Aylara Göre Verilmesi Önerilen Tamamlayıcı Besinler
0. ay
* SADECE ANNE SÜTÜ
(Bebeğin aylara göre büyümesi izlenmelidir)
6. ay
* Anne sütüne devam
* Devam maması (gerekirse)
* Yoğurt
* Meyve suyu, sebze suyu ve püresi
* Pekmez
* Yumurta sarısı (1/4 oranında)
* Besinlerin hazırlanmasında inek sütü küçük miktarlarda kullanılabilir.
7. ay
* Anne sütüne devam
* Yoğurt
* Meyve suyu, sebze suyu
* Pekmez
* Pirinç unu, pirinç
* Yumurta sarısı (tam)
* Et (balık, tavuk etleri ve kırmızı et ; iyi pişmiş ve ezilmiş)
* Bitkisel yağlar
* Sebze püre veya sebze çorba
8. ay
* Anne sütüne devam
* Yoğurt
* Meyve suyu, sebze suyu
* Pekmez
* Et (balık, tavuk etleri ve kırmızı et)
* Bitkisel yağlar
* İyi ezilmiş ev yemekleri (kıymalı ve sebzeli)
* Tam yumurta
* Pastörize peynir
* Tahıl – kırmızı mercimek, kuru fasulye, nohut ezmeleri
12. ay
* Anne sütüne devam
* Yoğurt
* Meyve veya taze sıkılmış meyve suyu, sebze suyu
* Pekmez
* Yumurta (tam) veya pastörize peynir
* Aile sofrasına oturtulup kendi deneyimlerine göre seçim yapabilir.
* Ev yemekleri, dolmalar, kıymalı sebze yemekleri, tarhana, mercimek, unlu ve yoğurtlu çorbalar
* Makarna, pilav
* 500ml süt veya yoğurt
* Tavuk, balık, dana eti
Tamamlayıcı Besinlere Başlarken Dikkat Edilecek Noktalar
· Gelişimi normal ve sadece anne sütü alan bebeklerde, altı aydan önce tamamlayıcı besinlere başlanmamalıdır.
· Çocuk altı aylık iken tamamlayıcı besinlerden elde edilen enerji toplam enerjinin % 50’sini aşmamalıdır.
· Gluten içeren tahıllı besinler altı aydan önce verilmemelidir, altı aydan sonra verilmesi uygundur.
· Allerji öyküsü olan ailelerin çocuklarına yumurta, balık, domates, çilek gibi allerjen olabilecek besinler aile öyküsüne göre başlanabilir.
· Besin alerjisi öyküsü olan bebeklerde yumurta, fındık, fıstık, balık ve soyalı besinlere 12. aydan önce başlanmamalıdır.
· 12 aydan önce tuz ve şeker vermeye gerek yoktur.
· Botulismustan korunmak için 12. aydan önce bal verilmemelidir.
· Emzirme devam ederken, altıncı ayda küçük miktarlarda tamamlayıcı besinlere başlanmalı ve çocuk büyüdükçe besin miktarı artırılmalıdır.
· Tamamlayıcı besinlerin kıvamı, süt çocuğunun gereksinimine ve motor gelişimine uygun olarak, bebek büyüdükçe dereceli olarak artırılmalıdır.
· Yeni besinlere üçer gün aralarla başlanmalıdır.
· Yeni bir besin çocuk aç iken az miktarda verilmelidir. Miktar gün gün küçük oranlarda arttırılmalıdır.
· Tüm yiyeceklerin biberon yerine kaşıkla verilmesi tercih edilmelidir.
· Anne sütüne ek olarak günlük beslenmede tamamlayıcı besinlerle;
6-8 ayda 200 kalori /gün
9-11 ayda 300 kalori/gün
12-18 ayda 500 kalori/gün olarak önerilmelidir.
Örnek:bir kase yoğurt + bir yumurta + bir kase sebze çorba yaklaşık 200 kalori vermektedir.
BEBEĞİNİZ İÇİN SAĞLIKLI TARİFLER
Yoğurt
· 1 Çay bardağı süt
· 1 çay kaşığı yoğurt mayası
Süt kaynatılır, elin dayanabileceği sıcaklığa gelinceye kadar soğutulur. 1 çay kaşığı yoğurt mayası eklenir. Üzeri örtülerek oda sıcaklığında kımıldatılmadan 3-4 saat bekletilir.
Muhallebi
· 1 Çay bardağı süt
· 1 Tatlı kaşığı pirinç unu
· 1 Tatlı kaşığı şeker
Soğuk süte 1 tatlı kaşığı pirinç unu eklenerek ezilir. Yavaş ateşte karıştırılarak pişirilir. Ateşten indikten sonra şeker ilave edilir. Ilık kıvamda verilir.
!!! Kilolu bebeklerde şeker ilavesine gerek yoktur.
Sebze Püre
Mevsim sebzeleri büyük parçalara bölünüp az suda haşlanır. Tel süzgeçten geçirilerek ezilmeleri sağlanır. Tercihe göre 1 tatlı kaşığı pirinç ilave edilip pişirmeye devam edilebilir.
Sebze Çorbası
· 1 küçük boy havuç
· 1 orta boy patates
· 1 orta boy domates
· 3- 4 yaprak ıspanak
· 1 yemek kaşığı mercimek, bulgur veya pirinç
· 1 yemek kaşığı zeytinyağı
Bu sebzeler iyice yıkanıp küçük küçük doğranır. 1 yemek kaşığı tahıl unu, 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenerek pişirilir. Mikserden geçirilerek çocuğa verilir. 7. aydan sonra 1 tatlı kaşığı tavuk eti veya dana kıyma eklenebilir. 1 yaşına kadar tuz kullanılmamalıdır.
Haşlanan sebzelerin üzerine 1 çay bardağı yoğurt eklenerek çorba zenginleştirilebilir.
Sütlü Çorba
· 1 çay bardağı süt
· 1 silme yemek kaşığı pirinç unu
· Yarım çay bardağı domates suyu veya ezmesi
· 1 tatlı kaşığı zeytinyağı
Süt temiz bir tencereye koyulur, pirinç unu ve domates suyu da üzerine eklenip pişirilir. 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ilave edilip ateşten alınır.
Mercimek Çorbası
· 2 silme yemek kaşığı mercimek
· 1 küçük boy havuç
· 1 küçük boy patates
· ¼ dilim soğan
· 1 yemek kaşığı zeytinyağı
· 2 çay bardağı su
2 yemek kaşığı mercimek, 2 çay bardağı su bir tencereye koyulur. 1 küçük boy havuç, patates ve soğan rendelenir ve 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenip pişirilir.
BAŞARILI EMZİRMEDE 10 ADIM
Ø Yazılı bir emzirme politikası hazırlamak
Ø Eğitim vermek
Ø Hamile kadınların bilgilendirmek
Ø İlk yarım saat içinde emzirmeye başlamalarına yardım etmek
Ø Annelere nasıl emzireceklerini göstermek
bebeklerinden ayrı kalsalar da emzirmeyi nasıl
sürdüreceklerini öğretmek
Ø Tıbbi bir gereksinme olmadıkça anne sütü dışında herhangi bir yiyecek ya da içecek vermemek
Ø Anne ile bebeğin 24 saat içinde aynı odada
kalmasını sağlamak
Ø İsteğe bağlı emzirmeyi özendirmek
Ø Anne sütü alan bebeğe biberon ve emzik vermemek
Ø Hastaneden taburcu olduktan sonra emzirmeye devam etmeleri konusunda anneye destek
TÜM SAĞLIK PERSONELİ BU POLİTİKA
DOĞRULTUSUNDA EĞİTİLMELİDİR.,
HAMİLE KADINLAR, EMZİRMENİN YARARLARI VE
YÖNTEMLERİ KONUSUNDA BİLGİLENDİRİLMELİDİR,
DOĞUMU İZLEYEN YARIM SAAT İÇİNDE EMZİRMEYE
BAŞLAMALARI İÇİN ANNELERE, YARDIMCI OLUNMALIDIR
ANNELERE, EMZİRMENİN NASIL OLACAĞI VE BEBEKLERİNDEN
AYRI KALDIKLARI DURUMLARDA SÜTÜN SALGILANMASINI
NASIL SÜRDÜREBİLECEKLERİ GÖSTERİLMELİDİR,
TIBBEN GEREKLİ GÖRÜLMEDİKÇE, YENİDOĞANLARA ANNE
SÜTÜNDEN BAŞKA BİR YİYECEK YADA İÇECEK
VERİLMEMELİDİR,
ANNE İLE BEBEĞİN 24 SAAT BİR ARADA KALMALARINI
SAĞLAYACAK BİR UYGULAMA BENİMSENMELİDİR,
BEBEĞİN HER İSTEYİŞİNDE EMZİRİLMESİ TEŞVİK EDİLMELİDİR,
EMZİRİLEN BEBEKLERE YALANCI MEME VEYA EMZİK
TÜRÜNDEN HERHANGİ BİR ŞEY VERİLMEMELİDİR,
ANNELER, TABURCU OLDUKTAN SONRA EMZİRMEYİ SÜRDÜRMELERİ KONUSUNDA TEŞVİK EDİLMELİ, EMZİRMEYLE İLGİLİ KARŞILAŞABİLECEKLERİ SORUNLARI ÇÖZEBİLMELERİ İÇİN SAĞLIK KURULUŞLARINA, ANNE DESTEK VE ANNEDEN ANNEYE DESTEK GRUPLARI NA YÖNLENDİRİLMELİDİR.
Ø Sağlık Kuruluşlarında mamayı özendirici afiş, broşür
bulundurulmaması
Ø Anne sütünün önemini vurgulayan afişlerin
koridorlara ve annelerin görebileceği alanlara asılması
Ø Emzirme odalarının veya bölümlerinin oluşturulması
Ø Üzerinde mama reklamı olan büyüme eğrisi, aşı kartı,
takvim, kalem , poster vb. araç ve gereçlerin kullanılmaması
veya mama ismi ve firma adının kapatılarak kullanılması