Bebeklerde İshal

İshal nedir?
Çocuğun normalin çok üstünde dışarı çıkması. Bebeklerde bu, günde on iki ila on beş kez olabilir.

Çocuklar ishal oldukları zaman dışkıların rengi genellikle değişik mi olur?
Evet. Dışkılar hazmedilmemiş gıda parçaları gösterebilir. Renkleri yeşil veya yeşil-kahverengi olabilir ve çok kötü kokar.

İshal dışkıları çocuk için tahriş edici olabilir mi?
Evet, kaba etlerinde kızartılara neden olabilir.

Dışkılarda kan veya balgam görülmesi neyi ifade eder?
Dışkılarda kan veya balgama rastlanması bağırsak zarlarının uzun süreden beri tahriş olduğunu göstermektedir. Bu durumda çocuk muhakkak surette doktora gösterilmelidir.

Çocuklarda ishal neden ileri gelir?
a. Mamaların hazırlanmasında yanlış usuller kullanılması.
b. Mamada lüzumundan çok fazla karbonhidrat bulunması.
c. İnek sütüne karşı olan alerji.
d. Çocuğun bağırsaklarını tahriş eden yeni bir gıda maddesinin verilmeye başlanması.
e. Fazla miktarlarda yumuşatıcı gıdaların verilmesi.
f. Bağırsaklardaki sindirim sisteminde enfeksiyon.
g. Vücudun başka bir yerinde meydana gelmiş olan bir enfeksiyon.

İshal ne kadar sürer?
Geçici bir hazımsızlık durumu olup kısa zamanda geçebilirse de bazı hallerde uzayabilir. Daha ciddî bir durumun meydana geldiği hallerde gereken tedbirler derhal alınmalıdır.

Bebeklerde ishal nasıl tedavi edilir?
a. Bağırsakların dinlenebilmesi için günlük besininden bir veya ikisini atlayın.
b. Yeniden besin verilinceye kadar yalnız kaynatılmış su veya hafif çay verin.
c. Besinleri daha fazla sulandırılmış mamalarla başlayın, tercihen daha az yağ ve karbonhidratla.
d. Günlük ilk besinlerde miktarları azaltın, bir veya iki gün beher
besin otuz ilâ altmış gramı aşmasın. Mamada azaltılan gıda miktarını kaynatılmış su ile telâfi edin.
e. Fazla olmuş muz ezmesi, rendelenmiş çiğ elma, kaynar su ile hafifletilmiş peynir gibi kabızlatıcı gıda maddelerinden az miktarlarda günlük besinine katın.

İshalin durdurulması için kâfurulu afyon tentürü veya başka ilâçlar çocuğa verilmeli mi?
Bu gibi ilâçlar ancak doktor kontrolü altında verilebilir.

İshalin durdurulması için müshil verilmeli mi?
Hayır. Bu yanlış bir tedavi şeklidir.

İshalden sonra çocuk ne zaman normal rejimine dönebilir?
İki veya üç gün süreyle çocuğun dışkıları katı ve normal olarak geldikten sonra. İlk önce normal rejimden az miktarda verilmeli ve bunlar gitgide artırılmalıdır.

İshalden sonra çocuğa süt verilebilir mi?
Eğer ishalden önce çocuk mamada ise, bu mama gitgide artırılarak verilmelidir. Eğer kaymaklı süt içiyorsa, dışkıları normale dönünceye kadar kaynatılmış ve sulandırılmış süt verin. Eğer çocuk ishal olmadan önce kaynatılmamış süt içmekteyse gitgide miktarı artırarak yine bu sütten verin.

İshal ciddî ve sürekli ise ne yapılmalı?
Derhal doktoru çağırıp ondan talimat alın. Doktor gelinceye kadar çocuğa hiçbir yiyecek ve içecek vermeyin.

İshalle ayni zamanda kusma olursa bu ciddî bir durum mudur?
Evet. Bu hallerde çocuk vücudunun dokularından sıvı ve kanında bulunan madenlerini kaybedecektir ve bunların gayet acele yerine konmaları gereklidir.

İshal hallerinin hastanede tedavisi gerekir mi?
Ciddî hallerde evet. Hafif vakalar evde de tedavi edilebilir.

Ciddî ishal hallerinde hastanede başvurulan tedavi yöntemleri hangileridir?
Ağızdan alman besin durdurulur ve çocuğa gereken miktarda gıda ile sıvılar damardan verilir.

Ciddî ishallerde iyileşme oranları nedir?
Eğer tedaviye zamanında başlanırsa yaklaşık bütün vakalar iyileşir. Günümüzde yeni metotlar ve usûller tatbik edildiğinden ciddî çocuk ishalinden geçmiş yıllarda olagelen çocuk ölüm olayları, günümüzde artık tarihe karışmıştır.

Bir zamanlar bu ciddî ishal vakalarına “yaz ishali” veya “yaz şikâyetleri” denmekte miydi?
Evet.

Ciddî ishal hallerinde bir çocuğun ne kadar süre hastanede kalması gerekebilir?
Yaklaşık yedi ilâ on gün. Çocuk ishal ve kusma duruncaya kadar hastanede kalmalıdır. Enfeksiyon bittikten ve çocuk normal besin rejimine girdikten sonra hastaneden ayrılabilir.

İshaller için özel mamalar kullanılır mı?
Evet. Bazı vakalarda çocuk alışageldiği mamadan alınır ve kaymağı alınmış sütten veya yağdan arınmış bir karışımdan hazırlanan mamalar kullanılır. Bazı doktorlar yüksek proteinli bir mama veya mamada süt asidi kullanılmasını tavsiye edebilirler.

İshale tutulan bir çocuğa bu özel mamalar ne kadar süre verilir?
Birkaç hafta süreyle.

Bazı ishal vakaları tekrar tekrar gelebilir mi?
Bazı hallerde evet. Bu .vakalarda ishalin nedeninin muhakkak surette tespit edilmesi gerekmektedir ve tedaviye ciddî şekilde başvurulmalıdır.

Tekrar tekrar gelen ishallerin genel sebepleri nedir?
a. Bir alerji.
b. Bağırsak zarında bir enfeksiyon.
c. Karın boşluğuna ait bir hastallık.
d. Bağırsak zarı içerisinde bir anormallik.

İnek sütüne alerji çocuklarda yaygın bir durum mudur?
Alerji nedeniyle inek sütü alamayan çocukların oranı çok düşüktür.

Bir çocuğun inek sütüne alerjik olduğu nasıl tespit olunabilir?
Genellikle bu gibi çocuklar kusacak, karın ağrıları olacak, ishal halinde dışkı çıkaracaklar veya dışkıda balgama rastlanacaktır. Vücutta, özellikle yüzde kızartılar olacaktır. Ayrıca çocuğun kilo alamaması, hattâ kilo vermesi meydana gelebilecektir.

Bir çocuğun inek sütüne alerjik olması aileden gelen irsî bir durum olabilir mi?
Evet: Çocuğun aile ağacı iyice incelenecek olursa, ailede başka inek sütüne alerjik kimseler olduğunun tespit oranı çok yüksek görülecektir.

İnek sütüne alerji nasıl tedavi edilir?
Çocuğa inek sütü vermemekle.

İnek sütü yerine ne gibi gıda maddeleri içirilebilir?
Keçi sütü veya soya fasulyesinden yapılmakta olan sentetik bir süt.

Bu inek sütü yerine geçen gıda maddeleri, yeterli midir?
Evet. Çocuğun büyümesi ve gelişmesi için bütün gerekli maddeler keçi sütünde veya soya sentetik sütünde mevcuttur.

Alerjik bir çocuğun rejiminde, sütten yapılan başka maddeler de kaldırılmalı mıdır?
Evet. Böyle çocuklara yağ ve peynir vb. verilmemelidir.

İnek sütüne alerjik olan bir çocuk ileride süt içebilir mi?
Evet. Genellikle inek sütüne alerjik olan bir çocuğun bu alerjisi çocuk on iki ilâ on sekiz aylık olunca kendiliğinden ortadan kalkar. O zaman çocuk yeniden normal süt rejimine sokulabilir. Yalnız bu yavaş yavaş yapılmalı ve çocuğa azar azar verilecek miktarlarla alerjik olup olmama durumu kontrol altında tutulmalıdır.

Çocuk inek sütüne alerjik ise kendisine vitamin damlaları ve portakal suyu verilmeli mi?
Evet. Bunlar normal usulde besinine ilâve edilmelidir.

Bir çocuk inek sütüne alerjik ise başka alerjik haller de gösterebilir mi?
Evet. Bundan dolayı böyle bir çocuğun rejimine yeni gıda maddeleri ilâve edilirken çok dikkatli davranılmalıdır.

İnek sütüne alerji ciddî bir durum yaratabilir mi?
Bazı alerjik çocuklara inek sütü verildiği zaman bu çocuklar baygınlık geçirebilir. Bu durumda böyle bir çocuğa inek sütünün bir kez daha verilmemesi için çok dikkatli olunması gerekmektedir.