında ABD’de yüzükoyun yatırılan
bebeklerin oranının 1992 yılında %70 olduğu, ancak 1996
yılında %24′e düştüğü saptandı. Aynı süre içinde ani bebek
ölümü sendromu yaklaşık %38 azaldı. NICHD’nin yürüttüğü
ikinci çalışmada, düşük gelir düzeyine sahip, Afrika kökenli
Amerikalı annelerin bebeklerini yüzükoyun yatırma
olasılığının daha fazla olduğu belirlendi. Araştırmacılara
göre, doğumdan sonra bebeğinin hastanede yüzükoyun
yatırıldığını gören annelerin %93′ü evde de aynı pozisyonda
yatırıyor.

Massachusetts ve Ohio’daki yaklaşık 8000 annenin yer
aldığı başka bir çalışmada bebeklerini bir aylıkken
yüzükoyun yatıran annelerin oranı sadece %18 iken, bebekleri
üç aylık olduğunda bu pozisyonda yatırmaya başlayan
annelerin oranının %29′a yükseldiği belirlendi.

Araştırmacılar bu artışın, annelerin ailelerinden,
arkadaşlarından, başka çocuklardan ve bebeklerinin
davranışlarından etkilenmeleri sonucu ortaya çıktığını
bildiriyorlar. Araştırmacılar, bebeklerin yüzükoyun
yatırılmasını önlemek amacıyla Afrika kökenli Amerikalılar
ya da İspanyol kökenliler, düşük gelir düzeyine sahip, 29
yaşından genç, daha önce çocuk sahibi olmuş ya da 8
haftalıktan küçük bebeği olan, yüksek risk grubundaki
annelere yönelik eğitim programlanna gereksinim olduğunu
belirtiyorlar. Ayrıca, hastanelerde de yeni doğan bebeklerin
sırtüstü yatırılarak doğru uyku pozisyonunun yerleştirilmesi
gerektiği vurgulanıyor.

ANİ BEBEK ÖLÜMÜ SENDROMUNA İLİŞKİN RİSK
ETMENLERİ:

Araştırmacılar, ani bebek ölümü sendromunun
nedenini bilmemelerine karşın, olasılığı artıran etmenleri
tanımladılar:

Yüzükoyun uyuyan bebekler

Sigara dumanına maruz kalan bebekler

Anneleri gebelik döneminde sigara içenler

Anneleri ilk hamileliği sırasında 20 yaşından küçük olanlar

Anneleri doğum öncesi sağlık bakımı için hiç başvurmayanlar
ya da geç başvuranlar

Erken doğan ya da düşük doğum ağırlıklı bebekler

Kış aylarında doğanlar

Erkek bebekler

RİSK AZALTMANIN YOLLARI:

Ani bebek ölümü sendromunu önlemenin güvenli bir yolu
olmamasına karşın, riski azaltabilecek önlemler şunlardır;

Bebekleri sırtüstü yatırmak

Doğumdan önce iyi bir sağlık bakımı

Sigara içilmeyen bir çevre

Sert bir yatak

Bebeğin altına yastık ya da battaniye gibi yumuşak
malzemeler yerleştirmemek

Bebeği çok sıcak ortamda bulundurmamak (giydirerek, örterek
ya da aşırı sıcak bir odada yatırarak)

Rutin kontrolleri ve aşıları yaptırmak

Hafif bir hastalıktan sonra bile bebeği birkaç gün yakından
gözlemlemek

KAYNAKLAR:

National Institute of Child Health and Human
Development “Back to Sleep” Campaign 31 Center Drive, Room
2A32 MSC 2425 Bethesda, MD 20892-2425 800/SOS-CRIB or

www.nih.gov/nichd/

Sudden Infant Death Syndrome Alliance 800/221-SIDS
or

www.sidsalliance.org

American Academy of Pediatrics SASE (business sizel
to: SIDS Fact Sheet AAP P.O. Box 927 Elk Grove Village, IL
60009 National lnstitute of Child Health and Human
Development, SlDS Alliance, American Academy of Pediatrics,
AMA’s Encyclopedia of Medicine